Αποκόλληση πλακούντα

Δεν υπάρχουν σημεία που να προμηνύουν την εμφάνισή της ωστόσο η αιμορραγία στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης της κύησης, η υπέρταση, η δίδυμη κύηση, το κοιλιακό τραύμα και άλλες παθολογικές καταστάσεις φαίνεται ότι αυξάνουν τον κίνδυνο.

Ο πλακούντας είναι ένα όργανο που αναπτύσσεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και το οποίο αποβάλλεται από τον οργανισμό μετά τον τοκετό.
Η παρουσία του είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του εμβρύου καθώς βοηθάει τη μεταφορά θρεπτικών ουσιών και οξυγόνου από τη μητέρα στο έμβρυο.

Αναπτύσσεται στο εσωτερικό της μήτρας και έρχεται σε άμεση επαφή με το εσωτερικό της τοίχωμα.
Η αποκόλληση του πλακούντα μπορεί να στερήσει οξυγόνο από το έμβρυο και να οδηγήσει σε βαριά αιμορραγία τόσο του ιδίου όσο και της μητέρας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις συμβαίνει αιφνίδια, ενώ η ποσότητα αίματος εξαρτάται από το βαθμό και από το σημείο αποκόλλησής του. Άλλα συμπτώματα είναι ο κοιλιακός πόνος, ο πόνος στη μέση, η ευαισθησία της μήτρας και οι συσπάσεις της μήτρας.

Σπάνια μπορεί να υποκρύπτεται και να μην παρουσιάζεται κανένα σύμπτωμα.
Η ποσότητα του αίματος δε σχετίζεται πάντα με τη σοβαρότητα της κατάστασης.

Μπορεί επομένως το αίμα σε μικρές περιφερικές αποκολλήσεις να βρει εύκολη δίοδο προς τον κόλπο, και σε άλλες σοβαρότερες περιπτώσεις να συγκαλύπτεται (παρατηρείται κυρίως σε κεντρικές αποκολλήσεις κατά τις οποίες το περιφερικό τμήμα του πλακούντα παραμένει προσκολλημένο στη μήτρα).

Σπανιότερα μπορεί να εκδηλωθεί σταδιακά με σταγονοειδή απώλεια αίματος από τον κόλπο που επιμένει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η αποκόλληση του πλακούντα μπορεί να οδηγήσει σε πρόωρο τοκετό ενώ σε βαρύτερα περιστατικά που συνοδεύονται από μεγάλη απώλεια αίματος μπορεί να κινδυνέψει η ζωή τόσο του εμβρύου όσο και της μητέρας.

Η διάγνωση της αποκόλλησης του πλακούντα τίθεται πρωτίστως από την κλινική εξέταση.
Το υπερηχογράφημα μπορεί να βοηθήσει το γυναικολόγο στη λήψη αποφάσεων, ωστόσο η ευαισθησία της μεθόδου παραμένει χαμηλή.

Πότε θεωρείται σοβαρή η αποκόλληση του πλακούντα;

Η σοβαρότητα της επιπλοκής αυτής καθορίζεται κυρίως από την ποσότητα του αίματος και από την κατάσταση της μητέρας και του εμβρύου.
Στο τρίτο τρίμηνο, ο γυναικολόγος θα ζητήσει να πραγματοποιήσετε καρδιοτοκογράφημα, μία εξέταση που καταγράφει τον καρδιακό ρυθμό του εμβρύου και τις συστολές της μήτρας.

Ταυτόχρονα μπορεί ζητήσει να πραγματοποιηθούν Doppler και βιοφυσικό προφίλ του εμβρύου.
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών θα δείξουν κατά πόσο έχει επηρεαστεί η κατάσταση του εμβρύου και θα οδηγήσουν στη λήψη αποφάσεων.

Πώς μπορεί να προληφθεί η αποκόλληση του πλακούντα;

Ο έλεγχος των παραγόντων που φαίνεται ότι προδιαθέτουν στην αποκόλληση του πλακούντα μπορεί να περιορίσει σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισης της επιπλοκής.

Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο αυτό.

Η έγκυος θα πρέπει να ακολουθήσει στενά τις συμβουλές του γυναικολόγου της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και να φροντίσει να αποφύγει τις συνήθειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τραυματισμό, όπως για παράδειγμα το να ανέβει επάνω σε έπιπλα, να μετακινήσει μεγάλα βάρη και να μετακινείται με μηχανή.

Υπάρχει θεραπεία;

Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποια θεραπεία που θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να οδηγήσει σε «επανασυγκόληση» του πλακούντα με τη μήτρα.

Η ξεκούραση στο κρεβάτι και η χορήγηση προγεστερόνης φαίνεται ότι μπορεί να περιορίσουν την έκταση της αποκόλλησης.

Όταν η αποκόλληση συμβεί κατά το δεύτερο τρίμηνο, ο πλακούντας μπορεί να ξανακολλήσει στη μήτρα, εφόσον η επιπλοκή περιοριστεί.

Στο τρίτο τρίμηνο, συνιστάται η χορήγηση κορτικοστεροειδών που βοηθάνε την ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου και εφόσον ο βαθμός αποκόλλησης επηρεάζει σημαντικά το έμβρυο προτείνεται η επίσπευση του τοκετού.

Πότε να ειδοποιήσω τον γυναικολόγο μου;
Θα πρέπει να ειδοποιήσετε το γυναικολόγο οποιαδήποτε στιγμή δείτε αίμα στο εσώρουχό σας.
Ενημερώστε τον για την ποσότητα και τη συχνότητα εμφάνισης καθώς και για το εάν υπάρχουν άλλα συμπτώματα (πόνος, συσπάσεις μήτρας, ζάλη, ναυτία).

Κρατήστε την ψυχραιμία σας και ζητήστε από κάποιο συγγενή να ετοιμάσει τα πράγματά σας σε περίπτωση που χρειαστεί να μετακινηθείτε σε κάποιο νοσοκομείο.
Παρακολουθήστε τις κινήσεις του εμβρύου μέχρι τη μετάβασή σας στο γιατρό σας και ενημερώστε τον για αυτές.

Περγιαλιώτης Βασίλης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Πανεπιστημιακός υπότροφος Γ` Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. Αττικόν
www.gynaikologia.eu