Συνέντευξη με την κα Στέλλα Μιχαηλίδου
Δύο από τις πιο καλές παραστάσεις παιδικού θεάτρου που ανέβηκαν φέτος στην Αθήνα ήταν:
Η μουσικοθεατρική παράσταση «Ο γάιδαρος ο Μένιος, ο παραχαϊδεμένος», στην αίθουσα Τέχνης στη Στοά του βιβλίου, που μας μιλάει για την υπερπροστασία των μαμάδων και τις … επιπλοκές της και η …παραμυθοσαλάτα της περιπέτειας της ενηλικίωσης «Περπατώ εις το δάσος» από τη θεατρική ομάδα Ναυτίλος στο Θέατρο εν Αθήναις.
Μιλήσαμε με τη συγγραφέα των θεατρικών έργων κα Στέλλα Μιχαηλίδου και μοιραστήκαμε τις γονεικές ανησυχίες μας…
Η κα Στέλλα Μιχαηλίδου είναι μια γυναίκα πολυτάλαντη… κυριολεκτικά! Ηθοποιός, χορογράφος, σκηνοθέτης, συγγραφέας, δασκάλα, κινησιολόγος. Είναι ιδιαίτερα αγαπητή στο κοινό της Θεσσαλονίκης, μέσα από τις συνεργασίες της με την Πειραματική σκηνή της «Τέχνης» και το ΚΘΒΕ. Έχει γράψει θεατρικά έργα και παραμύθια για παιδιά.
Ας τη γνωρίσουμε!
Μιλήστε μας λίγο για σας. Για τα παιδικά σας χρόνια και τα παιδικά σας όνειρα τη σχέση σας με τα παιδιά…
Τα παιδικά μου χρόνια ήταν δύσκολα, αλλά ευτυχώς υπήρχε πολύ παιχνίδι και οι ελλείψεις και τα αδιέξοδα έμπαιναν στο περιθώριο. Ονειρευόμουν πολύ, χανόμουν ανάμεσα στην φαντασία και την πραγματικότητα. Ήθελα να γίνω ακροβάτης, νεράιδα, δασκάλα, μεγάλη, πουλί, κομμώτρια, μαμά, αστροναύτης, ηθοποιός, κ.α. Αυτά όταν ήμουν πολύ μικρή. Στο γυμνάσιο και το Λύκειο πάγωσα, δεν ήθελα να γίνω τίποτα. Μια καθηγήτρια όμως μου χαμογέλασε και με βοήθησε να ξαναπιάσω το νήμα. Αισθάνομαι όμορφα όταν βρίσκομαι ανάμεσα στα παιδιά. Χαίρομαι, εκπλήσσομαι, μαθαίνω.
Πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το χορό και το θέατρο;
Δεν είναι ξεκάθαρο. Οι αποφάσεις ωριμάζουν σιγά-σιγά και επηρεάζονται άμεσα από αυτά που η κάθε μέρα φέρνει. Στην πραγματικότητα ανήκω στους ανθρώπους που αν και μεγάλωσαν, δεν ξέρουν τι θέλουν να γίνουν όταν μεγαλώσουν. Μ’ ενδιαφέρουν παράλληλα πολλά πράγματα και κατευθύνομαι από ένστικτο εκεί όπου αισθάνομαι ζωντανή και δημιουργική.
Οι γονείς σας στήριζαν τις επιλογές σας;
Δεν τις στήριζαν αλλά ούτε και δημιουργούσαν εμπόδια. Υπήρχε εμπιστοσύνη. Πολύ νωρίς ανεξαρτητοποιήθηκα οικονομικά και αυτό πάντα αλλάζει τις ισορροπίες στις σχέσεις.
