Αιφνίδιος βρεφικός θάνατος (SIDS)

Όμως ακόμη και έτσι ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Ο πρώτος και πάρα πολύ σημαντικός κανόνας είναι, τα βρέφη μέχρι ενός έτους θα πρέπει πάντα να τοποθετούνται στην πλάτη τους (ανάσκελα) για να κοιμηθούν. Ποτέ μπρούμητα ή στο πλάι.

Ψάχνοντας για απαντήσεις.
Όπως δηλώνει και το όνομα του το σύνδρομο αυτό είναι ο ξαφνικός και ανεξήγητος θάνατος ενός βρέφους κάτω του ενός έτους. Είναι μία τρομακτική προοπτική γιατί μπορεί να χτυπήσει χωρίς προειδοποίηση συνήθως υγιή μωρά. Συνήθως συμβαίνει στον ύπνο και τα μωράκια δεν δείχνουν κανένα σημάδι πόνου.

Ενώ οι περισσότερες καταστάσεις ή ασθένειες διαγιγνώσκονται από την παρουσία συγκεκριμένων συμπτωμάτων, οι περισσότερες διαγνώσεις του αιφνίδιου θανάτου γίνονται αφού έχουν αποκλειστεί όλες οι άλλες πιθανές αιτίες θανάτου, εξετάζοντας το ιατρικό ιστορικό του βρέφους και το περιβάλλον του ύπνου. Η διαδικασία αυτή βοηθά στο να βρεθεί η αλήθεια και να διαχωριστεί η αιτία του θανάτου αυτού, από άλλες όπως για παράδειγμα τα ατυχήματα, κακοποίηση ή αδιάγνωστες παθήσεις όπως καρδιακές ή μεταβολικές διαταραχές.

Όταν οι επιστήμονες εξετάζουν ποια μωρά θα μπορούσαν να είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο, διαπιστώνουν ότι κανένας μεμονωμένος παράγοντας κινδύνου δεν είναι αρκετός για να το προκαλέσει. Αντίθετα αρκετοί παράγοντες κινδύνου μπορούν σε συνδυασμό, να οδηγήσουν το βρέφος στο θάνατο.

Τα περισσότερα περιστατικά συμβαίνουν μεταξύ 2 και 4 μηνών, και αυξάνουν κατά τη διάρκεια του κρύου καιρού. Επίσης περισσότερα αγόρια πέφτουν θύματα του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.

Άλλοι πιθανοί παράγοντες κινδύνου:

• Το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η χρήση ναρκωτικών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
• Κακή προγεννητική φροντίδα
• Πρόωρος τοκετός ή χαμηλό βάρος γέννησης
• Μητέρες κάτω των 20 ετών
• Έκθεση σε καπνό μετά τη γέννηση
• Υψηλή θερμοκρασία από βαριά ρούχα ή σκεπάσματα το βράδυ στον ύπνο του
• Όταν κοιμάται στο στομάχι του, μπρούμητα.
• Ύπνος μπρούμητα.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος. Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης αυτού του γεγονότος, μεταξύ των μωρών που κοιμούνται στο στομάχι τους, παρά μεταξύ εκείνων που κοιμούνται ανάσκελα ή στο πλάι. Ορισμένοι ερευνητές υποθέτουν ότι ο ύπνος στο στομάχι ασκεί πίεση στο σαγόνι του παιδιού, και έτσι στενεύουν οι αεραγωγοί και εμποδίζουν την αναπνοή του.

Μια άλλη θεωρία είναι ότι η στάση αυτή του ύπνου, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ενός βρέφους να «αναπνεύσει» ξανά τη δική του αναπνοή, ιδίως αν κοιμάται σε μαλακό στρώμα ή με κουβέρτα, μαξιλάρι ή παιχνίδια κοντά στο πρόσωπό του. Η μαλακή επιφάνεια θα μπορούσε να δημιουργήσει μια μικρή περίφραξη γύρω από το στόμα του και να παγιδεύσει τον εκπνεόμενο αέρα του μωρού. Έτσι καθώς το μωρό αναπνέει τον αέρα που έχει εκπνεύσει το επίπεδο του οξυγόνου στο σώμα του πέφτει και συσσωρεύεται το διοξείδιο του άνθρακα. Τελικά η έλλειψη οξυγόνου οδηγεί στο θάνατο.

Επίσης τα βρέφη που υποκύπτουν σε SIDS μπορεί να έχουν μία ανωμαλία στον τοξοειδή πυρήνα, ένα μέρος του εγκεφάλου που μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της αναπνοής και την αφύπνιση κατά τη διάρκεια του ύπνου. Εάν το μωρό δεν παίρνει αρκετό οξυγόνο, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί συνήθως το μωρό να ξυπνήσει και να κλάψει. Αυτή η κίνηση αλλάζει τον ρυθμό αναπνοής και τον κτύπο της καρδιάς και αναπληρώνει την έλλειψη του οξυγόνου. Αλλά αν υπάρχει ένα πρόβλημα στον τοξοειδή πυρήνα θα μπορούσε να στερήσει το μωρό από αυτή την ακούσια αντίδραση και να κινδυνεύσει.

