Υπακοή ή ελεύθερη σκέψη: Τι να διδάξετε στα παιδιά σας

Σήμερα ο όρος υπακοή έχει ένα είδος αρχαϊκού δαχτυλιδιού. Είναι πιθανό, σαν νεαρό κορίτσι, να έχετε ακούσει κάποιους ενήλικες ή και αρκετούς να σας λένε ότι αν είχατε καλή και ευγενική συμπεριφορά δεν θα φαινόσαστε μόνο όμορφη αλλά θα είχατε ανταμειφθεί επίσης. 

Αυτό είναι ένα από τα χειρότερα μηνύματα που μπορούμε να λάβουμε κατά την παιδική ηλικία, καθώς ενθαρρύνει την απόλυτη υποταγή, δηλαδή να εκτιμήσουμε την υπακοή πέρα από τη μάθηση και την κατανόηση.

Όταν γίνουμε γονείς, θα είμαστε υπεύθυνοι για την καταστροφή αυτού του αρνητικού και περιοριστικού μηνύματος που μπορεί να έχουμε και εμείς λάβει και να μάθουμε μερικά πράγματα σχετικά με την πειθαρχία και τη συμπεριφορά. 

Συχνά αυτή η παραμόρφωση μας εμποδίζει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν γνωρίζουμε τη διαφορά ανάμεσα στο να αναγκάζουμε ένα κορίτσι να υπακούει στις εντολές ή στο να το εκπαιδεύσουμε σωστά ώστε να κατανοεί τι ζητάμε από αυτό.

Η ιδέα του «καλού κοριτσιού» είναι γενικά παραπλανητική. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν αναφέρεται σε ένα κορίτσι που έχει μάθει να σκέφτεται, να παίρνει αποφάσεις και να γίνεται σεβαστό χωρίς να βλάπτει τους άλλους.

Αντίθετα, περιγράφει ένα υποτακτικό κορίτσι που υπακούει απλώς επειδή οι γονείς της (ή ενήλικες γενικά) έχουν ενσταλάξει βίαια την έννοια της υπακοής ως προϋπόθεση αποδοχής ακόμη και αγάπης.

Η διδασκαλία της υπακοής δημιουργεί ένα παιδί με καλή συμπεριφορά;

Τα λεξικά στον όρο «υπακούω» ορίζουν «να ακολουθώ τις εντολές ή την καθοδήγηση» κάποιου. Αυτός ο κάποιος είναι συνήθως «ανώτερος» δημιουργώντας έτσι ή ενισχύοντας μία ιεραρχία μεταξύ αυτού του ατόμου και του εαυτού μας. 

Υπό αυτήν την έννοια, η υπακοή δεν συνεπάγεται αμφισβήτηση, αλλά μάλλον ενεργεί απλώς για να συμμορφωθεί κανείς με τις επιθυμίες ενός άλλου. Αντίθετα η εκπαίδευση κάποιου σημαίνει να διδαχθεί για να γνωρίσει τον δικό του χαρακτήρα, προκειμένου να αναδείξει τις δικές του δυνατότητες. 

Η υπακοή σημαίνει υποταγή χωρίς ερωτήσεις. Η εκπαίδευση σημαίνει την κατανόηση της άποψης του άλλου και τη συμπεριφορά με σεβασμό, ώστε να μην επιβάλλει τη θέλησή του ο ένας στον άλλον. 

Πολλές μητέρες ανησυχούν πάρα πολύ για τα κορίτσια τους, θα ήθελαν να είναι αρκετά υπάκουες, ευχάριστες και ευγενικές με τους άλλους. Θέλουν μία μικρή πριγκίπισσα. Καταλήγουν στο να τιμωρούν περισσότερο από το να καλλιεργούν τις έμφυτες ικανότητες των κοριτσιών τους. 

Δεν πρέπει ποτέ να ενσταλάξουμε την υπακοή στα παιδιά μας σε τέτοιο βαθμό που να ακυρώνει τις δικές τους ανάγκες. Ούτε πρέπει να τα κάνει να ξεχάσουν τον σεβασμό που οφείλουν στον εαυτό τους πριν μπορέσουν να σεβαστούν τους άλλους. 

