Τι δεν πρέπει να πείτε στο παιδί σας

Το οποίο σας διέκοψε χίλιες φορές γιατί ήθελε κάτι να φάει, να το βοηθήσετε στη ζωγραφιά του, να πάει στο μπάνιο ή να πιει χυμό!

Όμως προσέξτε, όσο και αν είστε κουρασμένη και εκνευρισμένη υπάρχουν ορισμένα πράγματα που δεν πρέπει να πείτε στο παιδί σας.

Όλοι λέμε λάθος πράγματα μερικές φορές προκαλώντας στα παιδιά μας πόνο, θυμό ή και σύγχυση.

Ας δούμε λοιπόν τα πιο κοινά από αυτά, και ας προσπαθήσουμε όσο μπορούμε να τα αποφεύγουμε.

Άφησέ με ήσυχη

Ο γονιός που δεν θέλει κάποια στιγμή λίγη ησυχία είναι ή άγιος ή οσιομάρτυρας. Το πρόβλημα είναι όταν συνέχεια λέτε στα παιδιά «μη με ενοχλείς» ή «τώρα είμαι απασχολημένη». Αυτό θα κάνει το παιδί να σκεφτεί ότι δεν υπάρχει λόγος να συζητήσει μαζί σας γιατί θα το αρνείστε πάντα. Και αν αυτό συμβαίνει όταν είναι το παιδί μικρό, μεγαλώνοντας δεν θα επικοινωνεί μαζί σας. Και αυτό δεν είναι καθόλου καλό.

Από την παιδική ηλικία, τα παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι οι γονείς χρειάζονται κάποιο χρόνο για τον εαυτό τους. Φροντίστε να παίρνετε ανάσα, έχοντας μία baby sitter, ή τον σύντροφό σας ή κάποιο άλλο συγγενικό πρόσωπο με τα παιδιά ή μπορείτε ακόμη να τους βάλετε να δουν ένα παιδικό video για μισή ώρα ώστε να μπορέσετε να χαλαρώσετε.

Αν είστε απασχολημένη ή υπερβολικά κουρασμένη, βάλτε κάποια όρια λέγοντας «η Μαμά πρέπει να τελειώσει αυτό που κάνει, θέλω να ζωγραφίσεις για λίγη ώρα και όταν τελειώσω θα πάμε μία βόλτα».

Απλά ξέρετε ότι το παιδί της προσχολικής ηλικίας δεν μπορεί να απασχολείται και να διασκεδάζει μόνο του για μία ολόκληρη ώρα.

Είσαι τόσο...

«Γιατί φέρεσαι τόσο άσχημα στην αδελφή σου» ή «γιατί είσαι τόσο άχαρη». Πολλές φορές τα παιδιά μας ακούν να μιλάμε στους άλλους γι’ αυτά λέγοντας για παράδειγμα, είναι ντροπαλό ή άτακτο. Πιστεύουν ότι ακούν για τον εαυτό τους χωρίς να αναρωτηθούν γι’ αυτό. Και έτσι παίρνουν το μήνυμα ότι ο Νίκος για παράδειγμα είναι ντροπαλός ή η Έλλη είναι άχαρη.

Πολλοί γονείς μπορούν να θυμηθούν μία δική τους εμπειρία όταν άκουσαν από τους δικούς τους γονείς τις φράσεις «είσαι σκέτη απελπισία» ή «τεμπέλης» ή ακόμη και «χαζός».

Μία πολύ καλύτερη προσέγγιση είναι να αντιμετωπίσετε τη συγκεκριμένη συμπεριφορά του παιδιού χωρίς επίθετα δηλαδή «η φίλη σου στενοχωρήθηκε πολύ όταν είπες στα άλλα παιδιά να μην παίζουν μαζί της. Πως μπορείς να την κάνεις να νιώσει καλύτερα»;

Μην κλαις.

Ή «μην είσαι λυπημένος», «μην κάνεις σαν μωρό», «δεν υπάρχει κανένας λόγος να φοβάσαι». Όλες αυτές τις φράσεις που λέμε στο παιδάκι μας, ξεχνάμε ότι ειδικά τα μικρά παιδιά όταν αναστατώνονται κλαίνε γιατί δεν μπορούν να εκφράσουν τα συναισθήματά τους με λόγια. Και πράγματι είναι λυπημένα, ή φοβισμένα και οι γονείς οφείλουν να προστατεύσουν τα παιδιά από αυτά τα συναισθήματα. Λέγοντας όμως «μην» δεν κάνουν το παιδί να αισθάνεται καλύτερα, και δέχεται το μήνυμα ότι δεν είναι καλό να είναι λυπημένο ή να φοβάται.

