Αυτισμός και Λογοθεραπεία
Κυρίως τα τελευταία χρόνια γίνεται ευρέως γνωστή η σημαντικότητα της λογοθεραπευτικής παρέμβασης στον αυτισμό και αυτό γιατί η λογοθεραπεία είναι μια σχετικά καινούρια επιστήμη.
Σε ποιους τομείς μπορεί ο λογοθεραπευτής να βοηθήσει το παιδί;
Αρχικά, ο λογοθεραπευτής μπορεί να δουλέψει με το παιδί σε ποικίλα πλαίσια, όπως το σπίτι ή το σχολείο, σε μικρές ομάδες μαζί με άλλα παιδιά ή και σε ατομικές συνεδρίες.
Ο λογοθεραπευτής μπορεί να βοηθήσει το παιδί βελτιώνοντας την ομιλία, τον γραπτό λόγο, τις κοινωνικές δεξιότητες ή ακόμη να αναπτύξει έναν εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας.
Πιο αναλυτικά η λογοθεραπευτική προσέγγιση μπορεί να βοηθήσει το παιδί:
Στην σχέση του παιδιού με τους γύρω του (επικοινωνία):
1. Βελτιώνοντας την 'παρατήρηση από κοινού' (joint/shared attention), πχ. με το να μπορεί να δίνει προσοχή σε ένα αντικείμενο συγχρόνως με κάποιον άλλον
2. Αναπτύσσοντας κοινωνική πρωτοβουλία (social initiation), πχ. να μπορεί να αρχίσει έναν διάλογο
3. Με το να κατανοεί και να χρησιμοποιεί εξωγλωσσικά στοιχεία της γλώσσας, όπως χειρονομίες και εκφράσεις για να επικοινωνεί επαρκώς, πχ. να κατανοεί γιατί ο άλλος κουνάει το κεφάλι του προς τα κάτω (καταφατική απόκριση)
4. Με το να ακολουθεί οδηγίες, πχ. από την δασκάλα του κατά την διάρκεια του μαθήματος στην τάξη («βγάλε το βιβλίο σου», «κλείσε την πόρτα» κ.ά.)
5. Με το να κατανοεί και να βάζει τον εαυτό του την θέση του άλλου (theory of mind), πχ. να κατανοεί ότι στο άλλο παιδί που παίζουν μαζί μπορεί να μην του αρέσουν τα ίδια παιχνίδια
6. Με το να μειώσει επαναληπτικές (εμμονικές) συμπεριφορές, πχ. να κάνει στροφές γύρω από τον εαυτό του, να θέλει να παίζει με ένα συγκεκριμένο αυτοκινητάκι κτλ
7. Με το να βελτιώσει την βλεμματική επαφή, πχ. να μπορεί να κοιτάει την μητέρα του όταν αυτή του απευθύνει τον λόγο
Στον διάλογο:
1. Με το να συμμετάσχει ενεργά σε διάλογο κάνοντας ερωτήσεις
2. Με το να μπορεί να απαντήσει ορθά σε ερωτήσεις και να μην ξεφεύγει από το θέμα
3. Με το να γνωρίζει πότε μπορεί να ξεκινήσει έναν διάλογο και πότε μπορεί/πρέπει να τον σταματήσει
4. Μειώνοντας τον «ρομποτικό» ήχο ομιλίας ή/και την ηχολαλία
Στον γραπτό λόγο και στην ανάγνωση (πάντα σε απόλυτη συνεργασία με τον ειδικό παιδαγωγό και τον εργοθεραπευτή):
1. Με το να μπορεί να διαβάζει ένα βιβλίο, να συγκεντρώνει τις απαραίτητες πληροφορίες και να λέει ιστορίες βάσει αυτού
2. Γράφοντας γράμματα, λέξεις και προτάσεις
Στην δημιουργία και χρήση εναλλακτικού τρόπου επικοινωνίας όπως:
1. Νοηματική γλώσσα
2. Σύστημα επικοινωνίας μέσω εικόνων
3. Σύστημα επικοινωνίας με ηλεκτρονικά μέσα, για παράδειγμα Η/Υ, tablet, κινητό τηλέφωνο και άλλα ηλεκτρονικά μέσα σχεδιασμένα ειδικά για τον σκοπό αυτό
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο κατά το πρόγραμμα παρέμβασης στον αυτισμό είναι πως όλες οι ειδικότητες (παιδοψυχολόγος, ο νευρολόγος, ειδικός εκπαιδευτής, λογοθεραπευτής, εργοθεραπεύτης κτλ) πρέπει να δουλεύουν σαν ομάδα, συμβουλεύοντας ο ένας τον άλλον, ανταλλάσσοντας απόψεις και δρώντας για το καλύτερο δυνατό που αφορά το κάθε παιδί.
Ποιοι είναι οι παράγοντες στις λογοθεραπεία που φέρουν θετικά αποτελέσματα;
Το σχεδιάγραμμα που παρουσιάζεται γνωστοποιεί τους παράγοντες που φέρουν θετικά αποτελέσματα κατά την λογοθεραπεία.
Βιβλιογραφία
Sherer M, Schreibman L (2005), Individual behavioral profiles and predictors of treatment effectiveness for children with autism. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 73, 525-538
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., Text Revision). Washington, DC: Author.
Μαρία Μπέη BA. Med.
Λογοπαθολόγος
Πηγές:
American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed., Text Revision). Washington, DC: Author.
Lowry, L. (2011). Early Signs of Autism. Ιστοσελίδα.
