Ποιές συνθήκες χρειάζεται η ελληνική οικογένεια σήμερα;

Έλλειψη χρόνου και ποιοτικής απασχόλησης

Αυτό που πρώτα-πρώτα λείπει από την ελληνική οικογένεια σε ένα μεγάλο ποσοστό είναι οι γονείς. Είτε γιατί επιβάλλεται, είτε γιατί καθιερώθηκε και οι δύο γονείς βρίσκονται εκτός σπιτιού πολλές ώρες.

Οι ώρες αυτές καλύπτονται από τους γονείς των γονιών, από αλλοδαπές γυναίκες και από παιδικούς σταθμούς. Εν τέλει τα παιδιά και ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά περνούν πολύ λίγο χρόνο με τους γονείς τους. Αν θελήσουμε να είμαστε και ειλικρινείς θα πούμε ακόμη πως αυτός ο περιορισμένος χρόνος δεν είναι συχνά και ποιοτικός. Έλλειψη χρόνου και ποιοτικής απασχόλησης λοιπόν και μεταξύ γονιών – παιδιών και μεταξύ συντρόφων.

Ατμόσφαιρα χαράς

Τα ελληνικά σπίτια βάλλονται συχνά από έναν μιμητισμό, που οδηγεί σε ανόητα πολλές δραστηριότητες, που και τον οικογενειακό προϋπολογισμό απομυζούν και στερούν από τα μέλη της οικογένειας τη χαρά της συνύπαρξης των μελών της ή ακόμη και το απλό παιχνίδι.

Όλοι τρέχουν, μικροί και μεγάλοι, να προλάβουν τις υποχρεώσεις που τους επιβάλλονται κατά κύριο λόγο από τους ίδιους. Ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα, βρίσκονται κάτω από την μάστιγα του προγραμματισμού των υποχρεώσεων και αν κανείς ξεφύγει από αυτόν, καταρρέει όλο το οικοδόμημα του «πρέπει».

Αυτό το «πρέπει» οδηγεί την ατμόσφαιρα του ελληνικού σπιτιού να είναι πολύ μακριά από τη συνθήκη της χαράς. Λες και κάποιος επέβαλε στη μέση ελληνική οικογένεια να οργανωθεί γύρω από την παιδεία, την παραπαιδεία και τις εξωσχολικές δραστηριότητες, με σκοπό τη συλλογή εμπειριών και γνώσεων, που έχουν ως αποτέλεσμα το ακριβώς αντίθετο από το ζητούμενο.

Ενώ η οικογένεια χρειάζεται να λειτουργεί ως δικλείδα ασφάλειας, χαλάρωσης, θαλπωρής, ισορροπίας και χαράς συχνά συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Τα μέλη της βιάζονται να απομακρυνθούν από αυτήν και να βρεθούν μέσα σε άλλες ομάδες, όπως εκείνες των φίλων, των συναδέλφων, των συμμαθητών και άλλων για να βιώσουν τη χαρά.

Πραγματική Επικοινωνία

Συχνά επειδή μιλάμε πολύ, νομίζουμε ότι επικοινωνούμε. Δεν είναι βέβαια αλήθεια αυτό. Η ουσιαστική επικοινωνία είναι μόνο η επικοινωνία των συναισθημάτων, πράγμα που σε πολλές οικογένειες γίνεται μονομερώς, ελάχιστα ή καθόλου.

Αν ρωτήσεις ένα μέσο Έλληνα «τι νοιώθει» η απάντηση που θα πάρεις θα είναι μια ασαφής θετική ή αρνητική περιγραφή της σκέψης του και όχι των συναισθημάτων του. Δεν γνωρίζουμε λέξεις που περιγράφουν συναισθήματα. Αρκούμεθα δε σε εκφράσεις του συρμού αποφεύγοντας εσκεμμένα να πάρουμε θέση.

Θέλουμε να αποφύγουμε προβλήματα

Η έλλειψη εστιασμού στα θετικά θα λέγαμε ότι είναι επίσης σημαντικό και καίριο θέμα. Με το να εστιαζόμαστε στα αρνητικά με στόχο να τα εξαλείψουμε, καταφέρνουμε το ακριβώς αντίθετο. Θα ήταν εξαιρετική βοήθεια σε πολλά θέματά μας, να καταφέρουμε να εστιαζόμαστε στο τι έχουμε και όχι στο αντίθετό του.