Είστε δασκάλα στο Α.Π.Θ. και στο Κ.Θ.Β.Ε. Σε μια εποχή μεγάλης ανεργίας και ανασφάλειας τι συμβουλεύετε τους μαθητές σας;
Δεν είμαι πια δασκάλα στο ΚΘΒΕ, συνεχίζω όμως διδάσκω στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ. Πάντα υπήρχε μεγάλη ανεργία στο χώρο του θεάτρου. Τώρα βέβαια και οι εργαζόμενοι ηθοποιοί τις περισσότερες φορές μένουν απλήρωτοι. Βέβαια ο δικός μου ο ρόλος δεν είναι να πω στους φοιτητές μου πως θα βρούνε δουλειά, αλλά να τους υπενθυμίζω συνεχώς ότι το σημαντικό είναι να παραμείνουν δημιουργικοί, με ζωντανή τη λαχτάρα τους για έκφραση και επικοινωνία και να καλλιεργούν την τέχνη τους μέσα σε οποιεσδήποτε συνθήκες.
Τι θα λέγατε στους γονείς που αγωνιούν για τις επαγγελματικές επιλογές των παιδιών τους;
Τα παιδιά χρειάζονται ενθάρρυνση για να ανακαλύψουν αυτό που πραγματικά τα εκφράζει και τα συγκινεί, οτιδήποτε κι αν είναι αυτό. Παρά τις δυσκολίες, αν είναι συντονισμένα με αυτό που πραγματικά αγαπούν, θα βρούνε το δρόμο τους. Ας μην βραχυκυκλώνουμε τα παιδιά μας προβάλλοντας πάνω τους τις δικές μας φοβίες και τα απωθημένα. Ας τα αφήσουμε να ακούσουν την δικιά τους φωνή. Μόνο τότε έχουν ελπίδα να ανθίσουν.
Ποια από τις παραστάσεις που συμμετείχατε σαν ηθοποιός θυμάστε με πολλή αγάπη;
Οι παραστάσεις που θυμάμαι με αγάπη είναι πολλές. Ξεχωρίζω το «Κάτω από το Γαλατόδασος» του Ντίλαν Τόμας, σε σκηνοθεσία του Νίκου Αρμάου και το «Χορεύοντας στη Λούνασα» του Μπράιαν Φρίελ , σε σκηνοθεσία του Νίκου Χουρμουζιάδη, που παίχτηκαν στην Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης».
Ποια από τις παραστάσεις που χορογραφήσατε σας εξέλιξε;
«Οι αλλοπαρμένοι» του Μίντλετον, σε σκηνοθεσία Νίκου Χουρμουζιάδη, που ανέβηκε από το Κρατικό Θέατρο. Είναι ένα δύσκολο, αλλά πολύ ενδιαφέρον, έργο που διαδραματίζεται σ΄ ένα ψυχιατρείο.
Ποια σκηνοθετική σας δουλειά διασκεδάσατε περισσότερο;
Το όνειρο του Ρο που ανέβηκε από την Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης». Σ’ αυτό το έργο υπάρχουν τα Κακά Πνεύματα, η Ψιλή και η Δασεία. Η Νανά Παπαγαβριήλ και η Μαρίτα Τσαλκιτζόγλου που ερμήνευαν τους ρόλους αποτελούσαν ένα εκρηκτικό ντουέτο, τόσο κωμικό που η πρόβα πολλές φορές κινδύνεψε να διαλυθεί.
Μιλήστε μας για τα θεατρικά σας έργα.
Εκτός από τον γάιδαρο το Μένιο, που βέβαια δεν είναι αμιγώς θεατρικό κείμενο, έχω γράψει τα παρακάτω θεατρικά: «Περπατώ εις το δάσος» 1992, «Το Όνειρο του Ρο» 1995 καθώς και η «Τζιτζιμιτζιχοτζιριά» 2005. Έχω την τύχη να τα βλέπω να ζωντανεύουν συχνά από πολλές επαγγελματικές και ερασιτεχνικές ομάδες σε όλη την Ελλάδα.