Ονομάζοντας τα πραγματικά συναισθήματα που έχει το παιδί σας, θα το βοηθήσετε να γνωρίσει και να χρησιμοποιήσει τις λέξεις για να εκφραστεί και θα του δείξετε τι σημαίνει κατανόηση. Και στο τέλος θα κλαίει λιγότερο γιατί θα μπορεί να περιγράψει αυτό που αισθάνεται.

Γιατί δεν είσαι σαν τον/την αδελφή σου

Ίσως φαίνεται εύκολο και χρήσιμο να έχετε σαν παράδειγμα τον αδελφό ή τον φίλο του. «Κοίταξε τι καλά που ανέβασε το φερμουάρ στο μπουφάν του ο Γιώργος» ή «Η Ελένη πηγαίνει πλέον στο γιογιό της και δεν φορά πάνα, εσύ γιατί λερώνεσαι ακόμη»; Όμως οι συγκρίσεις είναι καταστροφικές. Το δικό σας παιδί δεν είναι ο Γιώργος ή η Ελένη.

Οι ειδικοί λένε, ότι είναι φυσικό για τους γονείς να συγκρίνουν τα παιδιά τους, όσον αφορά την ανάπτυξη ή τη συμπεριφορά τους.

Όμως ποτέ μην αφήσετε το παιδί να σας ακούσει να το κάνετε αυτό. Τα παιδιά αναπτύσσονται με το δικό τους ρυθμό και έχουν τη δική τους ιδιοσυγκρασία και προσωπικότητα. Αν το συγκρίνεται με ένα άλλο, αυτό σημαίνει ότι θα θέλατε να είναι διαφορετικό.

Ούτε φυσικά κάνοντας συγκρίσεις γίνεται το παιδί σας καλύτερο. Πιέζονται να κάνουν κάτι που δεν είναι έτοιμα ή δεν θέλουν να κάνουν και αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση σε ένα μικρό παιδί και να υπονομεύσει την αυτοπεποίθησή του.

Αντ’ αυτού, ενθαρρύνεται τις επιτυχίες του, όπως «ευχαριστώ που μου είπες σήμερα εγκαίρως ότι θέλεις να πας στο γιογιό σου» ή «μπράβο έβαλες και τις δύο κάλτσες σου»!

Μπορείς ή ξέρεις καλύτερα από αυτό

Όπως και οι συγκρίσεις, τα λόγια αυτά μπορεί να πονέσουν το παιδί, όσο δεν φαντάζεστε. Πράγματι μπορεί να μη γνωρίζει καλύτερα. Η μάθηση είναι μία διαδικασία δοκιμής και λάθους.

Και αν κάνει το ίδιο λάθος που έκανε την προηγούμενη ημέρα, το σχόλιο σας δεν είναι ούτε παραγωγικό ούτε υποστηρικτικό. Δώστε στο παιδί το πλεονέκτημα της αμφιβολίας και πείτε συγκεκριμένα «θα μου άρεσε καλύτερα αν το κάνεις με τον τρόπο αυτό».

Αποφύγετε επίσης να λέτε «δεν πιστεύω ότι το έκανες αυτό» ή «ώρα ήταν». Ίσως δεν ακούγονται τόσο άσχημα, αλλά στο μικρό παιδάκι φτάνει το μήνυμα «δεν μπορείς να κάνεις τίποτε σωστά , είσαι σκέτος μπελάς».

Σταμάτα ή θα σε κάνω εγώ να κλαις

Οι απειλές συνήθως αποτέλεσμα του εκνευρισμού ή της κούρασης των γονέων, δεν είναι ποτέ αποτελεσματικές. Απειλές όπως «κάνε αυτό γιατί αλλιώς» ή «αν το ξανακάνεις θα σε δείρω», πρέπει κάποια στιγμή να τις πραγματοποιήσετε γιατί αλλιώς χάνουν τη δύναμή τους. Οι απειλές για να το δείρετε έχουν αποδειχθεί ότι οδήγησαν σε ακόμη πιο κακή συμπεριφορά και δεν βοήθησαν καθόλου.

Όσο πιο μικρό είναι το παιδί τόσο περισσότερο χρόνο χρειάζεται για να καταλάβει κάτι. Οι μελέτες έδειξαν ότι, για ένα παιδάκι δύο ετών, οι πιθανότητες να επαναλάβει το ίδιο «παράπτωμα» την ίδια μέρα είναι 80%, χωρίς να είχε σημασία τι «τιμωρία» του επιβάλατε.

