Πώς θα γίνουμε καλύτεροι γονείς;

Θέλετε να είστε οι γονείς που προσπαθούν να διδάξουν στο παιδί τους καλούς τρόπους, συνήθειες και καλή συμπεριφορά. Αλλά πως; Και πότε; Ησυχάστε, η καλή ανατροφή των παιδιών συμβαίνει σε πραγματικό χρόνο, επί τόπου και την ίδια στιγμή.

Το κόλπο είναι να αναγνωρίζει κανείς εκείνες τις στιγμές όταν οι πράξεις σας και οι αντιδράσεις μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να μάθει και να μεγαλώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Τι συμβουλεύουν λοιπόν οι ειδικοί:
Προσέξτε με τις συγκρίσεις και τις ετικέτες.
Το μωρό της φίλης σας είναι 8 μηνών και «φλυαρεί» όλη την ώρα, ενώ η κορούλα σας που είναι 9 μηνών, συγκριτικά είναι «σιωπηλή». Κάτι δεν πάει καλά με το δικό σας μωράκι; Αν και δεν είναι κακό να εκφράσετε τις ανησυχίες σας στον παιδίατρο, μην βάζετε όρια και προθεσμίες στις δεξιότητες της ανάπτυξης. Τα μωρά αναπτύσσονται τόσο γρήγορα που είναι απόλυτα φυσιολογικό μία δεξιότητα να αναπτυχθεί γρηγορότερα από κάποια άλλη. Δηλώνουν οι ειδικοί. Προσέξτε την ανάπτυξη γενικά του μωρού σας, το ίδιο συμβαίνει και με το λίγο μεγαλύτερο παιδάκι. Ένα νήπιο 3 ετών μπορεί να χρησιμοποιεί καλύτερα ένα μολύβι, ενώ ένα άλλο να πετάει καλύτερα μία μπάλα. Είναι απόλυτα φυσιολογικό.

Επίσης πρέπει να λάβετε υπόψη την ιδιοσυγκρασία του παιδιού και όχι μόνο την ηλικία του. Για παράδειγμα αν είναι ντροπαλό και ήσυχο, μπορεί να μην θέλει να μιλήσει ακόμη. Όχι ότι δεν μπορεί. Προσέξτε το όταν είναι μόνο του και παίζει, μπορεί να φλυαρεί χαρούμενα τότε.

Μεταξύ αδελφών, οι συγκρίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε «ετικέτες».
Για παράδειγμα, ο «μικρός μας μαθητής» γιατί αγαπά πολύ τα βιβλία, ή «η ατίθαση κόρη μας» γιατί δεν σταματά όλη την ημέρα να κάνει διάφορα πράγματα. Ακόμη όμως και αυτοί οι χαρακτηρισμοί μπορεί να κάνουν κακό.

Τα αδέλφια μερικές φορές δεν αισθάνονται άνετα, αν το άλλο παιδί στην οικογένεια έχει τον τίτλο «καλός αθλητής». Αυτός ο χαρακτηρισμός φρενάρει το παιδί στην προσπάθειά του να κάνει κάποιο σπορ που του αρέσει, γιατί φοβάται μήπως δεν τα καταφέρει. Βέβαια θα υπάρξουν στιγμές που θα περιγράψετε τα καλά και κακά του παιδιού σας, αλλά όταν το κάνετε αυτό προσέξτε τα λόγια σας. Πείτε «ενεργητικό» και όχι «άγριο», «προσεκτικό» και όχι «ντροπαλό».

Προσέξτε κάθε βήμα σας.
Τα παιδιά παρακολουθούν κάθε κίνησή σας και ειδικά για τα βρέφη και τα πολύ μικρά παιδιά, η γονική συμπεριφορά αποδεικνύεται ότι είναι πολύ πιο ισχυρή από τα λόγια. «Διδάσκεται κάτι το μωρό σας, κάθε λεπτό της ημέρας, είτε θέλετε να τους «περάσετε» ένα μάθημα είτε όχι», λένε οι ειδικοί. Από το πώς διαχειρίζεστε το άγχος, πως γιορτάζετε μία επιτυχία και πως θα χαιρετήσετε ένα γείτονα στο δρόμο, το μωρό σας παρατηρεί για να μάθει πώς να ανταποκρίνεται σε διάφορες καταστάσεις.

