Υπογονιμότητα και εξωσωματική γονιμοποίηση

Η Louise Brown, που γεννήθηκε στην Αγγλία το 1978, ήταν το πρώτο μωρό που είχε συλληφθεί έξω από τη μήτρα της μητέρας της. 

Σε αντίθεση με την απλούστερη διαδικασία της τεχνητής γονιμοποίησης, κατά την οποία το σπέρμα τοποθετείται στη μήτρα και η σύλληψη προχωρά κανονικά, η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) επιτυγχάνει το συνδυασμό των ωαρίων και του σπέρματος έξω από το σώμα στο εργαστήριο. Μόλις ένα ή περισσότερα έμβρυα πάρουν μορφή, τοποθετούνται στη συνέχεια στη μήτρα. Η IVF είναι μία σύνθετη και δαπανηρή διαδικασία. Μόλις το 5% των ζευγαριών που δεν μπορούν να κάνουν παιδί, καταφεύγουν σε αυτήν.

Ωστόσο, από το 1981, που άρχισε να εφαρμόζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει σαν αποτέλεσμα την γέννηση πάνω από 200.000 μωρών.

Ποιες αιτίες μπορεί η εξωσωματική γονιμοποίηση να διαχειριστεί;

Όταν πρόκειται για την υπογονιμότητα, η εξωσωματική γονιμοποίηση μπορεί να είναι μία επιλογή για σας, εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε διαγνωστεί με:

• Ενδομητρίωση
• Χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων
• Προβλήματα με τη μήτρα ή τις σάλπιγγες
• Προβλήματα ωορρηξίας
• Αντισώματα που βλάπτουν το σπέρμα ή τα ωάρια
• Ανικανότητα του σπέρματος να διεισδύσει ή να επιβιώσει στην τραχηλική βλέννη

Η IVF δεν είναι ποτέ το πρώτο βήμα για τη θεραπεία της στειρότητας. Αντίθετα, είναι αποκλειστικά η λύση για τις περιπτώσεις που άλλες μέθοδοι, όπως τα φάρμακα γονιμότητας, η χειρουργική επέμβαση, και η τεχνητή γονιμοποίηση δεν έχουν φέρει κανένα αποτέλεσμα.

Εάν νομίζετε ότι είναι η μόνη λύση για σας, πρέπει να αξιολογήσετε προσεκτικά κάθε κέντρο θεραπείας πριν πάρετε την απόφασή σας.

Βρείτε λοιπόν μερικές ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στο κέντρο αυτό:

• Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας;
• Ποιο είναι το ποσοστό επιτυχίας μίας εγκυμοσύνης για τα ζευγάρια της δικής σας ηλικίας και με τα συγκεκριμένα προβλήματα γονιμότητας;
• Ποιο είναι το ποσοστό γέννησης ζωντανών βρεφών για όλα τα ζευγάρια που υποβάλλονται σε αυτή τη διαδικασία κάθε χρόνο στο συγκεκριμένο κέντρο;
• Πόσες από αυτές είναι δίδυμα ή άλλες πολλαπλές γεννήσεις;
• Πόσο είναι το κόστος της διαδικασίας, μαζί με το κόστος των ορμονικών θεραπειών;
• Πόσο κοστίζει η αποθήκευση των εμβρύων και πόσο καιρό μπορούμε να τα αποθηκεύσουμε;
• Έχετε συμμετάσχει σε ένα πρόγραμμα δωρεάς ωαρίων;
• Τι μπορώ να περιμένω από την εξωσωματική γονιμοποίηση;

Το πρώτο βήμα, είναι να πάρει η γυναίκα ορμόνες, έτσι ώστε να παράγει περισσότερα από ένα ωάρια το μήνα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να διαγνώσει ο υπεύθυνος γιατρός, αν είναι έτοιμη για ωοληψία.

Πριν από την ωοληψία, θα δοθεί στη γυναίκα ενέσιμο φάρμακο που ωριμάζει τα αναπτυσσόμενα ωάρια και ξεκινά τη διαδικασία της ωορρηξίας. Ο συγχρονισμός είναι σημαντικός. Τα ωάρια πρέπει να παρθούν λίγο πριν βγουν από τα ωοθυλάκια στις ωοθήκες. Αν το ωάριο παρθεί πολύ νωρίς ή πολύ αργά, δεν θα αναπτυχθεί φυσιολογικά. Ο γιατρός θα κάνει μία εξέταση αίματος ή ένα υπερηχογράφημα για να βεβαιωθεί ότι τα ωάρια είναι στο σωστό στάδιο ανάπτυξης πριν από την ανάκτηση τους. Το κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης δίνει ειδικές οδηγίες που πρέπει να ακολουθήσει κάθε γυναίκα το προηγούμενο βράδυ και την ημέρα της διαδικασίας. Οι περισσότερες γυναίκες παίρνουν παυσίπονο ή αν το προτιμούν, μπορούν να έχουν μερική ή και ολική αναισθησία.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, ο γιατρός θα εντοπίσει τα ωάρια με υπέρηχο και θα τα αφαιρέσει με μία κοίλη βελόνα. Αυτό διαρκεί λιγότερο από 30 λεπτά, αλλά μπορεί να διαρκέσει ως και μία ώρα.

