Έθιμα του Πάσχα: Η Κυριακή των Βαΐων

Ήθη και έθιμα

Παραδοσιακά, αυτή την ημέρα όλοι οι ναοί είναι στολισμένοι με φυτά όπως βάγια, δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά. Μετά την τέλεση της λειτουργίας, αυτά τα κλαδιά μοιράζονται στους πιστούς. Αν και είναι ακόμα σαρακοστή και μέρες νηστείας, η εκκλησία αυτή την Κυριακή επιτρέπει την κατανάλωση ψαριού. Υπάρχει και σχετικό τραγούδι: “Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό ! ” 

Θράκη: Τα «βαγιοχτυπήματα»

Τα «βαγιοχτυπήματα» ξεκίνησαν αρχικά με τις νιόπαντρες γυναίκες να αλληλοχτυπιούνται με τα βάγια καθώς πίστευαν ότι η γονιμοποιός δύναμη των φυτών αυτών θα μεταφερόταν και στις ίδιες. Στη Θράκη, αυτό το έθιμο πραγματοποιείται μέχρι σήμερα, όπου οι γυναίκες χτυπούν με βάγια τις έγκυες, ώστε να έχουν έναν ανώδυνο τοκετό.
Παλιότερα σε πολλά χωριά, τα κορίτσια έφτιαχναν στεφάνια με τα βάγια και τα πετούσαν στο ρέμα. Έπειτα παρακολουθούσαν ποιο στεφάνι θα έφτανε πρώτο στη ρεματιά και μαζεύονταν στο σπίτι του κοριτσιού που της ανήκε, όπου διασκέδαζαν και τραγουδούσαν.

Λέσβος

Στη Λέσβο, τα παιδιά χωρισμένα σε δύο ομάδες, μετά την εκκλησία, ετοιμάζουν από ένα δέμα με κλαδιά δάφνης και υφάσματα (ή αλλιώς βαλάντια). Κάθε ομάδα, παίρνει τη βάγια της και ξεκινάνε να γυρίσουν όλο το χωριό. Τα παιδιά περνούν από κάθε σπίτι ψάλλοντας την καινήν Ανάσταση. Οι κάτοικοι βγαίνουν από τα σπίτια τους και παίρνουν ένα κλαδάκι από τα βάγια και ένα κομμάτι ύφασμα. Σαν αντάλλαγμα δίνουν στα παιδιά αυγά και τον οβολό τους.

Κέρκυρα

Στην Κέρκυρα ο εορτασμός των Βαΐων έχει ξεχωριστή σημασία καθώς μέχρι και σήμερα αυτή τη μέρα πραγματοποιείται η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα, του προστάτη του νησιού . Αυτή η μέρα είναι πολύ σημαντική για το νησί, καθώς θεωρείται ότι είναι η μέρα όπου σταμάτησε ολοσχερώς η Πανώλη, από την οποία κινδύνευσε ο πληθυσμός του νησιού.

Μεσολόγγι

Στο Μεσολόγγι, η Κυριακή των Βαΐων γιορτάζεται με έναν διαφορετικό τρόπος καθώς ταυτίζεται με την Έξοδο του Μεσολογγίου που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή των Βαΐων το 1826. Έτσι, στο Μεσολόγγι έχουμε μια πληθώρα εκδηλώσεων για τους αγωνιστές που έπεσαν στη ηρωική Έξοδο, οι οποίες γίνονται στον Κήπο των Ηρώων αλλά και σε άλλα μέρη της πόλης.

Σκόπελος

Στη Σκόπελο το έθιμο έχει να κάνει με τις αρραβωνιασμένες κοπέλες και τις πεθερές τους. Οι πεθερές έπαιρναν βάγια από την εκκλησία και αφού τα χρύσωναν και τα έδεναν φιόγκο με μια άσπρη κορδέλα κρεμούσαν σε αυτά ένα φλουρί όπου έγραφαν πάνω το όνομα της κοπέλας. Τέλος το έδιναν στο παπά για να της το δώσει.

Πηγές promahi-nea, dogma, protothema, matia