Νεαρή μητέρα διηγείται, πόσο συγκινήθηκε όταν είδε την μικρή της κόρη 23 μηνών να φροντίζει την κούκλα της, μετά τη γέννηση της αδελφούλας της. Λέει η μητέρα ότι είδε την κορούλα της να κρατά ένα μαξιλάρι όπου είχε ξαπλώσει την κούκλα της και έκανε πως τη θηλάζει! Ένοιωσε μεγάλη ανακούφιση όταν διαπίστωσε ότι η μικρή μάθαινε να φροντίζει τους άλλους έστω και χωρίς την βοήθεια της μητέρας της. Απλά έχοντας το μωρό μαζί σας όπως περνάτε τις μέρες σας, έχετε μεγάλες ευκαιρίες για να το διδάξετε τα πράγματα της ζωής.

Αφήστε το παιδί να κάνει λάθη.
Το μικρό σας, 2 ετών, χτίζει με τα τουβλάκια του ένα πύργο, όμως βλέπετε ότι βάζοντας ένα ακόμη τουβλάκι επάνω θα καταρρεύσει ο πύργος του. Στην προσπάθειά σας να αποφύγει την πτώση και πιθανώς τα δάκρυα, το σταματάτε λέγοντας ότι μερικές φορές ένα ακόμη τουβλάκι είναι πάρα πολύ. Ενώ έχετε δίκιο προσπαθώντας να προλάβετε κάποιο ατύχημα που θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά, επιτρέποντας στο παιδί να μάθει από τα λάθη του, μαθαίνει το μάθημά του από πρώτο χέρι, πολύ καλύτερα από ότι μία εξήγηση θα μπορούσε ποτέ να το βοηθήσει, συμφωνούν όλοι οι επιστήμονες.

Σε ένα πολύ γενικό επίπεδο, αυτό το λάθος βοηθά ένα παιδί να κατανοήσει αιτία και αποτέλεσμα. Αλλά είναι επίσης περισσότερο συναισθηματικά υγιές να αφήσετε το παιδί να γευτεί την απογοήτευση μερικές φορές, ειδικά με το παράδειγμα του πύργου με τα τουβλάκια, παρά να προσπαθείτε να το θωρακίσετε από όλα τα αρνητικά γεγονότα.

Ομοίως, όταν το μωρό προσπαθεί να μάθει πώς να χρησιμοποιήσει το φλιτζάνι του ή όταν το μικρό παιδί μαθαίνει πως να ντύνεται μόνο του, πρέπει οι γονείς να το αφήσουν να κάνει λάθη. Τη πρώτη φορά που το μικρούλι θα προσπαθήσει να πιει μάλλον δεν θα τα καταφέρει. Μην πανικοβληθείτε, πείτε απλά, «όλα καλά, προσπάθησε πάλι». Και να είστε σίγουρη ότι θα τα καταφέρει. Τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα από την αποτυχία τους, εκεί βρίσκεται η πρόκληση και η ευκαιρία για την ανάπτυξη.

Μην κάνετε τίποτε.
Αφήστε τα παιδιά να βαρεθούν, λένε οι ψυχολόγοι. Η προσωπικότητά τους φανερώνεται όταν τα αφήσουμε μόνα τους, δηλαδή, πήραν ένα μολύβι και ζωγραφίζουν ή πηγαίνουν έξω στον κήπο. Ακολουθούν τα δικά τους όνειρα και σκέψεις. Η δραστηριότητα θα είναι δική τους και θα ενισχύσει την ικανότητα να κάνουν πράγματα μόνα τους. Το ίδιο ισχύει και για τα νήπια, αν και θα χρειαστούν την εποπτεία των γονέων και ίσως μία μικρή υποστήριξη ειδικά αν έχουν την τάση να είναι πολύ ανήσυχα ή να μαλώνουν αν είναι μόνα τους. Δώστε τους εργαλεία και παιχνίδια για να τα δελεάσετε, όπως σύνεργα ζωγραφικής ή ένα μεγάλο κουτί από χαρτόνι για την κατασκευή ενός σπιτιού.