Αν σκεφτούμε λίγο σοβαρά, τα κορίτσια δεν πρέπει να είναι τόσο υπάκουα ώστε να καταπνίξουν τις δικές τους ανάγκες για να δείξουν σεβασμό στους άλλους. 

Έτσι λοιπόν,  πιστεύουμε ακράδαντα ότι τόσο τα κορίτσια όσο και τα αγόρια, πρέπει να εκφράζονται ελεύθερα αλλά με κατανόηση όταν πρόκειται να αντιμετωπίσουν άλλα άτομα. 

Ένας καλύτερος τρόπος.

Ανεξάρτητα από το φύλο, όλα τα παιδιά πρέπει να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Ομοίως, όλα τα παιδιά πρέπει να καταλάβουν πώς να διακρίνουν τη λογική από τις διαταγές. Για το σκοπό αυτό, οι γονείς πρέπει να τους διδάξουν πώς να ενεργούν σε διαφορετικά περιβάλλοντα και να βρίσκουν λύσεις ανάλογα με τις συναισθηματικές και κοινωνικές τους ανάγκες. 

Εάν έχετε κορίτσι, οι ειδικοί συμβουλεύουν να μην κηρύττετε την υπακοή πάνω από όλα. Είναι καλύτερα να της διδάξετε πώς να ακούει, να καταλαβαίνει τους λόγους πίσω από τα πράγματα και να βγάζει τα δικά της συμπεράσματα.

Με τον τρόπο αυτό, θα την αποτρέψετε από την υποταγή στο μέλλον, γεγονός που θα μπορούσε να την κάνει λιγότερο ευάλωτη σε κάθε είδους κακοποίηση.

Μία υγιής εκπαίδευση.

  1. Σταματήστε να κάνετε διακριτικές συμπεριφορές βάσει του φύλου. Είναι σημαντικό να αποφύγετε τις διακρίσεις λόγω φύλου. Τα αγόρια και τα κορίτσια πρέπει να μάθουν να «πλοηγούνται» το ίδιο στον κόσμο των συναισθημάτων. Τελικά, είναι όλοι άνθρωποι. Λέγοντας πράγματα όπως «τα κορίτσια πρέπει πάντα να είναι ευγενικά και υπάκουα» ή «τα αγόρια δεν κλαίνε», δημιουργούν μόνο περιττές διακρίσεις. Επιπλέον, δεν επιτρέπει στα παιδιά, ανεξάρτητα από το φύλο, να μάθουν για την ένταση των συναισθημάτων τους. Αυτό είναι απαραίτητο για να μάθουν πώς να αντιμετωπίζουν καταστάσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
  2. Εκφράζοντας συναισθήματα. Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να μάθουν να εκφράζουν τα συναισθήματά τους. Πρέπει επίσης να μάθουν να προστατεύονται από την κακοποίηση. Θα προστατεύουν τον εαυτό τους από αυτούς που ξέρουν πώς να επιβάλλουν τη θέλησή τους στους άλλους. Ένα παιδί πρέπει να ξέρει πώς να εκφραστεί ελεύθερα χωρίς να χρειάζεται να βλάψει ή να κυριαρχήσει σε άλλο.
  3. Όσον αφορά την προστασία. Παρόλο που δεν μπορούν οι γονείς να προστατεύουν για πάντα τα παιδιά τους, μπορούν να τους διδάξουν την ευθυκρισία και την υγιή αυτοεκτίμηση. Με αυτόν τον τρόπο, δεν θα έχουν μία εύθραυστη εικόνα του εαυτού τους που θα βασίζεται στις απόψεις των άλλων.Τα παιδιά που χρειάζονται προστασία θα είναι πρόθυμα να ακολουθήσουν καθοδήγηση και να δεχτούν βοήθεια. Ωστόσο, είναι αυτά που τη χρειάζονται περισσότερο, γι’ αυτό είναι σκόπιμο να τα βοηθήσουμε καθώς μαθαίνουν να μετατρέπουν αυτήν την ευπάθεια σε δύναμη. Οι γονείς μπορούν να εκπαιδεύσουν το παιδί τους χωρίς να του ενσταλάξουν πλήρη υποταγή. 

Θυμηθείτε: ένα παιδί που δεν έχει μάθει να σκέφτεται θα μετατραπεί σε ενήλικα χωρίς τα κατάλληλα εργαλεία για να λειτουργήσει στη ζωή.