Επιστροφή στον ύπνο.
Η εντυπωσιακή απόδειξη ότι ο ύπνος στο στομάχι συμβάλει στην εκδήλωση του αιφνίδιου θανάτου, οδήγησε την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής να αρχίσε μία μεγάλη εκστρατεία με στόχο όλα τα υγιή βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους να κοιμούνται στην πλάτη τους. Από τότε το 1992 το ποσοστό του SIDS έχει μειωθεί περισσότερο από 50%. Ωστόσο επειδή παραμένει η πρώτη αιτία θανάτου είναι πολύ σημαντικό να υπενθυμίζουμε στους γονείς πόσο σημαντική είναι αυτή η ύπτια θέση ύπνου.

Πολλοί γονείς φοβούνται ότι μπορεί το μωράκι να πνιγεί κάνοντας εμετό. Όμως ο κίνδυνος αυτός για ένα υγιές μωρό είναι πολύ μικρός. Σε κάθε περίπτωση οι γονείς πρέπει να συμβουλεύονται τον παιδίατρο για την καλύτερη στάση του δικού τους μωρού. Διότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα όπως για παράδειγμα η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Τοποθετώντας το βρέφος στο πλάι δεν είναι μία καλή ιδέα γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να κυλήσει και να βρεθεί μπρούμητα.

Πολλοί γονείς επίσης παρατήρησαν ότι το κεφαλάκι του μωρού τους έγινε στο πίσω μέρος «επίπεδο» επειδή περνούσε πολλές ώρες ανάσκελα. Όμως οι ειδικοί διαβεβαιώνουν ότι αυτό θεραπεύεται εύκολα με την συχνή αλλαγή της θέσης του μωρού και επιτρέποντας να περνά αρκετό χρόνο ξαπλωμένο στην κοιλιά του όταν είναι ξύπνιο.

Φυσικά όταν τα μωρά μπορούν να γυρίζουν μόνα τους, συνήθως γύρω στους 4 με 7 μήνες θα μπορούν να επιλέγουν να μην μένουν στην πλάτη τους όλη την νύκτα. Τότε είναι καλό να αφήσουν οι γονείς το μωρό να διαλέξει τη θέση του ύπνου που θέλει.

Συμβουλές για τους γονείς:

• Τοποθετήστε το μωρό σας σε ένα σκληρό στρώμα ύπνου, ποτέ σε ένα μαξιλάρι, στρώμα νερού, καναπέ, καρέκλα ή άλλη μαλακή επιφάνεια. Για να αποφύγετε την επανεισπνοή, μην βάζετε κουβέρτα, παπλώματα, παραγεμισμένα παιχνίδια, μαξιλάρια κοντά στο μωρό.
• Μην χρησιμοποιείτε μαξιλάρια στο πλάι της κούνιας. Είναι ένας πιθανός κίνδυνος ασφυξίας ή στραγγαλισμού.
• Βεβαιωθείτε ότι έχει κάνει όλα τα εμβόλιά του. Σύμφωνα με τις μελέτες τα μωρά που είναι πλήρως εμβολιασμένα διατρέχουν 50% χαμηλότερο κίνδυνο.
• Βεβαιωθείτε ότι δεν ζεσταίνεται πολύ όταν κοιμάται.
• Κρατήστε το δωμάτιο του σε μία θερμοκρασία που είναι άνετη για ένα ενήλικα με πουκάμισο. Όταν κάνει πολύ ζέστη θα μπορούσε το μωράκι να κοιμηθεί πιο βαθιά, γεγονός που καθιστά πιο δύσκολο το να ξυπνήσει.
• Μην καπνίζετε, πίνετε, ή κάνετε χρήση ναρκωτικών, αποφύγετε τελείως το παθητικό κάπνισμα, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό. Τα βρέφη που κάπνιζε η μητέρα τους όταν ήταν έγκυος, έχουν τρεις φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου, το δε παθητικό κάπνισμα διπλασιάζει τον κίνδυνο.
• Λάβετε έγκαιρη και τακτική προγεννητική φροντίδα.
• Μην παραλείπετε τις τακτικές εξετάσεις του μωρού σας.
• Θηλάσετε αν είναι δυνατόν. Υπάρχουν ενδείξεις ότι μειώνει τον κίνδυνο, ο λόγος δεν είναι σαφής, αλλά ίσως το μητρικό γάλα βοηθά στην προστασία των βρεφών από λοιμώξεις που αυξάνουν τον κίνδυνο του αιφνίδιου θανάτου.
• Εάν το μωράκι σας έχει γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ακολουθήστε προσεκτικά τις οδηγίες του γιατρού σας σχετικά με τη διατροφή και την θέση του ύπνου.
• Βάλτε το μωρό να κοιμηθεί με την πιπίλα του μέχρι το πρώτο χρόνο. Εάν την απορρίψει μην το πιέζετε. Η πιπίλα έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο.
• Οι γονείς μπορεί να πάρουν το μωρό στο κρεβάτι τους για να το ησυχάσουν και να το ηρεμήσουν. Όμως όταν είναι έτοιμο να κοιμηθεί πρέπει να επιστρέψει στην κούνια του.
• Είναι καλή ιδέα να έχουν οι γονείς την κούνια του μωρού τους δίπλα στο κρεβάτι τους, έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι είναι ότι πιο τραγικό μπορεί να συμβεί σε μία οικογένεια. Όμως όταν οι γονείς ακολουθούν προσεκτικά τις οδηγίες του παιδιάτρου μειώνουν σίγουρα τον κίνδυνο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.