Ποιά είναι τα σημάδια κακοποίησης ενός παιδιού

Μερικοί γονείς αγνοούν τα σημάδια της κακοποίησης, επειδή δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν τι συμβαίνει.
Οι περισσότεροι θύτες είναι μέλη της οικογένειας, γεγονός που καθιστά την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη να την αποδεχτούν.

Από την άλλη πλευρά, ακόμη και αν κλείνουν τα μάτια σε σωματικά συμπτώματα ή διαταραχές της συμπεριφοράς που «φωνάζουν» κακοποίηση, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει.

«Οι γονείς παίζουν πάντα ένα παιχνίδι εικασίας» λένε οι ειδικοί. «΄Ένα παιδί θα μπορούσε να έχει πολλούς άλλους λόγους για να είναι ιδιότροπο ή απομονωμένο.
Αλλά οι γονείς μπορούν να καταλάβουν το παιδί τους, έτσι προσπαθήστε να ακολουθήσετε το ένστικτό σας».

Εάν το παιδί είναι αρκετά μεγάλο και μπορείτε να επικοινωνήσετε, οι ειδικοί προτείνουν να συζητάτε καθημερινά μαζί του για θέματα όπως «συνέβη κάτι σήμερα που δεν σου άρεσε;» ή «φοβήθηκες κάτι, κάποια στιγμή στον παιδικό σταθμό;»

Εάν έχει συνηθίσει να σας λέει πότε αισθάνθηκε άσχημα ή ανήσυχο, τότε είναι πολύ πιθανό να σας πει όταν συμβεί κάτι σοβαρό.

Όταν πρόκειται για κακοποίηση ή παραμέληση, τα περισσότερα παιδιά λένε την αλήθεια, λένε οι ειδικοί.
Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι μάλλον απρόθυμα. Δεν θέλουν να δημιουργήσουν πρόβλημα στο πρόσωπο που τα έβλαψε. Αισθάνονται ένοχα.
Μπορεί να αισθάνονται ότι αυτό συνέβη επειδή ήταν κακά παιδιά.

Εάν το παιδί δεν μπορεί να σας πει τι συμβαίνει (είτε γιατί είναι πολύ μικρό ή δεν είναι πολύ επικοινωνιακό), το να εντοπίσετε το πρόβλημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο.
Αυτό που πρέπει να κάνετε είναι να παρακολουθείτε με μεγάλη προσοχή, καθημερινά για σημάδια που δεν είναι καλά.
Μερικοί γονείς ανακαλύπτουν σημάδια κακοποίησης, όπως η εσωτερική αιμορραγία και τραυματισμοί, μόνο όταν πηγαίνουν τα παιδιά στο γιατρό, γιατί αυτό κλαίει ή γκρινιάζει υπερβολικά.

Η συναισθηματική κακοποίηση (όπως απειλές ή συνεχής κριτική) είναι ακόμη πιο δύσκολο να ανιχνευθούν.
Περίπου 3 εκατομμύρια αναφορές κακοποίησης παιδιών γίνονται κάθε χρόνο μόνο στην Αμερική, και τα παιδιά με υψηλότερο κίνδυνο είναι αυτά ηλικίας κάτω των 5 ετών.

Σημάδια που πρέπει να παρακολουθούν οι γονείς.
Ένα παιδί που έχει υποστεί σωματική βία μπορεί:

• Να βάλει τα κλάματα και να μην θέλει να πάει στον παιδικό σταθμό ή να δείξει φοβισμένο μόλις δει την baby sitter ή κάποιο άλλο ενήλικο πρόσωπο που το φροντίζει. Φυσικά αυτό μπορεί να συμβεί επειδή δεν θέλει να σας αποχωριστεί. Εδώ πρέπει να προσέξετε και άλλα σημάδια και ασφαλώς το ένστικτό σας.
• Αν δείτε ξαφνικές αλλαγές στη συμπεριφορά του ή την απόδοσή του στο παιδικό σταθμό ή το σχολείο.
• Αν έρθει στο σπίτι με μελανιές, εκδορές, εγκαύματα, ή άλλους τραυματισμούς.
• Επαναλαμβανόμενοι μικροί τραυματισμοί είναι κακό προειδοποιητικό σημάδι.

Εάν το παιδί είναι ακόμη πολύ μικρό, μάθετε όλα τα σχετικά με το σύνδρομο του μωρού που «τρέμει», το οποίο οι γιατροί ονομάζουν καταχρηστικό τραύμα στο κεφάλι, (βίαιη ανατάραξη του βρέφους).

Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν τραντάζουν το μωρό από θυμό. Πολλές φορές χτυπούν το κεφαλάκι του σε σκληρό αντικείμενο στον τοίχο ή στο πάτωμα. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή γιατί ακόμη και ο σοβαρός τραυματισμός δεν είναι άμεσα ορατός.
Συνήθως αυτό γίνεται σε μωρά κάτω του ενός έτους, ορισμένες φορές όμως παρατηρήθηκε και σε παιδάκια 5 ετών.

