Διαφορές μεταξύ αγοριών και κοριτσιών
Είναι αγόρι; Είναι κορίτσι; Ακόμη και πριν την γέννηση ενός παιδιού, έχουμε την δυνατότητα να πληροφορηθούμε για το φύλο του.
Το φύλο ως βιολογικό και ψυχολογικό γεγονός υπήρξε σε όλες τις εποχές ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα θέματα για παρατήρηση και μελέτη.
Είναι δεδομένο πως ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια έχουν διαπιστωθεί διαφορές στα σωματικά χαρακτηριστικά, στις νοητικές ικανότητες, στη σχολική επίδοση, στην μετέπειτα επαγγελματική ζωή και γενικά στην προσωπικότητα.
Το ζήτημα βέβαια δεν είναι να κατηγοριοποιήσουμε τα παιδιά, αλλά να αντλήσουμε κάποιες πληροφορίες που πηγάζουν από τη διαφοροποίηση των φύλων και μας βοηθούν να κατανοήσουμε διαφορές στις συμπεριφορές των παιδιών που πιθανώς οφείλονται στο φύλο.
Τα χρωμοσώματα είναι αυτά που καθορίζουν το εάν ένα παιδί θα γεννηθεί αγόρι ή κορίτσι. Τα χαρακτηριστικά του μπορεί να είναι έμφυτα ή αποτέλεσμα των ρόλων που δίνει μια κοινωνία σε κάθε φύλο.
Τα αίτια διαφοροποίησης της συμπεριφοράς των δυο φύλων αναζητούνται σε δύο παράγοντες:
Βιολογικοί παράγοντες
Βασική βιολογική διαφορά μεταξύ των δύο φύλων είναι οι ορμόνες. Οι ορμόνες φύλου είναι δύο. Η ανδρογόνος (τεστοστερόνη) και η θηλυγόνος (οιστρογόνα) που ναι μεν υπάρχουν και στα δυο φύλα αλλά σε διαφορετική αναλογία.
Έχει αποδειχτεί πως η διαφορά αυτή στην αναλογία των ορμονών μεταξύ των δυο φύλων παίζει σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά (πχ. εαν διαταραχθεί σε κάποιο άτομο η καθορισμένη αναλογία φύλου, θα παρουσιάσει συμπεριφορές του αντίθετου φύλου.)
Εξωγενείς παράγοντες
Επιρροή του φύλου στις νοητικές ικανότητες
«Πήγα το γιο μου να παίξει με την κόρη της ξαδέλφης μου. Ενώ έχουν την ίδια ηλικία, γιατί η μικρή κινείται με μεγαλύτερη ευελιξία και εξυπνάδα;» σκέφτεται μια μαμά.
Έχει διαπιστωθεί ότι τα κορίτσια ωριμάζουν σε όλους τους τομείς της ψυχοσωματικής ανάπτυξης νωρίτερα από τα αγόρια, κάτι το οποίο δεν σημαίνει ότι όλα τα κορίτσια υπερτερούν σε νοημοσύνη έναντι των αγοριών.
Οι μέσοι δείκτες γενικής νοημοσύνης δεν διαφέρουν ουσιαστικά μεταξύ των δυο φύλων και κάθε φύλο υπερτερεί μόνο σε ορισμένα είδη νοητικών λειτουργιών. Ας δούμε αυτή τη διαφορά των φύλων μέσα από κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα.
- Στον τομέα των αριθμητικών ικανοτήτων τα αγόρια παρουσιάζουν σαφή υπεροχή, ενώ τα κορίτσια υπερέχουν ελαφρώς στο μνημονικό τομέα και περισσότερο σε τομείς γλωσσικών ικανοτήτων.
- Διαφορές επίσης παρατηρούνται στον τομέα μηχανικών ικανοτήτων, με σταθερή υπεροχή των αγοριών (πχ. καταφέρνουν να ανοίξουν με μεγαλύτερη ταχύτητα και ακρίβεια ένα κουτί που είναι κλεισμένο με μηχανισμό).
- Τέλος στον τομέα ψυχοκινητικών ικανοτήτων τα αγόρια υπερέχουν ως προς τη μυϊκή δύναμη, χονδροειδείς-μαζικές και γενικές κινήσεις του σώματος, ενώ τα κορίτσια ως προς τις λεπτές και ειδικές κινήσεις.
Επικρατεί η άποψη ότι τα κορίτσια είναι καλύτερες μαθήτριες στα μαθήματα και τα αγόρια στα σπορ.
Η παραπάνω άποψη έχει κάποια δόση αλήθειας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ισχύει απόλυτα!
Καταρχήν η επίδοση του καθενός τόσο στο σχολείο, όσο και στα σπορ είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων (ικανοτήτων, προτιμήσεων, προσπάθειας κ.α.).
