Πως αντιμετωπίζονται οι μαθησιακές δυσκολίες

Θα θέλαμε αρχικά να μας πείτε σε γενικά πλαίσια τι ορίζουμε ως
«μαθησιακές δυσκολίες»;

• Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι διαταραχές σε μία ή περισσότερες
  ψυχολογικές διαδικασίες που εμπλέκονται στην κατανόηση ή τη χρήση της γλώσσας,
  προφορικής και γραπτής και μπορούν να εκδηλωθούν ως ανεπαρκής ικανότητα στην
  ακρόαση, τη σκέψη, την ομιλία, την ανάγνωση, τη γραφή και την εκτέλεση
  μαθηματικών υπολογισμών.

Ποια είναι τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που υπάρχουν στα παιδιά
και στους έφηβους;

• Tα παιδιά
  και οι έφηβοι με μαθησιακές δυσκολίες έχουν δυσκολίες στην ακαδημαϊκή τους
  πορεία κυρίως. Υπάρχουν διαφόρων ειδών μαθησιακές δυσκολίες με πιο συνηθισμένες
  αυτές στην ανάγνωση και ορθογραφία, στην παραγωγή γραπτού λόγου και δυσκολίες
  στον αυτοέλεγχο και στην προσοχή.

Πως γίνεται η διάγνωση μιας μαθησιακής δυσκολίας; Μπορεί ένας
γονιός από μόνος του να καταλάβει εάν το παιδί του χρειάζεται υποστήριξη από
κάποιον ειδικό;

• 
  Η
  διάγνωση των μαθησιακών δυσκολιών γίνεται από ομάδα ειδικών: παιδοψυχιάτρων,
  εκπαιδευτικών ψυχολόγων, ειδικών παιδαγωγών, λογοθεραπευτών και ψυχολόγων. Ένας
  γονιός δεν μπορεί να κάνει διάγνωση, αλλά αν έχει υποψίες ότι το παιδί του
  δυσκολεύεται να εκφραστεί ή να κατανοήσει τον προφορικό ή γραπτό λόγο,
  δυσκολεύεται στη γραφή , στην ανάγνωση και στα μαθηματικά, στην οργάνωση του
  χρόνου και του καθημερινού προγράμματος του ή έχει εύκολη διάσπαση της
  προσοχής, αφηρημάδα, ανυπομονησία και υπερκινητικότητα θα πρέπει να απευθυνθεί
  το συντομότερο ή σε ιδιωτικά κέντρα ή στα κρατικά Κέντρα Διάγνωσης, Αξιολόγησης
  και Υποστήριξης(ΚΔΑΥ), για να γίνει έγκαιρη και έγκυρη διεπιστημονική
  αξιολόγηση.

Οι μαθησιακές δυσκολίες εμφανίζονται σε μικρή ηλικία ή σε
οποιοδήποτε στάδιο της ανάπτυξης ενός ανθρώπου; Οι παράγοντες που προκαλούν
κάποιο πρόβλημα είναι κληρονομικοί ή έχουν να κάνουν με το περιβάλλον και τις
συνθήκες που μεγαλώνει ένας άνθρωπος;

• Μολονότι
  οι Μαθησιακές Δυσκολίες παρουσιάζονται σε πολύ νεαρή ηλικία, οι διαταραχές
  αυτές συνήθως δεν αναγνωρίζονται μέχρι το παιδί να φτάσει στην σχολική ηλικία.
  Δεν έχουν εξακριβωθεί τα ακριβή αίτια της δυσλεξίας. Αυτό όμως που μπορεί να
  υποστηριχθεί με επιστημονική βεβαιότητα είναι ότι υπάρχει νευρολογική και
  κληρονομική βάση. Είναι πολύ πιθανό η δυσλεξία να οφείλεται σε γονιδιακή
  ανωμαλία.

Στα μικρά παιδιά γίνεται πολύς λόγος για προβλήματα συγκέντρωσης.
Πείτε μας σε τι μπορεί να οφείλεται, πότε μπορεί να χαρακτηριστεί «σοβαρό» και
εάν μπορεί να θεραπευτεί.

