Επιλόχεια κατάθλιψη και υποστήριξη για τις νέες μητέρες

Μπορεί να νιώθουν εύκολα το αίσθημα της κόπωσης, άγχος, φόβο πως θα μεγαλώσουν το παιδί τους και γενικότερα μια ανησυχία πως θα τα καταφέρουν.

Το να αισθάνεται μια μητέρα άγχος και να έχει κακή διάθεση μετά τον τοκετό είναι απόλυτα φυσιολογικό διότι οι ορμονικές αλλαγές που παρουσιάζονται μεταβάλλονται σε πολύ γρήγορο ρυθμό.

Αυτό συμβαίνει διότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυξάνονται τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη που σχετίζονται με την σύλληψη και την γέννηση.

Στις πρώτες 24 ώρες μετά από τον τοκετό, το ποσοστό αυτών των ορμονών μειώνεται γρήγορα, στα κανονικά προ εγκυμοσύνης επίπεδά τους.

Αυτή η ταχεία αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών, επηρεάζει τα ήδη υπάρχοντα συμπτώματά ( άγχος, ανησυχία) με αποτέλεσμα να μην μπορούν υποχωρήσουν εύκολα και μετά από μερικές εβδομάδες να επιδεινώνονται και η μητέρα να παρουσιάζει την γνωστή με τον όρο «Επιλόχεια Κατάθλιψη».

Εξαιτίας της επιλόχειας κατάθλιψης επηρεάζεται σε πολυ ένοντο βαθμό, η σχέση της μητέρας με το παιδί.

Η μητέρα αδυνατεί να αναλάβει τη φροντίδα του παιδιού της και παρατηρείται μεγάλη έλλειψη ενδιαφέροντος.

Στην περίπτωση αυτή, είναι σημαντικό να απευθυνθεί σε κάποιον ειδικό ώστε με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη, σύντομα να ξαναβρεί τον δρόμο προς την ευτυχισμένη μητρότητα.

Τα σημεία και τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης

Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί σύντομα μετά τον τοκετό (σε διάστημα μεταξύ 24 ωρών) εώς και να αναπτυχθεί σταδιακά στην περίοδο αρκετών μηνών( έως 6 μηνών μετά την γέννηση).

Μετά τον τοκετό η κατάθλιψη μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά, αλλά σε ορισμένες γυναίκες, οι πρώτες ενδείξεις εμφανίζονται μέχρι και μήνες αφού έχουν γεννήσει.

Τα συμπτώματα είναι :

• κακή διάθεση/ έντονη θλίψη
• έλλειψη ικανοποίησης και ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
• δυσκολίες στον ύπνο
• υπερβολική κούραση/κόπωση
• συναισθηματική φόρτιση, άγχος/ανησυχίες
• υπερβολική μείωση/ αύξηση βάρους
• μείωση ενεργητικότητας (ατονία)
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• μειωμένη συγκέντρωση
• αυτοκτονικές τάσεις
• μειωμένο ενδιαφέρον για σεξ
• πονοκέφαλοι, πόνοι στο στήθος, ταχυπαλμία, μούδιασμα ή ζάλη
• άρνηση ενασχόλησης με το παιδί ή επιθετικότητα προς αυτό
• συχνή εναλλάγή συναισθημάτων και ευσυγκινησία χωρίς προφανείς λόγους
• έμμονες και ανεξήγητες ιδεοληψίες που αφορούν στο βρέφος ή σε θέματα που σχετίζονται με αυτό
• διαταραχή των διαπροσωπικών σχέσεων της μητέρας
• αδυναμία ελέγχου και φόβος συναισθημάτων, ότι μπορεί να κάνει κακό στο μωρό, για την ίδια της την υγεία

Αίτια επιλόχειας κατάθλιψης κατά τη διάρκεια μιας εγκυμοσύνης

Ιστορικό προηγούμενης κατάθλιψης στην ίδια την μητέρα πριν την εγκυμοσύνη ή κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης (επιλόχεια κατάθλιψη).

Προβλήματα προηγούμενης εγκυμοσύνης.

Ιστορικό κατάχρησης αλκοόλ ή χρήσης άλλων ουσιών.

Η ηλικία.

Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες νεαρής ηλικίας είναι πιο ευάλωτες στο να εμφανίσουν επιλόχεια κατάθλιψη.

Έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος ( σύζυγος,οικογένεια, φίλοι, συγγενείς)

Οικονομικά προβλήματα οικογένειας

Συναισθηματικές ανησυχίες, έντονος φόβος και άγχος για την γέννηση του μωρού

Διάφορες στρεσσογόνες καταστάσεις στην οικογένεια (χωρισμός, θάνατος, απώλειες)

Πριν την εγκυμοσύνη

Διατροφή (αν εργάζεστε να τρώτε συχνά γεύματα)

Χαλάρωση και ξεκούραση.

