Ναυτία κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης και υπερέμεση της κύησης
Η αδυναμία πρόσληψης υγρών σπάνια είναι τόσο επίμονη ώστε να οδηγεί σε αφυδάτωση.
Τα επεισόδια αυτά συνήθως είναι παροδικά και διαρκούν από μία έως και τέσσερεις ώρες.
Ορισμένες γυναίκες ωστόσο εμφανίζουν πιο έντονη συμπτωματολογία που διαρκεί για περισσότερες ώρες και μερικές από αυτές οδηγούνται στο να έχουν επεισόδια εμέτων.
Πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα τυπικά εμφανίζονται κατά την 8η - 9η εβδομάδα της εγκυμοσύνης και διαρκούν περίπου 3-5 εβδομάδες.
Τυπικά, μετά τη 16η εβδομάδα της κύησης έχουν παρέλθει σε όλες τις γυναίκες ανεξάρτητα από τη βαρύτητά τους.
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να επιμείνουν σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Που οφείλεται η εμφάνιση των συμπτωμάτων;
Η ακριβής αιτιολογία της ναυτίας και των εμέτων που εμφανίζονται κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης δεν έχει αποσαφηνισθεί πλήρως.
Φαίνεται ωστόσο ότι η έναρξή τους συμπίπτει με τη χρονική στιγμή της ταχείας αύξησης της β χοριακής γοναδοτροπίνης, μίας ορμόνης που παράγεται από το έμβρυο και τον πλακούντα και η οποία είναι απαραίτητη τόσο για τον έλεγχο της παραγωγής προγεστερόνης, όσο και για την επαγωγή της φυσιολογικής ανοσοκαταστολής που είναι απαραίτητη για να υποδεχθεί το σώμα της μητέρας το αναπτυσσόμενο έμβρυο.
Καθώς η κύηση προχωράει ο βαθμός αύξησης της β χοριακής γοναδοτροπίνης μειώνεται με αποτέλεσμα να υποχωρούν σταδιακά και τα συμπτώματα ναυτίας και εμέτων.
Τι είναι η υπερέμεση της κύησης;
Σε σπάνιες περιπτώσεις (1 στις 100 έγκυες γυναίκες) τα συμπτώματα της ναυτίας και των εμετών μπορεί να είναι βαριά και παρατεταμένα. Στις περιπτώσεις αυτές η έγκυος χάνει τη δυνατότητα επαρκούς πρόσληψης υγρών και θρεπτικών συστατικών με αποτέλεσμα να αφυδατώνεται και να χάνει βάρος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η παρατεταμένη νηστεία, ως αποτέλεσμα της αποστροφής στο φαγητό, μπορεί να οδηγήσει στην παραγωγή κετονών (ουσιών που δημιουργούνται από τον οργανισμό για την εξασφάλιση της απαραίτητης ενέργειας).
Οι κετόνες με τη σειρά τους μπορούν να προκαλέσουν οξέωση, απειλώντας σε σπάνιες περιπτώσεις την υγεία της εγκύου αλλά και του εμβρύου.
Πότε θα πρέπει να ενημερώσει η έγκυος το γυναικολόγο;
Σε κάθε περίπτωση που η έγκυος εμφανίζει συμπτώματα καταπόνησης από τη ναυτία και τη συνακόλουθη νηστεία θα πρέπει να ενημερώνει το γυναικολόγο της.
Όταν τα επεισόδια των εμέτων είναι επαναλαμβανόμενα και οδηγούν σε αφυδάτωση (ξηρή γλώσσα, αδυναμία παραγωγής ούρων κλπ) τότε η έγκυος θα πρέπει να νοσηλευτεί για να λάβει ενδοφλέβια ενυδάτωση (αναπλήρωση των υγρών).
Η ναυτία και οι έμετοι μπορούν να βλάψουν το έμβρυο;
Σε γενικές γραμμές όχι. Το μωρό σας λαμβάνει την απαιτούμενη ενέργεια ακόμα και όταν δεν τρέφεστε σωστά. Η προσπάθεια να προκαλέσετε ένα επεισόδιο εμέτου επίσης δε μπορεί να το βλάψει.
Οι κοιλιακές συσπάσεις που αναπτύσσονται κατά την προσπάθεια αυτή δεν είναι ικανές να προκαλέσουν κάποια αλλαγή στο ενδομήτριο περιβάλλον που θα επηρεάσει τη ζωή του εμβρύου.
Η απώλεια βάρους επίσης, όταν αυτή είναι λελογισμένη (2-4 κιλά) δεν προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, εκτός από τις περιπτώσεις που η γυναίκα ήταν λιποβαρής πριν από την έναρξη της εγκυμοσύνης.
Στις σπάνιες περιπτώσεις, ωστόσο, που η κύηση επιπλέκεται από υπερέμμεση είναι πιθανό η έγκυος να χρειαστεί ενδονοσοκομειακή φροντίδα για την εξασφάλιση της πρόσληψης των απαραίτητων υγρών και θρεπτικών συστατικών.
Πώς θα αντιμετωπίσετε τα επεισόδια ναυτίας και εμέτων;
Η υιοθέτηση μικρών και συχνών γευμάτων θα σας βοηθήσει να αποφύγετε τη διάταση του στομάχου που αντανακλαστικά θα σας προκαλέσει δυσφορία.
Προτιμήστε φαγητά με σχετικά ουδέτερες γεύσεις (συνήθως δημητριακά και άμυλο όπως π.χ. κράκερς, φρυγανιές, ψωμί κλπ).
Ταυτόχρονα φροντίστε να αποφύγετε την επαφή με γεύσεις και μυρωδιές που μπορεί να σας προκαλέσουν δυσφορία.
Προσπαθήστε να πίνετε ικανοποιητικές ποσότητες υγρών (>2-4 λίτρα την ημέρα). Εφόσον αυτό σας φαίνεται δύσκολο, κουβαλάτε μαζί σας ένα μικρό μπουκάλι νερού και φροντίστε να καταναλώνεται μικρές ποσότητες κάθε λίγα λεπτά της ώρας.
Η ξεκούραση βοηθάει σημαντικά στην καταπράυνση των συμπτωμάτων. Οι εργασίες μακράς διάρκειας που θα σας εκθέσουν σε στρες κάνουν τα συμπτώματα πιο έντονα.
Πότε χρειάζεται να καταναλώστε φάρμακα για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα;
Οι περισσότερες γυναίκες καταφέρνουν τελικά να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες καθημερινές θερμίδες και υγρά παρά την επιμονή των συμπτωμάτων. Στις περιπτώσεις που τα συμπτώματα παραμένουν έντονα, οδηγώντας σας σε παρατεταμένη νηστεία, θα πρέπει να μιλήσετε με το γυναικολόγο σας για το ποια φάρμακα και σε ποιες δοσολογίες επιτρέπονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Περγιαλιώτης Βασίλης
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Πανεπιστημιακός υπότροφος Γ` Μαιευτικής & Γυναικολογικής Κλινικής Γ.Ν.Α. Αττικόν
www.gynaikologia.eu
Διαβάστε ακόμη: Αποκόλληση πλακούντα. Γράφτηκε από τον Βασίλειος Περγιαλιώτης MSc, PhD