• Η ΔΕΠ (διαταραχή
  ελλειμματικής προσοχής) είναι μια κατάσταση κατά την οποία, όπως φαίνεται και
  από την ονομασία της, η ικανότητα της προσοχής και της συγκέντρωσης είναι
  μικρότερη από την αναμενόμενη συναρτήσει της ηλικίας του ατόμου. Αυτό έχει ως
  αποτέλεσμα τα παιδιά να «βαριούνται» ή να κουράζονται εύκολα με ό,τι απαιτεί
  πνευματική προσπάθεια. Η αιτιολογία της διαταραχής βασικά είναι άγνωστη,
  αλλά φαίνεται ότι ένα σημαντικό μέρος της οφείλεται σε κληρονομική προδιάθεση.
  Επίσης χρειάζεται να επισημανθεί ότι σε αρκετά παιδιά με ΔΕΠ συνυπάρχουν και
  Μαθησιακές Δυσκολίες. Η αντιμετώπισή της ΔΕΠ είναι αποτελεσματική και
  συνίσταται είτε σε κοινωνικο/εκπαιδευτικές θεραπείες (ADD Coaching), είτε σε φαρμακοθεραπευτικές.

Η δυσλεξία είναι επίσης μια μαθησιακή δυσκολία που αντιμετωπίζουν
πολλοί άνθρωποι. Σε ποια ηλικία μπορεί να διαγνωστεί; Υπάρχει θεραπεία;

• Μεγάλη σημασία έχει η
  έγκαιρη διάγνωση. Στο τέλος της Β ' τάξης Δημοτικού ολοκληρώνεται κανονικά ο
  μηχανισμός ανάγνωσης και γραφής στο παιδί. Επίσημα στη χώρα μας τότε μπορεί να
  γίνει η διαγνωστική εξέταση. Η δυσλεξία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί χωρίς
  καθυστέρηση , αμέσως μετά τη διάγνωση , με ένα ειδικό πρόγραμμα θεραπείας , τα
  αποτελέσματα της οποίας θα είναι σύντομα ορατά. Η δυσλεξία δεν
  θεραπεύεται, αλλά βελτιώνεται. Το δυσλεκτικό παιδί θα εξελιχθεί αργότερα σε
  δυσλεκτικό ενήλικα. Οι ικανότητες όμως, των δυσλεκτικών ατόμων βελτιώνονται σε
  ικανοποιητικό βαθμό με την εφαρμογή ειδικών εναλλακτικών μεθόδων εκπαίδευσης.

Ίσως είναι φαινόμενο των καιρών αλλά σε μεγαλύτερες ηλικίες (ίσως
και σε μικρότερες) τελευταία υπάρχουν πολλές αγχώδης διαταραχές. Πως μπορεί ο
γονιός να βοηθήσει το παιδί του να διαχειρίζεται το στρες;

• Ο γονιός πρέπει να βρίσκεται δίπλα στο παιδί του. Καλύτερα θα
  είναι να ζητήσει τη γνώμη ειδικών, καθότι η αντιμετώπιση του άγχους στηρίζεται
  σε υποστηρικτικές ψυχοθεραπείες: γνωστικές ψυχροθεραπείες, θεραπείες συμπεριφοράς
  και δυναμικές ψυχοθεραπείες . Παρόλα αυτά θα μπορούσε να βοηθήσει το παιδί του
  να καθορίσει το λόγο για τον οποίο αγχώνεται, να απαριθμήσει πιθανές λύσεις, να
  αξιολογήσει τα υπέρ και τα κατά της κάθε πιθανής λύσης, να βοηθήσει το παιδί
  του να σχεδιάσει τη λύση και μαζί να αξιολογήσουν το αποτέλεσμα. Ο γονιός θα
  πρέπει να θυμάται ότι είναι το κύριο στήριγμα των παιδιών του.