Ακόμη και σε μεγαλύτερα παιδιά η αυστηρή πειθαρχεία δεν φαίνεται να έχει καλά αποτελέσματα. Είναι λοιπόν πιο αποτελεσματικό να χρησιμοποιήσετε εποικοδομητικές τακτικές, όπως να του αποσπάσετε την προσοχή, ή ενθαρρύνοντάς το να κάνει ένα διάλειμμα αντί να το απειλήσετε με τιμωρία ή ξύλο.

Περίμενε να γυρίσει ο μπαμπάς...

Αυτή η φράση που πολλές μανούλες μεταχειρίζονται είναι άνευ σημασίας. Εάν το μικρό σας κάνει κάτι που δεν πρέπει, το σωστό είναι να ασχοληθείτε αμέσως. Εάν καθυστερήσετε μέχρι να έρθει στο σπίτι ο Μπαμπάς, είναι πολύ πιθανό το παιδί να έχει εντελώς ξεχάσει τι έκανε λάθος. Επίσης, η αγωνία της τιμωρίας μπορεί να είναι πολύ χειρότερη από αυτό που έκανε.

Πετώντας το μπαλάκι στον Μπαμπά, υπονομεύεται την δική σας θέση. Γιατί να σας ακούει το παιδί, αφού δεν θα κάνετε τίποτε έτσι και αλλιώς. Επιπλέον βάζετε το σύντροφό σας σε ένα άδικο ρόλο κακού αστυνομικού!

Μην αργείς

Σήμερα που όλοι τρέχουμε για να προλάβουμε τις χίλιες υποχρεώσεις μας, ποιος μπορεί να προφέρει αυτά τα λόγια, ιδίως σε ένα μικρό παιδί που δεν μπορεί να βρει τα παπούτσια του ή να βάλει μόνο του τις κάλτσες. Σκεφτείτε τον τόνο της φωνής σας όταν λέτε στο μικρό σας να βιαστεί και πόσο συχνά το λέτε.

Αν είστε έτοιμες να εκραγείτε και χτυπάτε το πόδι σας από ανυπομονησία, προσέξτε. Κάνετε τα παιδιά να αισθάνονται άσχημα και ένοχα. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν θα τα κάνει να βιαστούν.

Υποσχεθείτε λοιπόν στον εαυτό σας ότι το πρωί θα παραμείνετε ήρεμη, όταν είναι ώρα να φύγετε για το παιδικό σταθμό και το γραφείο σας και δεν έχουν τελειώσει το πρωινό ή δεν ξέρουν που είναι το μπουφάν τους, βρείτε το εσείς!

Πολύ καλή δουλειά ή μπράβο

Με μία καλή κουβέντα τι μπορεί να πάει στραβά; Η θετική κουβέντα στα παιδιά είναι ένα από τα καλύτερα όπλα των γονέων. Το πρόβλημα είναι ο έπαινος να είναι για κάτι συγκεκριμένο. Μην λέτε συνέχεια μπράβο για οτιδήποτε κάνει. Τότε δεν θα έχει καμία αξία. Είναι καλό για τα παιδιά να αρχίσουν να ξεχωρίζουν την πραγματική προσπάθεια από κάτι απλό, όπως να πιούν το γάλα τους.

Ενθαρρύνετε και επαινείτε τα παιδιά όταν:

Αυτό που κάνουν απαιτεί πραγματική προσπάθεια. Όταν πιούν το γάλα τους ή ζωγραφίσουν κάτι δεν απαιτεί ξεχωριστή προσπάθεια, ιδίως αν το κάνουν καθημερινά.

Να είστε ακριβής. Αντί να πείτε «μπράβο όμορφη ζωγραφιά», πείτε, «τι ωραία χρώματα που έβαλες για να φτιάξεις αυτό το σπιτάκι ή είδα ότι ζωγράφισες κάτι από το παραμύθι που διαβάσαμε νωρίτερα».

Επαινέστε την προσπάθεια και όχι το παιδί: «ήσουν τόσο ήσυχος παίζοντας με τα αυτοκινητάκια σου όσο εγώ τελείωνα την εργασία μου, όπως ακριβώς σου ζήτησα».

Σκεφτείτε τι ωραία που θα αισθανθείτε χωρίς φωνές και εκνευρισμό.