Φόβος κατά την διάρκεια του ύπνου. Γιατί συμβαίνει και τι μπορούμε να κάνουμε.
«Φόβος κατά την διάρκεια του ύπνου» είναι διαταραχή του ύπνου, κατά την οποία ένα παιδί μπορεί ξαφνικά να πεταχτεί όρθιο στο κρεβάτι του, να φωνάξει, να μουρμουρίζει να γκρινιάζει με τα μάτια ανοικτά αλλά χωρίς να είναι πραγματικά ξύπνιο. Επειδή ακριβώς βρίσκεται στην κατάσταση αυτή, αγνοεί την παρουσία άλλου προσώπου και δεν ανταποκρίνεται σε ότι το ρωτάτε ή κάνετε.
Πραγματικά οι ερευνητές σκέφτονται τους φόβους αυτούς, σαν μία μυστηριώδη δυσλειτουργία στις συνήθως ομαλές μεταβάσεις που κάνουμε κάθε βράδυ μεταξύ των σταδίων του ύπνου. Σε ένα ποσοστό 6% τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν τέτοιους φόβους από την μικρή τους ηλικία έως τα επτά χρόνια ή ακόμη και την εφηβεία.
Ένα επεισόδιο μπορεί να κρατήσει από 5 έως 45 λεπτά, και όταν όλα τελειώσουν το παιδί αποκοιμιέται αμέσως χωρίς να θυμάται τι έχει συμβεί.
Σε τι διαφέρει αυτή η διαταραχή του ύπνου από τους εφιάλτες.
Ο εφιάλτης αφήνει το παιδί πραγματικά ξύπνιο, θυμάται το όνειρο πολύ καλά, μερικές φορές μιλάει για αυτό, αναζητεί την παρουσία σας και αισθάνεται παρηγοριά με αυτή.
Επίσης τα παιδιά έχουν εφιάλτες (κακά όνειρα) συνήθως τις πρώτες πρωινές ώρες μετά τις 02:00 ενώ η διαταραχή (νυχτερινός φόβος) παρουσιάζεται τις πρώτες ώρες της νύχτας στον βαθύ χωρίς όνειρα ύπνο.
Ο ευκολότερος τρόπος για να καταλάβατε τη διαφορά ανάμεσα τους, είναι σύμφωνα με τους ειδικούς ερευνητές, να αναρωτηθείτε το επόμενο πρωί ποιος είναι περισσότερο αναστατωμένος για το περιστατικό αυτό. Εάν είναι το παιδί σας, τότε ήταν εφιάλτης. Αν είστε εσείς ήταν απλά αυτή η διαταραχή στην διάρκεια του ύπνου του.
Να είστε σίγουροι και ήσυχοι ότι το γεγονός αυτό ανησύχησε και επηρέασε πολύ περισσότερο εσάς που το βλέπατε παρά το παιδί σας.
Τι πρέπει να κάνω σε αυτή την περίπτωση.
Μην προσπαθήστε να το ξυπνήσετε. Οι προσπάθειες να το ηρεμήσουμε ή να το αγκαλιάσουμε δεν έχουν αποτέλεσμα. Αντίθετα μπορεί το κάνουν πιο άγριο. Εκτός αν κινδυνεύει να χτυπήσει, μην προσπαθήστε να το συγκρατήσετε. Απλά μιλήστε πολύ ήρεμα, σιγουρευτείτε ότι δεν κινδυνεύει να χτυπήσει ή να πέσει από το κρεβάτι και περιμένετε να περάσει.
Πριν επιστρέψετε στο κρεβάτι σας, λάβετε τις ίδιες προφυλάξεις που θα παίρνατε εάν το μικρό σας ήταν υπνοβάτης, επειδή τα παιδιά που έχουν αυτή τη διαταραχή του ύπνου, υπάρχει πιθανότητα να υπνοβατούν ή και να πέσουν από το κρεβάτι. Σηκώστε οποιαδήποτε παιχνίδια ή αντικείμενα από το πάτωμα που θα μπορούσε να χτυπήσει, τοποθετήστε πόρτα στην κορυφή της σκάλας, αν υπάρχει, και βεβαιωθείτε ότι όλα τα παράθυρα και οι εξωτερικές πόρτες είναι κλειδωμένα.
Τι προκαλεί αυτούς τους «νυχτερινούς φόβους» και πως μπορούν να προληφθούν;
Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένας τρόπος πρόληψης, διότι κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι τους προκαλεί. Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι, από μόνοι τους, δεν σημαίνει ότι το παιδί έχει ένα ψυχολογικό πρόβλημα ή είναι αναστατωμένο από κάτι.
Μπορούν να προέλθουν από στρες, ασθένεια, ασταθές ή ανεπαρκές πρόγραμμα ύπνου, ή οποιοδήποτε είδος στέρησης ύπνου. Η επίλυση προβλημάτων ύπνου που τυχόν έχει το παιδάκι (όπως π.χ. να σηκώνεται στη μέση της νύχτας) και το να του διασφαλίσουμε να έχει μία κανονική ώρα ύπνου με ήρεμο και χαλαρό πρόγραμμα πριν πάει στο κρεβάτι του και αρκετές ώρες ύπνου, μπορεί να το βοηθήσει πάρα πολύ.
Ορισμένα φάρμακα ή η καφεΐνη μπορούν επίσης να συμβάλουν και αν κάποιος άλλος στην οικογένεια πάσχει από αυτή τη νυχτερινή διαταραχή, μπορεί να το πάθει και το παιδάκι.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι «νυχτερινοί φόβοι» μπορεί να προκληθούν από άπνοια ύπνου. Είναι μία σοβαρή, αλλά ιάσιμη, διαταραχή κατά την οποία διογκωμένες αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις στο λαιμό, μπλοκάρουν την είσοδο του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου, γεγονός που δυσκολεύει το παιδί να αναπνεύσει και έτσι παθαίνει αυτή τη νυχτερινή διαταραχή.
Συμβουλευτείτε τον παιδίατρο και χωρίς αμφιβολία θα μπορέσετε με ηρεμία και προσοχή να αντιμετωπίσετε αυτό το πρόβλημα με το παιδάκι σας.