Αποφυγή σύγκρουσης

Θα ήταν χρήσιμο να τονίσουμε και την έλλειψη αποφυγής της σύγκρουσης. Συχνά σε πολλά ελληνικά σπίτια η σύγκρουση είναι μια μόνιμη τακτική. Ο ανταγωνισμός και η αντιπαράθεση γίνεται το κύριο θέμα μεταξύ του ζευγαριού, ή μεταξύ γονιών, παιδιών ή αδελφών.

Αν αποφεύγαμε τη σύγκρουση απλώς, χωρίς καμία περιστροφή, απλώς την αποφεύγαμε, πολλά θα είχε να απολαύσει ο μέσος έλληνας.

Είμαι γιατί Έχω;

Βασική και καίρια επίσης έλλειψη είναι και η απομάκρυνση από το «Είμαι» που πάει παρέα με την τεράστια πλάνη της δήθεν ικανοποίησης από το «Έχω».

Πολλές σύγχρονες οικογένειες αποζητούν στη συλλογή, αντικειμένων, τίτλων, γνώσεων και σωρεία άλλων υλικών ως επι το πλείστον στοιχείων, την πολυπόθητη ευτυχία. Η ευτυχία όμως δεν συγκαταλέγεται σε είδος μετρήσιμο. Ή υπάρχει ή δεν υπάρχει και δεν εξαρτάται από υλικούς παράγοντες.

Εξαρτάται καθαρά από μη υλικούς που οφείλονται σε εσωτερικές αυτογνωσιακές διαδικασίες. Η διερεύνηση του εσωτερικού μας κόσμου εμφανίζεται μέσα από ανάγκες πυρόσβεσης και όχι σαν ευκαιρία προσωπικής εξέλιξης. Η επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο ας πούμε, γίνεται ακόμη αρκετά ενοχικά, αν γίνει. Συχνά οι φιλοσοφίες που προσεγγίζουν τη ζωή με μια πιο διερευνητική ματιά και έχουν μια πιο εναλλακτική θεώρηση αντιμετωπίζονται ακόμη ως τσαρλατανισμός.

Αυτονόμηση, διαφοροποίση και ανεξαρτησία

Οι γονείς συνήθως προσφέρουν χρήματα, χρόνο, λύσεις, και όλων των ειδών τις παροχές επιθυμώντας όμως κατά βάθος να ελέγξουν, να καθοδηγήσουν, να κατευθύνουν προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Πολύ συχνά η υπερπροστασία και η υπερ-παροχή είναι σε τέτοιο βαθμό, που μοιάζει σαν να μην δημιουργείται μια καινούρια οικογένεια όταν ένα μέλος της ενηλικιωνόμενο αποχωρεί από την κοινή στέγη για να δημιουργήσει τη δική του. Αυτό είναι ρομαντικό και ωραίο όταν το παρατηρείς από μια σκοπιά, ολέθριο και καταστροφικό από μια άλλη.

Εν τέλει, αν η διάκριση και η ισορροπία μας χαρακτήριζαν ως λαό, πολλά θα είχαμε να απολαύσουμε και ως μέλη του μικρόκοσμου της οικογένειάς μας και της ευρύτερης κοινωνίας. Αδικαιολόγητα πολλά συναισθήματα μειονεξίας και χαμηλής αυτοεκτίμησης που ενίοτε εκφράζονται και ως αλαζονεία, μας ταλαιπωρούν σαν λαό και αυτό είναι που χρειάζεται να υπερβούμε.

Γνωρίζοντας τους εαυτούς μας βαθύτερα, καλύτερα, θα έχουμε μια διαυγέστερη άποψη για μας, για τους άλλους, για τη ζωή με αποτελέσματα που θα λειτουργήσουν αθροιστικά πάνω στα λειτουργικά χαρακτηριστικά που αναμφισβήτητα διαθέτουμε και είναι πολλά.