Αποφύγετε να κάνετε δουλειές του σπιτιού πού απαιτούν πολύ χρόνο και σας κάνουν να κουράζεστε εύκολα

Μοιράστε τα συναισθηματά σας με τον συζυγό σας ή με φιλικά πρόσωπα που εμπιστεύεστε

Ασχοληθείτε με δραστηριότητες που σας κάνουν να νιώσετε καλά και σας χαλαρώνουν (ζωγραφική, κολύμβηση, yoga)

Συμβουλευτείτε άλλα ζευγάρια που έχουν γίνει γονείς και βιώσαν παρόμοια κατάσταση με εσάς.

Συχνοί περίπατοι με τον συζυγός σας ή κάποιες μικρές εκδρομές θα σας βοηθήσουν να ξεφύγετε από την καθημερίνοτητα και την ρουτίνα που ίσως βιώνετε

Aν στο παρελθόν είχατε επιλόχεια κατάθλιψη ενημερώστε τον γυναικολόγο ή τον παθολόγο σας, για να σας παραπέμψει σε κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Αίτια επιλόχειας κατάθλιψης μετά τον τοκετό

Οι διάφορες ορμονικές αλλαγές.

Μετά την γέννηση του μωρού οι γυναίκες βιώνουν μια μεγάλη αυξομείωση επιπέδων των οιστρογόνων και της προγεστερόνης.

Τα επίπεδα των ορμονών του θυρεοειδούς μπορούν επίσης να μειωθούν, γεγονός που οδηγεί σε κόπωση και κατάθλιψη.

Οι ταχείες αυτές ορμονικές αλλαγές, μαζί με τις αλλαγές στην πίεση του αίματος, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, και του μεταβολισμού μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη μετά τον τοκετό.

Οι φυσικές μεταβολές, σωματικές και συναισθηματικές.

Πολλές γύναικες εξαιτίας των παράπανω κιλών που πήραν στην εγκυμοσύνη προσπάθούν να χάσουν κιλά.

Όταν παρατηρούν ότι δεν τα καταφέρνουν άμεσα, διαταράσσεται η εικόνα του εαυτού τους, και συχνά ζούν με τον φόβο και την ανησυχία ότι δεν θα τα καταφέρουν να επανέλθουν στην προηγούμενη φυσική τους κατάσταση.

Έντονο άγχος και στρες.

Το άγχος της φροντίδας για ένα νεογέννητο μωρό είναι πρωτόγνωρο και συχνά πολύ μεγάλο.

Οι νέες μητέρες αναγκάζονται συχνά να στερηθούν τον ύπνο τους.

Επιπλέον, μπορεί να αισθάνονται αγχωμένες και ανήσυχες για την ικανότητά τους να φροντίσουν κατάλληλα το μωρό τους.

Οι προσαρμογές αυτές μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολες και χρονοβόρες, ειδικά κατά την πρώτη μητρότητα (στο πρώτο μωρό) όταν οι νέες μητέρες πρέπει να συνηθίσουν σε μια εντελώς νέα ταυτότητα.

Η ίδια μπορεί να μην κατανοήσει αρχικά τι συμβαίνει ή να νιώθει ντροπή που δεν δείχνει ενθουσιασμό για την άφιξη του μωρού.

Η νέα μητέρα μπορεί να ανησυχεί υπερβολικά όταν το μωρό κλαίει, καταπίνει ή χτυπήσει, με αποτέλεσμα την εκδήλωση άγχους αν πρόκειται να μείνει μόνη με το μωρό.

Αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης

Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι μια ψυχική κατάσταση που απασχολεί όχι μόνο τις μητέρες που βιώνουν μια ψυχολογική και συναισθηματική κατάσταση αλλά και την οικογένεια τους.

Τις περισσότερες φορές ο σύζυγος είναι αυτός που βρίσκεται αντιμέτωπος με την φάση της επιλόχειας κατάθλιψης που περνάει η συζυγός του, μην μπορώντας πως να αντιδράσει, δεν γνωρίζει τι πρέπει να κάνει και πως να βοηθήσει.

Πώς μπορεί να βοηθήσει η οικογένεια και κυρίως ο σύζυγος;

Αποφύγετε να δίνετε συμβουλές του τύπου «μπόρα είναι θα περάσει» «δεν είσαι η μόνη που της συμβαίνει αυτό», ή «πως τα καταφέρνουν οι άλλες γυναίκες» με αυτό τον τρόπο το πιθανότερο είναι να αγχωθεί και να απογοητευτεί περισσότερο.

Δείξτε υπομονή και κατανόση στην συζυγό σας για τα συναισθήματα που νιώθει. Συζητήστε μαζί της για αυτά που την προβληματίζουν. Δείτε τη γυναίκα σας σαν σύντροφο και φίλη και όχι μόνο σαν μητέρα του παιδιού σας

Δείξτε περισσότερη συμπαράσταση και προσπαθήστε να συμετέχετε και εσεις στην καθημερινή προετοιμασία του μωρού σας ( όπως τάισμα, αλλαγή πάνας, απασχόληση με κάποιο παιχνίδι)

Ενισχύστε την με θετικά στοιχεία και δείξτε ενδιαφέρον.

