Φιλόσοφοι νηπιακής ηλικίας
Τα παιδία από τη στιγμή που αρχίζουν να μαθαίνουν να μιλούν
βομβαρδίζουν τους γονείς και όσους βρίσκονται στο περιβάλλον τους με χιλιάδες
ερωτήσεις, που πολλές φορές απαιτούν και «δύσκολες» απαντήσεις. Αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό «εκμεταλλεύτηκε» νηπιαγωγός
σε υποβαθμισμένο προάστιο του Παρισιού.
Σκέφθηκε με αφορμή τη φυσική περιέργεια
των παιδιών να συζητήσει μαζί τους ή και να προκαλέσει η ίδια συζητήσεις με
«ασυνήθιστα» θέματα. Έτσι κάθε δεκαπέντε ημέρες, η Πασκαλίν Ντολιάνι γράφει
στον πίνακα λέξεις όπως δικαιοσύνη, ελευθερία, θάνατος, αγάπη. Κι έπειτα
αρχίζει η συζήτηση.
Τα παιδιά, ηλικίας 4 έως 6 ετών, ασκούνται συζητώντας για
το χρώμα του δέρματος, τις διαφορές ανάμεσα στα φύλα, τα αισθήματα αδικίας που
βιώνουν, την αξία τού να σκέπτονται ελεύθερα, με τη δασκάλα τους να κατευθύνει
τη συζήτηση.
«Είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που γίνεται συνήθως. Αντί να
διδάσκουμε, προκαλούμε ερωτήσεις», διηγείται η Πασκαλίν Ντολιάνι. «Ακόμη και τα
πιο δειλά παιδιά συμμετείχαν στις συζητήσεις ενώ τα περισσότερα σημείωσαν
εξαιρετική πρόοδο στο λεξιλόγιό τους. Επίσης απελευθερώθηκε η δημιουργικότητα
τους», δηλώνει η δασκάλα.
Η νηπιαγωγός και οι μικροί μαθητές της έγιναν πρωταγωνιστές
ενός ντοκιμαντέρ, το οποίο κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες στις κινηματογραφικές
αίθουσες της Γαλλίας. Οι σκηνοθέτες Ζαν Πιερ Πότσι και Πιερ Μπαρουζιέ
δανείστηκαν τον τίτλο από ένα σύνθημα του Μάη του '68: «Ce n' est qu' un debut»
(Αυτή είναι μόνο η αρχή). Στο ντοκιμαντέρ καταγράφεται αυτή η επαναστατική
εμπειρία και τα αποτελέσματά της έπειτα από δύο χρόνια εφαρμογής του
προγράμματος. «Ακόμη και τα πιο δειλά παιδιά συμμετείχαν στις συζητήσεις»,
δηλώνει η δασκάλα.
Η Unesco είχε προτείνει από το 1999 την εισαγωγή του
μαθήματος της Φιλοσοφίας στα νηπιαγωγεία, βασισμένη μεταξύ άλλων στις εργασίες
του Αμερικανού Μάθιου Λίπμαν. Η Γαλλία έχει αρχίσει να ακολουθεί ευλαβικά την
προτροπή. Τα απογεύματα της Τετάρτης, ημέρα που τα παιδιά δεν πηγαίνουν στο
σχολείο, διοργανώνονται εκατοντάδες «atelier philo», ενώ τα ράφια των
βιβλιοθηκών είναι γεμάτα από φιλοσοφικά εγχειρίδια για «μικρούς Πλάτωνες».