Όταν είστε σπίτι, η τηλεόραση και ο υπολογιστής είναι καλό να είναι κλειστά. Αν όμως το παιδί σας προτείνει να παίξετε ένα παιχνίδι μαζί πείτε οπωσδήποτε ναι. Αυτό είναι χρόνος με την οικογένεια, που όμως ζήτησε το ίδιο το παιδί και είναι πολύ ωραίο. Προσπαθήστε λοιπόν να πετύχετε μία ισορροπία μεταξύ των προβλεπόμενων δραστηριοτήτων και της ηρεμίας, έτσι όλοι, γονείς και παιδιά θα είναι ευχαριστημένοι.

Επανεξετάσετε τη χρήση του φαγητού για έπαινο ή άνεση.
Ακόμη και το μωρό θα αρχίσει να αισθάνεται δεδομένη την παρηγοριά με την κατανάλωση, όταν του προσφέρουν οι γονείς το μπιμπερό για να ηρεμήσει από το κλάμα. Το ίδιο θα κάνει και το μικρό παιδί που θα του δώσουν λίγο χυμό επειδή έπεσε ή ένα μπισκότο για την καλή του συμπεριφορά. Προσέξτε, γιατί το μόνο που θέλει ένα παιδί και είναι πολύ σημαντικό να του δίνουν οι γονείς είναι η προσοχή τους, απλά και καθαρά.

Ακόμη και τα πολύ μικρά παιδιά είναι «καλωδιωμένα» για κοινωνικές σχέσεις. Γι΄ αυτά η γονική προσοχή είναι περισσότερο από το να «παίρνουν αρκετά». Σημαίνει τα πάντα στο δικό τους κόσμο. Εάν συνδέετε μία συμφωνία με ένα γλυκό, αυτόματα μεταβάλλετε την αντίληψη αυτή. Απλά αποδεικνύετε ότι ένα αντικείμενο ή ένα γλυκό έχει περισσότερη αξία από μία αγκαλιά και ένα χαμόγελο.

Βέβαια η περιστασιακή άρση του κανόνα αυτού, μπορεί να συγχωρεθεί! Και αν κάποια στιγμή χρειάζεστε τα μεγάλα όπλα, όπως αν στο σούπερ μάρκετ αρχίσει να κλαψουρίζει και να ζητά τα πάντα, ένα ωραίο μπισκότο θα σώσει την κατάσταση, γιατί έτσι και αλλιώς δεν το κάνετε συχνά.

Κοιτάξτε με προσοχή «πίσω» από την κακή συμπεριφορά.
Κάποια στιγμή το παιδί θα αγνοήσει κάθε κανόνα που έχετε. Αλλά αν αντιδράσετε σε κάθε του αταξία με την ίδια αποδοκιμασία «η Μαμά είναι έξαλλη» μάλλον δεν θα καταλάβει τι προκάλεσε τη συμπεριφορά της αταξίας του. 

Με απλά λόγια, η ανάρμοστη συμπεριφορά του παιδιού είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα του γεγονότος ότι δεν μπορεί να ελέγξει τα συναισθήματά του και αυτό είναι ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα των γονέων να διδάξουν τα παιδιά τους πώς να κάνουν ακριβώς αυτό. Το παιδί σας δεν γκρινιάζει ούτε έχει εκρήξεις θυμού, επειδή προσπαθεί να σας χειραγωγήσει. Δεν είναι σκόπιμα κακό! Το συναίσθημα που τροφοδοτείται με ξεσπάσματα από τα μικρά παιδιά είναι βιολογικά και ψυχολογικά απολύτως φυσιολογικό.