Αμέσως μετά, τα ωάρια θα αναμειχθούν στο εργαστήριο με τα σπερματοζωάρια του πατέρα, τα οποία θα έχει δώσει την ίδια μέρα.

Ενώ το ζευγάρι, επιστρέφει στο σπίτι του, τα γονιμοποιημένα ωάρια διατηρούνται στην κλινική υπό παρατήρηση για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή ανάπτυξη. Ανάλογα με την κλινική, υπάρχει περίπτωση το ζευγάρι να περιμένει έως πέντε ημέρες μέχρι το έμβρυο να φτάσει σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο της βλαστοκύστης.

Μόλις τα έμβρυα είναι έτοιμα, η μέλλουσα μανούλα, επιστρέφει στο κέντρο εξωσωματικής γονιμοποίησης, ώστε οι γιατροί να μεταφέρουν ένα ή περισσότερα μέσα στη μήτρα. Αυτή η διαδικασία είναι ταχύτερη και ευκολότερη από την ανάκτηση του ωαρίου. Ο γιατρός θα εισάγει ένα εύκαμπτο σωλήνα που ονομάζεται καθετήρας μέσω του κόλπου και του τραχήλου στη μήτρα όπου θα «ακουμπήσει» τα έμβρυα. Για να αυξηθούν οι πιθανότητες εγκυμοσύνης, οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν τη μεταφορά τριών ή τεσσάρων εμβρύων σε κάθε προσπάθεια. Ωστόσο, αυτό σημαίνει ότι ίσως καταλήξει σε πολύδυμη κύηση, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για την υγεία της μητέρας και των μωρών.

Μετά το τέλος της διαδικασίας αυτής, η γυναίκα μένει στο κρεβάτι για αρκετές ώρες και μπορεί να φύγει μετά από τέσσερις έως έξι ώρες. Ο γιατρός θα κάνει το πρώτο τεστ εγκυμοσύνης περίπου μετά από δύο εβδομάδες.

Σε περιπτώσεις όπου ο αριθμός των σπερματοζωαρίων είναι εξαιρετικά χαμηλός, ο γιατρός μπορεί να συνδυάσει την εξωσωματική γονιμοποίηση με μία διαδικασία που ονομάζεται ενδοωαρική έγχυση σπερματοζωαρίου. Στην περίπτωση αυτή, το σπέρμα, που ορισμένες φορές παίρνετε απευθείας από τους όρχεις, εισάγεται στο ωάριο. Μόλις παραχθεί ένα βιώσιμο έμβρυο, μεταφέρεται αμέσως στη μήτρα χρησιμοποιώντας τη συνήθη διαδικασία.

Ποια είναι το ποσοστά επιτυχίας για την εξωσωματική γονιμοποίηση;

Το ποσοστό επιτυχίας εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων, όπως η αιτία της υπογονιμότητας, το κέντρο εξωσωματικής και η ηλικία. Στην Αμερική το ποσοστό των ζευγαριών που καταφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση φτάνει το 99%.

Πρόσφατες μελέτες από το 2009 έδειξαν ότι:

Η εγκυμοσύνη επιτεύχθηκε σε ένα μέσο όρο 29.4% του συνόλου (υψηλότερο ή χαμηλότερο ποσοστό ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας).

Το ποσοστό που κατέληξε σε γεννήσεις ζώντων είναι 22.4% επίσης ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας.

Υπάρχουν άλλα θέματα σχετικά με την εξωσωματική γονιμοποίηση που πρέπει να εξετάζουμε;

Τυχόν έμβρυα που δεν χρησιμοποιήθηκαν στην πρώτη προσπάθεια εξωσωματικής, μπορούν να καταψυχθούν για μελλοντική χρήση. Αυτό εξοικονομεί κάποια χρήματα, στην περίπτωση που θέλει το ζευγάρι να προσπαθήσει μία δεύτερη ή και τρίτη φορά. Επίσης μπορούν να δωριστούν σε κάποιο άλλο ζευγάρι ή να καταστραφούν.

Και οι δύο σύντροφοι, είναι καλό να συμφωνήσουν πριν από την επέμβαση, αν θα δωρίσουν ή θα καταστρέψουν τα έμβρυα.

Η ηλικία της γυναίκας είναι ένας σημαντικότατος παράγοντας για την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης για κάθε ζευγάρι. Για παράδειγμα μία γυναίκα κάτω των 35 ετών, έχει ποσοστό επιτυχίας 39.6%, ενώ αν είναι πάνω από 40, το ποσοστό επιτυχίας πέφτει στο 11.5%.

Τα καλά νέα όμως είναι ότι το ποσοστό επιτυχίας αυξάνει σε κάθε ηλικιακή ομάδα, με την πρόοδο της επιστήμης και την διαρκώς αυξανόμενη εμπειρία των γιατρών.