Το μωρό με το σύνδρομο αυτό, έχει θολά μάτια, παρουσιάζει υπνηλία είναι οξύθυμο, έχει μειωμένη όρεξη, δυσκολεύεται να φάει και κάνει εμετούς.
Ένας συνδυασμός με οποιοδήποτε από αυτά τα συμπτώματα μαζί με ανεξήγητες μελανιές στο βρέφος, είναι μία ισχυρή ένδειξη της κατάχρησης.

Σε σοβαρές περιπτώσεις το μωρό δεν μπορεί να σηκώσει το κεφάλι του ή να επικεντρωθεί σε ένα αντικείμενο.
Μπορεί να χάσει τις αισθήσεις του να έχει δυσκολία στην αναπνοή ή να έχει επιληπτικές κρίσεις.
Φυσικά πρέπει να καλέσετε αμέσως βοήθεια και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο. Κάθε λεπτό είναι πολύτιμο.

Ένα παιδί που έχει κακοποιηθεί συναισθηματικά μπορεί:

• Να εμφανίσει προβλήματα συμπεριφοράς, να αλλάξει δηλαδή τον τρόπο του, δηλαδή ένα παιδί που ήταν ήπιο να γίνει επιθετικό ή το κοινωνικό και χαρούμενο παιδί να γίνει αμίλητο και απομονωμένο.
• Επίσης μπορεί να σταματήσει σχεδόν τελείως να επικοινωνεί και να εμφανίσει σημάδια διαταραχής όπως τραύλισμα.
• Να έχει ανάρμοστη συμπεριφορά σε άλλα παιδιά ή βρέφη. Όπως να γίνει υπερβολικά προστατευτικό σαν γονέας σε άλλα παιδάκια ή αντίθετα να είναι επιθετικό.
• Μπορεί να παραπονεθεί για πονοκεφάλους ή πόνους στο στομάχι που δεν έχουν ιατρική αιτία. Να χάσει την όρεξή του.
• Μπορεί να δυσκολεύεται να κοιμηθεί ή να έχει εφιάλτες. Ή και να συμπεριφέρεται σαν να περιμένει κάτι κακό να συμβεί.

Ένα παιδί που έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση μπορεί:

• Να πονάει, να έχει φαγούρα, αιμορραγία, μώλωπες μέσα ή γύρω από την περιοχή των γεννητικών οργάνων.
• Να έχει δυσκολία στο περπάτημα ή το κάθισμα, πιθανώς λόγω του πόνου των γεννητικών οργάνων ή του πρωκτού.
• Να κάνει επίδειξη σεξουαλικής γνώσης, ερωτήσεις ή να έχει συμπεριφορά που δεν αρμόζει στην ηλικία του, όπως έμμονη περιέργεια για σεξουαλικά θέματα.
• Έγινε μυστικοπαθής ή θέλει να είναι μόνο του για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Όμως, να θυμάστε ότι τα περισσότερα παιδιά που κακοποιούνται σεξουαλικά δεν έχουν φυσικά ευρήματα και δεν παραπονιούνται.

Σημάδια για να παρακολουθήσετε το άτομο που φροντίζει το παιδί σας:

• Είναι δύσκολο να σκεφτούν οι γονείς ότι το πρόσωπο που έχουν εμπιστευτεί να φροντίζει το παιδί τους του κάνει κακό, ιδίως αν είναι συγγενικό πρόσωπο. Όμως δεν πρέπει να διστάσουν ούτε στιγμή αν:
• Δεν σας εξηγεί με σαφήνεια πως απέκτησε το παιδάκι μία μελανιά ή πως χτύπησε.
• Περιγράφει το παιδί με ένα εξαιρετικά αρνητικό τρόπο.
• Συνεχώς το υποτιμά.
• Φέρεται αδιάφορα στο παιδί.
• Είναι ένα άτομο απαθές και καταθλιπτικό.
• Κάνει χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών.
• Αρχίζει να συμπεριφέρεται παράλογα.
• Είναι μυστικοπαθής ή απομονωμένο, ή ενεργεί με εξαιρετική ζήλια ή θέλει να ελέγχει τα άλλα μέλη της οικογένειας.
• Φαίνεται υπερβολικά σκληρή όταν πρόκειται για πειθαρχία. Η κατάχρηση προκύπτει συχνά από υπερβολική ή ακατάλληλη σωματική πειθαρχία. 
• Εάν έχετε κάποια ανησυχία, μην καθυστερήσετε να αντιδράσετε.

Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα τόσο το καλύτερο για το παιδί σας.

Τέλος, αν νομίζετε ότι και η δική σας συμπεριφορά είναι σκληρή ή καταχρηστική, ζητήστε βοήθεια. Η φροντίδα ενός παιδιού είναι δύσκολη. Μιλήστε με τους φίλους σας, την οικογένειά σας και επικοινωνήστε όσο πιο γρήγορα μπορείτε με κάποιο ειδικό.