Είναι πολύ σημαντικό να την κάνετε να νιώσει σημαντική μέσω της ενθάρρυνσης που της δείχντετε.

Ιδιαίτερα, αυτήν την χρονική περίοδο που η γυναίκα σας αντιμετωπίζει ένα μικρό πένθος, έχει την απόλυτη ανάγκη απο έσας να την επιβεβαιώνεται και να την επιβραβεύεται στην προσπάθεια φροντίδας που κάνει για το μωρό σας.

Συντονίστε το πρόγραμμα σας με τη νέα πραγματικότητα.

Η γέννηση του μωρού σας συμοδοτεί έναν καινούργιο κόσμο και για τους δυο σας, που ίσως να αλλάζει τα δεδομένα της παλιότερης καθημερινής ζωής, όπως για παράδειγμα, ωράριο εργασίας, ώρες ξεκούρασης, δραστηριότητες εκτός σπιτιού.

Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να προσαρμόσετε το πρόγραμμα σας με τα δεδομένα που εξυπηρετεί τις ανάγκες του μωρού σας και παράλληλα με αυτό τον τρόπο βοηθάτε την μητέρα να ξεκουράζεται.

Αν έχετε υποστηρικτικό περιβάλλον, (γονείς, φίλους , μεγαλύτερα παιδιά) και είστε σίγουροι ότι μπορούν να αναλάβουν την φροντίδα του μωρού σας κάποιες ώρες που πρέπει να λείψετε, προτείνετε στην σύζυγο σας μια έξοδο για διασκέδαση. Θα την βοηθήσει να ξεφύγει απο την ρουτίνα της καθημερινότητας που βιώνει μέσα στο σπίτι.

Αν διαπιστώνετε ότι τα συμπτώματα της γυναίκας σας δεν υποχωρούν, συμβουλευτείτε έναν ειδικό που αφενός θα σας βοηθήσει να αντιπετωπίσετε καλύτερα την κατάσταση και αφετέρου θα σας παρέχει την απάραίτητη θεραπεία.

Τί πρέπει να κάνουν οι ίδιες οι μητέρες;

Προσπάθηστε να αποδεχτείτε και να συνηδειτοποιησετε το γεγονός. Φέρατε στον κόσμο ένα μωρό που αξίζει κάποιες προσωρινές «θυσίες».

Δώστε χρόνο στον εαυτό σας να προσαρμοστεί στις νέες αλλαγές που συμβαίνουν με την γέννηση του μωρού σας, προκειμένου να ξαναβρείτε τις ισορροπίες σας.

Μοιραστείτε και συζητήστε το πρόβλημα σας με άτομα που εμπιστεύεστε (γονείς, σύζυγο, με μια φίλη σας, κάποιον κοντινό συγγενής σας).

Εάν το οικογενειακό σας περιβάλλον θεωρήσει ότι χρειάζεστε υποστήριξη από κάποιον ειδικό, είναι καλό για εσάς και για το καλό όλης της οικογένειας, να επισκεφτήτε έναν ειδικό (ψυχολόγο ή ψυχίατρο). Η συμβολή του ειδικού καθώς η κτάλληλη υποστήριξη που θα σας παρέχει είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας κατάστασης.

Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία είναι μια από τις πιο ενδεδειγμένες για την αντιμετώπιση της επιλόχειας κατάθλιψης.

Ο θεραπευτής μπορεί να βοηθήσει να δείτε τον τρόπο με τον οποίο σκέπτεστε και συμπεριφέρεστε και σας οδηγεί σε καταθλιπτική διάθεση και να σας βοηθήσει να τον αλλάξετε παρέχοντας την κατάλληλη υπόστήριξη.

Μπορεί σε μια γυναίκα με επιλόχειο κατάθλιψη ο ειδικός να προτείνει μια φαρμακευτική αγωγή που θα σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε το πρόβλημα.

Ο γιατρός σας, θα σας ενημερώσει και στην περίπτωση που θηλάζετε θα σας δώσει κάτι που ενδείκνυται.

Η διατροφή είναι ένα κομμάτι που έχει αποδειχτεί ότι παίζει σημαντικό ρόλο.

Ειδικοί συμφωνούν ότι η ποιοτική διατροφή συμβάλει σημαντικά σε μία καλύτερη διάθεση, άσχετα από το γεγονός ότι στην φάση που είστε προσφέρει σε κάθε τομέα (σωστή διατροφή για τον θηλασμό, για την υποστήριξη της σωματικής σας υγείας) Φρέσκιες σαλάτες, λαχανικά και φρούτα αλλά και χυμοί, γάλα και δημητριακά έχουν βιταμίνες.

 

Eγκυμοσύνη, επιλόχεια κατάθλιψη και η θέση του πατέρα-Γράφτηκε από τον Dr Άρης Τσιγκρής.

kargakis.gr