Είναι εύκολο να σκηνοθετείς το δικό σου θεατρικό;
Και ναι και όχι. Όταν γράφω βλέπω τους ήρωες, δηλαδή ξέρω τα πρόσωπά τους, τις φωνές τους, τα ελαττώματα και τις αδυναμίες τους. Ξέρω τα χρώματά τους, τα μυστικά τους, τις προθέσεις τους. Οπότε, υπάρχει μια ευκολία όταν ξεκινάνε οι πρόβες. Ξέρω καλά την ιστορία. Όμως ένα θεατρικό έργο ολοκληρώνεται με την παράσταση. Και όταν κανείς ξέρει από πριν κάποια πράγματα πιθανώς να μην είναι τόσο ανοιχτός στην καινούργια οπτική και ερμηνεία που φέρνει ο κάθε εμπλεκόμενος, είτε είναι ηθοποιός, είτε σκηνογράφος, είτε μουσικός και αυτό να είναι σε βάρος της παράστασης.
Πείτε μας για τα παραμύθια σας για παιδιά, πως ξεκινήσατε το πρώτο σας παραμύθι;
Βρέθηκα σε μια οντισιόν ενός ραδιοφωνικού σταθμού όπου ζητούσαν εκφωνητές. Έδιναν στους υποψήφιους ένα σύντομο κείμενο που έπρεπε να το συμπληρώσουν, να γράψουν κάτι ώστε να το μεγαλώσουν και στην συνέχεια να το διαβάσουν μπροστά σ’ ένα μικρόφωνο. Σε εμένα έτυχε μια μικρή διαφήμιση για έναν παιδικό σταθμό. Εγώ, την ώρα που περίμενα τη σειρά μου, έγραψα ένα παραμύθι και τους το διάβασα. Δεν με προσέλαβαν ως εκφωνήτρια, αλλά μου πρότειναν να κάνω μερικά δοκιμαστικά για μια εκπομπή που θα απευθύνεται σε παιδιά. Όλα πήγαν καλά και έγινε η εκπομπή, που κράτησε ένα χρόνο. Έτσι ξεκίνησα να γράφω ιστορίες για παιδιά.
Πώς να εμπνεύσουμε τα παιδιά μας να αγαπήσουν το βιβλίο;
Όπως με όλα τα πράγματα. Χρειάζεται να τα αγαπήσουμε εμείς και τα παιδιά θα ακολουθήσουν.
Προτείνετε στους αναγνώστες μας το κατάλληλο βιβλίο σας για τα παιδιά τους ανάλογα με την ηλικία των παιδιών.
Δεν πιστεύω πολύ στο διαχωρισμό των βιβλίων με βάση την ηλικία των αναγνωστών. Εκτός από κάποια που είναι για πολύ μικρά παιδιά, τα υπόλοιπα, αν έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν, αφορούν όλες τις ηλικίες.
Δύο έργα σας ανεβαίνουν φέτος στο θέατρο. Πείτε μας για αυτά και τα μηνύματα που ίσως θέλετε να περάσετε στους γονείς μέσα από τα κείμενά σας.
Ο καθένας θα πάρει αυτό που έχει ανάγκη, αυτό που θέλει να πάρει και αυτό που μπορεί. Όταν γράφω, περισσότερο περνάω μηνύματα στον εαυτό μου και όχι στους άλλους.
Θέλετε να μοιραστείτε μαζί μας τα μελλοντικά σας σχέδια;
Μόλις τελείωσα ένα καινούργιο παραμύθι με τίτλο: «Ιζαντόρα Ντακ». Πρωταγωνίστρια είναι μία πάπια που λέγεται Ιζαντόρα και είναι παθιασμένη με το χορό. Η ζωή της έχει μερικά κοινά στοιχεία με αυτή της διάσημης χορεύτριας, Ιζαντόρα Ντάνκαν. Αυτό δεν ξέρω ακόμη που και πότε θα εκδοθεί. Επίσης υπάρχουν κάποια άλλα σχέδια, αλλά ακόμη δεν είναι τίποτα σίγουρο.