Η επίδοση κάθε ατόμου καθορίζεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από τη μοναδικότητα του, όχι από την κατηγορία του φύλου του.
Το πόσο καλός θα είσαι λοιπόν στα σπορ εξαρτάται από το πόσο σου αρέσουν, τι ικανότητες έχεις και πόσο προσπάθησες για ένα καλό αποτέλεσμα, όχι από το αν είσαι αγόρι ή κορίτσι! Στο θέμα της σχολικής επίδης υπάρχει μια υπεροχή των κοριτσιών, η οποία όμως είναι μάλλον φαινομενική!
Η επίδοση στα σχολικά μαθήματα αξιολογείται με βάση
- Τους βαθμούς –καρτέλα που δίνεται από τους διδάσκοντες
- Τους βαθμούς που παίρνει ο μαθητής σε σταθμισμένα τεστ (περιλαμβάνουν πολλές σύντομες ερωτήσεις και αξιολογούν τη σχολική μάθηση με μεγαλύτερη αντικειμενικότητα).
- Αν πάρουμε ως μέτρο σύγκρισης τη βαθμολογία του σχολείου, τα κορίτσια υπερέχουν σε όλες τις βαθμίδες. Αυτό συμβαίνει ίσως γιατί στη βαθμολογία του σχολείου αντικατοπτρίζονται και άλλοι παράγοντες (εκτός της γνώσης) όπως πχ. η συμπεριφορά του παιδιού( ο δάσκαλος ίσως τιμωρήσει ένα αγόρι για την ανυπακοή του μέσω της βαθμολογίας ή αντίθετα αυξήσει το βαθμό ενός κοριτσιού που προσέχει στο μάθημα, τηρεί τις υποχρεώσεις της και συμμετέχει στις σχολικές εργασίες).
Αν επιλέξουμε το δεύτερο μέσο, τα σταθμισμένα τεστ, έχουμε μια πιο αντικειμενική εικόνα της κατάστασης. Διαπιστώνεται ότι το κάθε φύλο υπερτερεί έναντι του άλλου σε ορισμένα μόνο μαθήματα, (όχι στη συνολική σχολική επίδοση) και υστερεί σε άλλα.
πχ. Συχνά τα κορίτσια υπερέχουν σε μαθήματα που βασίζονται τη μνήμη, την ακριβολογία και τις γλωσσικές ικανότητες, ενώ τα αγόρια υπερέχουν στην αριθμητική σκέψη, στην κατανόηση χώρου και στα μαθήματα που προσφέρουν γενικές πληροφορίες).
Συνείδηση του φύλου
Δεν μπορεί να πει κανείς με ακρίβεια για ποιόν λόγο τα κορίτσια αισθάνονται κορίτσια και τα αγόρια νιώθουν αγόρια. Ίσως και οι ορμόνες δίνουν στα παιδιά την ανάλογη αίσθηση. Σημαντικό ρόλο παίζει και ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνουν τα παιδιά. Το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.
Δεν υπάρχει λόγος να τονίζουμε στα παιδιά συνεχώς το φύλο τους. Από πολύ μικρά μπορούν να καταλάβουν τι είναι, αλλά συχνά μπορεί να πειραματίζονται γύρω από αυτό (παίζοντας με παιχνίδια του αντίθετου φύλου για παράδειγμα).
Επίσης οι γονείς αποτελούν σημαντικό πρότυπο και για τον τρόπο που συμμετέχουν στην οικογένεια. Μπορεί ο μπαμπάς να είναι δυνατός, αλλά συμμετέχει στις δουλειές του σπιτιού και είναι τρυφερός.
Μετά τα τρία τους χρόνια τα παιδιά έχουν ξεκαθαρίσει στο μυαλό τους το φύλο τους και δείχνουν σαφή προτίμηση σε παιχνίδια που ακολουθούν ανάλογα στερεότυπα (πειρατές για τα αγόρια, κούκλες για τα κορίτσια).
Το φύλο, μπορεί να είναι ξεκάθαρο από την ημέρα της γέννησης, αλλά το παιδί χρειάζεται χρόνο για να καταλάβει την σημασία του φύλου του.
Το γενικό συμπέρασμα είναι πως το φύλο αναμφισβήτητα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς ενός ανθρώπου αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό που να επισκιάζει τη μοναδικότητα της ύπαρξής του. Άτομα του ίδιου φύλου παρουσιάζουν ομοιότητες αλλά και διαφορές μεταξύ τους καθώς η προσωπικότητα και η ψυχοσύνθεση κάθε ανθρώπου είναι μοναδική.
Επιστημονική επιμέλεια: Άννα Γραβάνη