Μωράκι από τρεις γονείς!

Στον τομέα της σύλληψης και της εγκυμοσύνης, τα νέα έρχονται από την Βρετανία. Όπου η Βουλή των Κοινοτήτων έφερε προς ψήφιση πρόσφατα ένα νόμο που νομιμοποιεί μία μοναδική μορφή εξωσωματικής γονιμοποίησης που χρησιμοποιεί το DNA τριών διαφορετικών ανθρώπων για να κάνουν ένα έμβρυο.

Η μέθοδος αυτή με απλά λόγια δίνει τη δυνατότητα στο μωρό να μην κληρονομήσει ορισμένες ασθένειες από τη μητέρα του, αντικαθιστώντας ένα μικρό κομμάτι του DNA της με άλλου ατόμου. Πάντως δεν είναι επιστημονική φαντασία και ίσως σε λίγο καιρό να ψηφιστεί στη Βρετανία και να ισχύσει έπειτα και σε άλλες χώρες.

Ξέρουμε ότι χρειάζονται δύο πράγματα για να γίνει το μωράκι, το ωάριο και το σπέρμα. Αναμειγνύουν το γενετικό υλικό τους, αν όλα είναι καλά, και το έμβρυο αρχίζει να σχηματίζεται και να αυξάνεται. Η νέα αυτή πρωτοποριακή ιδέα των τριών γονέων, αν βέβαια επιτραπεί και είναι επιτυχής, θα μπορούσε να αποτρέψει τους γονείς με ορισμένες γενετικές διαταραχές, να κληρονομήσουν τη νόσο στην επόμενη γενιά.

Αυτή η παρέμβαση είναι καθαρά θεραπευτική δηλώνουν οι επιστήμονες. Θα βοηθήσει τις γυναίκες που διατρέχουν τον κίνδυνο να φέρουν παιδιά στον κόσμο με ασθένειες που θα τα οδηγήσει να έχουν σε όλη την ζωή τους προβλήματα.

Πως λειτουργεί; Το μεγαλύτερο μέρος του γενετικού υλικού (DNA) που ορίζει κάθε άτομο, είναι συσσωρευμένο στη μέση κάθε κυττάρου, στον πυρήνα. Όμως μία μικρή συλλογή των γονιδίων βρίσκεται αλλού, στο εσωτερικό του μικροσκοπικού τμήματος των κυττάρων που ονομάζονται μιτοχόνδρια. Τις περισσότερες φορές όταν κάποιος έχει μία γενετική ασθένεια, όπως η κυστική ίνωση, το σύνδρομο Down ή δρεπανοκυτταρική αναιμία, αυτό συμβαίνει εξαιτίας του DNA που βρίσκεται στο μεγάλο κεντρικό πυρήνα. Ένα σπάνιο σύνολο ασθενειών όμως προκαλούνται από το DNA που βρίσκεται στα μιτοχόνδρια.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες περίπου 4000 βρέφη τον χρόνο γεννιούνται με κάποια από αυτές τις μιτοχονδριακές ασθένειες, οι οποίες περιλαμβάνουν τη νόσο του Leith, τη μιτοχονδριακή μυοπάθεια και Leber οπτική ατροφία.

Οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι θα μπορούσαν να αποτρέψουν αυτές τις μιτοχονδριακές ασθένειες αν θα μπορούσαν να αλλάξουν τα μιτοχόνδρια στα κύτταρα του ωαρίου της μητέρας με υγιή. Το σπέρμα δεν έχει μιτοχόνδρια έτσι ακόμη και αν ο πατέρας έχει μία από αυτές τις ασθένειες δεν θα περάσουν στα παιδιά του.

Αν οι επιστήμονες κατορθώσουν να μην επηρεάσουν τον κεντρικό πυρήνα των ωαρίων της μητέρας, τα ωάρια της θα εξακολουθούν να περιέχουν το DNA για να δώσει η μαμά στο μωρό της τα δικά της προσόντα.

Τα γονίδια που καθορίζουν την προσωπικότητα του κάθε ατόμου περιέχονται όλα στον πυρήνα, δηλώνουν οι επιστήμονες. Τα μιτοχόνδρια είναι υπεύθυνα για να βοηθούν τα κύτταρα να παράγουν ενέργεια, αλλά δεν είναι υπεύθυνα για το πώς είμαστε, ή σκεπτόμαστε, ή ενεργούμε.

Κατά την τελευταία δεκαετία, οι επιστήμονες έχουν τελειοποιήσει μία διαδικασία για να αναμίξουν τον πυρήνα του ωαρίου της μητέρας, με τα υγιή μιτοχόνδρια μιας άλλης γυναίκας και το σπέρμα του πατέρα, δημιουργώντας έτσι το μωράκι με «τρεις γονείς»! Ή το μιτοχονδριακό μωρό, γιατί σε κάθε περίπτωση οι δύο γονείς θα μεγαλώσουν το παιδάκι τους. Το έμβρυο που δημιουργείται έχει το μοναδικό γενετικό υλικό των γονέων του και μόνο τα μιτοχόνδρια του δότη.

Αν οι κυβερνήσεις εγκρίνουν και ψηφίσουν τον νόμο αυτό, είναι σίγουρο ότι σε λίγα χρόνια πολλά μωράκια θα γεννηθούν υγιή, χωρίς τις γενετικές ασθένειες που έχουν οι μητέρες τους.

Τι σημαίνει αυτό για τους γονείς. Αν δεν υπάρχει μία σπάνια μιτοχονδριακή νόσος, ο γιατρός δεν πρόκειται να συστήσει τη μέθοδο αυτή. Δεν υπάρχει άλλο όφελος για την αντικατάσταση των μιτοχονδρίων σας με κάποιον άλλο. Και αν έχετε μια μιτοχονδριακή νόσο θα το ξέρατε από την ηλικία των 10 ετών περίπου.

Αν όμως είστε από τα λίγα άτομα που έχουν μία από αυτές τις ασθένειες, αυτή η νέα τεχνική θα βοηθούσε να φέρετε στον κόσμο ένα υγιές μωράκι. Είναι ακριβώς το ίδιο όπως οι γονείς, μετά την γέννηση, κάνουν ότι είναι δυνατόν για την καλή υγεία του παιδιού τους.

Σήμερα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, η μέθοδος αυτή έχει απαγορευτεί, λόγω ηθικών ανησυχιών σχετικά με την αλλαγή του γενετικού περιεχομένου των ωαρίων και κάποιων ερωτήσεων σχετικά με την υπόλοιπη ζωή των βρεφών αυτών. Όμως αν όλα πάνε καλά στην Βρετανία ίσως τα επόμενα χρόνια το εγκρίνουν και οι άλλες χώρες.

Αν και ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία η δημιουργία ενός εμβρύου από τρία άτομα, οι επιστήμονες επιμένουν ότι αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα στην εξέλιξη της αναπαραγωγικής τεχνολογίας.

«Προσπαθούμε να βοηθήσουμε κάθε γυναίκα να έχει πιο υγιή εγκυμοσύνη και λιγότερες αποβολές» δηλώνουν με σαφήνεια οι επιστήμονες.