Μητέρα -κόρη: Πρέπει να είναι σαν κολλητές φίλες ή όχι;
Γράφει η ψυχολόγος Ζωή Στραβοπόδη
Η σχέση της «ισότιμης οικειότητας» αφαιρεί από τη μητέρα τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στον παραδοσιακό της ρόλο και κατ’επέκταση και από την κόρη τη δυνατότητα να μπορεί να στηριχτεί σε μια δυνατή μητέρα για φροντίδα και καθοδήγηση.
Έχοντας προσωπικά μεγαλώσει με μια μητέρα που μου έδειχνε την αγάπη της σταθερά αλλά οριοθετημένα, ένιωθα συχνά μια απροσδιόριστη «ζήλεια» για όσες φίλες μου φαινόταν να απολαμβάνουν ιδιαίτερα στενές σχέσεις με τις δικές τους μητέρες, που μοιράζονταν μεταξύ τους όλα τους τα προβλήματα, συχνά ακόμα και λεπτομέρειες της σεξουαλικής τους ζωής! Ακολουθώντας όμως το επάγγελμα του ψυχοθεραπευτή ανακάλυψα ότι η υπερβολική αυτή εγγύτητα δεν είναι πάντα ό,τι καλύτερο για μια κόρη.
Το να νιώθουν και να συμπεριφέρονται μια μάνα με την κόρη της σαν να είναι κολλητές, το να μοιράζονται τα πάντα (από τα ρούχα τους μέχρι τα μυστικά τους), το να βγαίνουν μαζί στα μπαρ και να έχουν κοινές παρέες, όσο και αν δηλώνουν ότι γίνεται κοινή συναινέσει και ότι μάνα και κόρη το απολαμβάνουν εξίσου, συνήθως υποδηλώνει ότι η κόρη στηρίζει συναισθηματικά τη μητέρα της ή ότι κάτι λείπει από τη ζωή της μητέρας.
Τέτοιες σχέσεις συνήθως ευδοκιμούν στις περιπτώσεις που η μητέρα δεν έχει αρκετή συντροφικότητα στο γάμο της, όταν είναι απομονωμένη από φίλους ή όταν δεν έχει αρκετό νόημα στη ζωή της έξω από τη σχέση της με τα παιδιά της. Στις περιπτώσεις αυτές, οι κόρες συχνά καλούνται να ικανοποιήσουν τις βασικές αυτές ανάγκες της μητέρας τους παρέχοντάς της την απαραίτητη για αυτήν συντροφικότητα.
Τα κορίτσια αυτά συνήθως κολακεύονται που συνδέονται τόσο στενά με τις μητέρες τους και σπάνια συνειδητοποιούν ότι μέσα τους αισθάνονται προδομένα. Καμαρώνουν για τις καλές τους σχέσεις με τη μητέρα τους και δεν συνειδητοποιούν το βάρος του να τη στηρίζουν συναισθηματικά. Όταν δε, φτάσει η ώρα να απομακρυνθούν από αυτή μέσα από τη συνηθισμένη διαδικασία ανάπτυξης, γεμίζουν ενοχές σκεφτόμενες ότι αφήνουν πίσω μια «τόσο καλή και υπέροχη μητέρα»!
Όπως και να έχει πάντως, η σχέση αυτή της «ισότιμης οικειότητας» αφαιρεί από τη μητέρα τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στον παραδοσιακό της ρόλο και κατ’επέκταση και από την κόρη τη δυνατότητα να μπορεί να στηριχτεί σε μια δυνατή μητέρα για φροντίδα και καθοδήγηση.
Οι φιλικές σχέσεις χαρακτηρίζονται πρωτίστως από ισότητα και ισοτιμία. Όταν λοιπόν μια μάνα με την κόρη της συμπεριφέρονται σαν φίλες, αφαιρούν αμέσως από τη σχέση τους την απαραίτητη για τη λειτουργικότητά της ιεραρχία. Η μάνα παύει να είναι ο βασικός φροντιστής και αντ’αυτού η σχέση χαρακτηρίζεται από αμοιβαιότητα και ίση διανομή ευθυνών. Οι κόρες αυτές συνήθως στερούνται την εμπειρία να μπορούν να στηρίζονται σε ένα δυνατό και αξιόπιστο γονέα, κάποιον με τον οποίο να μπορούν να δοκιμάζουν τα όρια και από τον οποίο να εξαρτώνται.
Στη σχέση μάνας και κόρης υπάρχει – ή τουλάχιστον θα έπρεπε να υπάρχει – μια ιεραρχική δομή που δεν υπάρχει στις φιλικές σχέσεις. Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι μανάδες και κόρες δεν πρέπει να απολαμβάνουν την παρέα η μια της άλλης, ούτε ότι δεν μπορούν κατά καιρούν να μοιραστούν και κάποιο πιο προσωπικό μυστικό. Υπάρχουν όμως κάποια όρια που είναι χρήσιμο να μην ξεπερνιούνται. Η σχέση μάνας – κόρης είναι από τη φύση της εξαιρετικά στενή και ιδιαίτερη. Ο αμοιβαίος σεβασμός στην ατομικότητα και την ανεξαρτησία δεν αποδυναμώνει αυτό τον ιερό δεσμό. Αντίθετα, τον κάνει ακόμα πιο δυνατό!