Τι γνώμη έχετε για τον εθισμό των παιδιών και των εφήβων στα
ηλεκτρονικά παιχνίδια ή το διαδίκτυο και πόσο αυτά επηρεάζουν την ψυχική τους
υγεία;

• Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές είναι αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης.
  Τα παιδιά όμως δεν ξέρουν τους κινδύνους που κρύβουν και δυστυχώς πολλές φορές
  εθίζονται σε αυτά. Αποτέλεσμα είναι η σχολική αποτυχία, η κατάθλιψη, οι
  διαταραχές ύπνου, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, διαταραχή διαπροσωπικών σχέσεων με
  φίλους και οικογένειες και η μοναξιά. Οι γονείς οφείλουν να βάλουν όρια στη
  χρήση των υπολογιστών χωρίς φυσικά να απαγορεύσουν στα παιδιά τους τη χρήση των
  Η/Υ, εφόσον αποτελούν την «κουλτούρα» της νέας γενιάς.

Σχολική άρνηση. Πως αντιμετωπίζεται και τι μπορεί να προκαλέσει ο
μη σωστός χειρισμός της.

• Πολλά από τα παιδιά που πάνε πρώτη φορά σχολείο μπορεί να
  εκφράσουν άρνηση γι’ αυτό. Είναι ένα συναίσθημα πολλές φορές τόσο έντονο που
  φέρνει σε απελπισία γονείς και δασκάλους, γιατί δεν ξέρουν τι να κάνουν. Τα
  παιδιά μπορούν να βοηθηθούν τον πρώτο καιρό εάν η μητέρα τους παραμείνει για
  λίγο χρόνο στο προαύλιο του σχολείου. Επίσης είναι πολύ σημαντικό η παιδαγωγός
  να δημιουργήσει συνθήκες ώστε τα παιδιά να νιώσουν άνετα με τους συμμαθητές
  τους χρησιμοποιώντας το δυναμικό της ομάδας της τάξης καθώς και να δημιουργήσουν
  μια σχέση με κάποιο άλλο παιδί. Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να ενταχθούν στην
  ομάδα και να κάνουν φίλους.

Οι γονείς χρειάζονται υποστήριξη-καθοδήγηση εάν το παιδί τους
αντιμετωπίζει κάποια μαθησιακή δυσκολία ή αρκεί η παρακολούθηση του παιδιού από
κάποιον ειδικό;

• Οι
  μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες υποτιμώνται από τους γονείς τους. Οι γονείς
  αυτών των παιδιών είναι σημαντικό να είναι στο πλευρό τους, να τα ενθαρρύνουν
  και να αποφεύγουν, όσο είναι δυνατόν, να τα επικρίνουν. Θα πρέπει, επίσης, να
  έχουν ρεαλιστικές απαιτήσεις για τις επιδόσεις αυτών των παιδιών στα μαθήματά
  τους, εντός ή εκτός σχολείου. Οι γονείς για να είναι σε θέση να κατανοήσουν τις
  δυσκολίες που έχουν τα παιδιά τους, θα πρέπει να έχουν στενή σχέση με τους
  ειδικούς παιδαγωγούς και την ομάδα παρακολούθησης των παιδιών τους, όπως επίσης
  και με τη δασκάλα του σχολείου. Αρκετές φορές οι ίδιοι οι γονείς χρειάζονται
  συμβουλευτική για το πώς να υποστηρίξουν και καθοδηγήσουν τα παιδιά τους.

Για την αποτελεσματική αντιμετώπισή των μαθησιακών δυσκολιών σε
ποιόν μπορεί να απευθυνθεί ένας γονέας ;

• Τα
  Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής και τα ΚΔΑΥ αξιολογούν τους μαθητές
  στηριζόμενα σε μια διεπιστημονική ομάδα, αλλά παρέχουν μόνο αξιολόγηση, και όχι
  θεραπείες αποκατάστασης. Υπάρχουν ιδιωτικά κέντρα Μαθησιακών Δυσκολιών, τα
  οποία παρέχουν εκτός απ’ την διάγνωση και την αποκατάσταση παιδιών, εφήβων και
  συμβουλευτική γονέων.

Το Διαγνωστικό
και Συμβουλευτικό Κέντρο Μαθησιακών Δυσκολιών Edward
Hallowell βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του
Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος στην Αγία Παρασκευή, Γραβιάς 6. Τηλέφωνο: 210
600 8950.