Χαρίστε μας λίγους στίχους από τα έμμετρα παραμυθάκια σας.
Από τον γάιδαρο τον Μένιο δύο τραγουδάκια. Το πρώτο το λέει η μαμά στον μικρό της γιο και το δεύτερο ο Μένιος, όταν πια μεγάλωσε και άρχισε να συνειδητοποιεί το αδιέξοδό του. Στη συνέχεια κάποιους στίχους από την Τζιτζιμιτζιχοτζιριά όπου τα μυρμήγκια λατρεύουν ό,τι τους μοιάζει και τρέμουν κάθε τι διαφορετικό. Ακολουθούν κάποιοι στίχοι του Τάκη Σιμώτα, που έγραψε για το ίδιο έργο, που τραγουδούν τα μυρμήγκια μαθητές καθώς πηγαίνουν στο σχολείο.
1. «Δεν πειράζει αγόρι μου που έσπασες τα πιάτα,
που έβρισες, που χτύπησες τα άλλα τα παιδάκια
που σκόρπισες το φαγητό επάνω στο κρεβάτι,
που ‘βαλες το μολύβι σου στου φίλου σου το μάτι
που γέμισες την τσάντα μου σκορπιούς και κατσαρίδες
και σκόρπισες στο πάτωμα καρφιά, πινέζες, βίδες
που έκανες τσισάκια σου στης θείας το καπέλο
κι όταν σε ρώτησε: γιατί; της είπες: έτσι θέλω!
Τι φταις εσύ αγόρι μου που είσαι ζωηρός
ή , όπως λέει ο γιατρός, υπερκινητικός;
Όλοι το ξέρουν γιόκα μου, τα έξυπνα παιδιά
την αταξία αγαπούν, θέλουν τη σκανδαλιά!»
2. «Από παιδάκι πίστευα πως είμαι ικανός,
απ’ όλα τα γαϊδούρια ο πιο ξεχωριστός.
Οι άλλοι είναι ασήμαντοι, εγώ σημαντικός,
για όλα οι άλλοι φταίνε κι εγώ είμαι ο σωστός.
Νόμιζα πως γεννήθηκα για πράγματα σπουδαία,
μα είμαι ένας γάιδαρος με περικεφαλαία».
3.Όλα πρέπει να ναι ίδια, όλα ίδια και γνωστά
Μας φοβίζει η διαφορά
Ίδιο χρώμα, ίδιο ύψος, ίδιο βάρος και μαλλιά
Δεν αντέχουμε καμία διαφορά
Κάτω- κάτω οι διαφορές
ζήτω η ομοιότης
κάτω -κάτω οι διαφορές
ζήτω η μυρμηγκότης
Ίδιες σκέψεις, ίδιους στόχους, ίδιες ηθικές αρχές
Επικίνδυνες είναι οι διαφορές
Κάθε ξένος είν’ εχθρός μας, τιμωρείται αυστηρά
Δεν σηκώνουμε καμία διαφορά
4. Φεγγάρι φεγγαράκι μας
Γίνε κρυφό σχολείο
Δεν θέλουμ’ όμως γράμματα
Μόνο σκασιαρχείο
Ασκήσεις και γραμματική
Μας πλάκωσαν τα στήθια
Μαθήματα ιδιαίτερα
Κάνε στα παραμύθια
Κάνε μας φροντιστήριο
Για τους Σαράντα Κλέφτες
Που μ’ αρχηγό Αλή- Μμαμπά
Μιλούσαν με τις πέτρες
Σουσάμι λέγαν δυνατά
Κι ανοίγανε τα βράχια
Και φαίνονταν τα σπήλαια
Με θησαυρούς γεμάτα
Ευχαριστούμε πολύ - πολύ!
Κι εγώ σας ευχαριστώ!