Έτσι, ενώ μπορείτε να επιβάλετε την κατάλληλη τιμωρία, για παράδειγμα να μην βγει έξω να παίξει, μία ήρεμη συζήτηση είναι πάρα πολύ σημαντική. Κάντε ερωτήσεις στο παιδί σας και δώστε του κάποιες επιλογές κάποιες λύσεις. Όπως για παράδειγμα, η αδελφή σου κλαίει γιατί πήρες το αρκουδάκι της. Τι νομίζεις ότι θα την κάνει να νιώσει καλύτερα; Πιστεύεις ότι θα βοηθήσει αν την κάνεις μία μεγάλη αγκαλιά;

Εμπιστευτείτε το ένστικτό σας.
Οι προθέσεις σας είναι καλές. Σε μια προσπάθεια να κάνετε τις καλύτερες επιλογές για τα παιδιά σας, έχετε διαβάσει τα πάντα για το σωστό χρονοδιάγραμμα του ύπνου, την καλή χρήση της τηλεόρασης, και την καλύτερη διατροφική ισορροπία (πρωτεΐνες , λίπη και υδατάνθρακες).Προσπαθώντας να τα κάνετε όλα σωστά μπορεί να είναι πράγματι κουραστικό και μερικές φορές νιώθετε ενοχές γιατί δεν έχετε φτάσει τα πρότυπα αυτά. Σας θυμίζει κάτι αυτό; Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλοί εμπειρογνώμονες και πάρα πολλές συμβουλές, κάποιες από αυτές αντικρουόμενες. Όμως υπάρχει και η μεγάλη αλήθεια: «κανείς δεν γνωρίζει το παιδί σας καλύτερα από εσάς».

Έτσι όλοι οι επιστήμονες ενθαρρύνουν τους γονείς να εμπιστεύονται το ένστικτό τους.

Για παράδειγμα, πιστεύετε ότι μία τάξη μουσικής για μωρά θα είναι δύσκολη για το 10 μηνών αγοράκι σας, το οποίο βάζει τα κλάματα αν είναι αναγκασμένο να μείνει καθιστό ακόμη και για μικρά χρονικά διαστήματα; Ξεχάστε το.

Το ίδιο ακριβώς πρέπει να κάνετε με το πρόγραμμα μάθησης που τόσο αγαπά το παιδάκι του γείτονα αλλά όχι και το δικό σας. Το δικό σας παιδάκι μπορεί στην ηλικία αυτή των 3 ή 4 ετών, να μην θέλει να ακολουθήσει κανόνες μάθησης. Και εσείς καταλαβαίνετε πολύ καλά πόσο απολαμβάνει και μαθαίνει πράγματα παίζοντας.

Μην παρασυρθείτε λοιπόν και αποφύγετε να πέσετε στην παγίδα, να ζητάτε πολλά πράγματα πολύ νωρίς για να μην μείνει «πίσω» το παιδάκι σας.
Και όταν οι γονείς διεκδικήσουν τον έλεγχο της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, αισθάνονται απελευθερωμένοι. Ξέρουν πολύ καλά τι κάνουν. Ήταν το ένστικτο που τους οδήγησε.

Να είστε έτοιμοι να δεχθείτε τις αλλαγές.
Το μωρό σας αγαπούσε κάποτε μία δραστηριότητα την οποία απορρίπτει τώρα. Οι γονείς μπορεί αμέσως να ανησυχήσουν ότι κάτι δεν πάει καλά, ενώ στην πραγματικότητα, απλά το μωρό μεγαλώνει. Όπως λοιπόν παρακολουθείτε το ύψος και το βάρος του, να θυμάστε ότι εσωτερικά κάνει πολύ μεγάλα άλματα συναισθηματικά και νοητικά.

Ο ρόλος των γονέων όπως τα παιδιά μεγαλώνουν από βρέφη σε νήπια και συνεχίζουν; Να εξελίσσονται σωστά μαζί με αυτά.