Τι συμβαίνει όταν το αίμα του εμβρύου είναι ασύμβατο με της εγκύου;
Γράφει η Μάχη Τράκα, Γυναικολόγος
Το αίμα του εμβρύου να έχει διαφορετικό ρέζους από εκείνο της μητέρας και το σώμα της μητέρας να αρχίσει να γεννά αντισώματα, αντιλαμβανόμενο το έμβρυο σαν εισβολέα.
Τι γίνεται τότε; Διακόπτεται η κύηση ή υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να “ξεγελαστούν” τα αντισώματα της μητέρας; Πότε συμβαίνει αυτό;
Τι είναι το ρέζους θετικό και τι το ρέζους αρνητικό και τι ρόλο παίζουν σε μια κύηση. Στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί θα βρείτε όλες τις απαντήσεις.
Ασυμβατότητα ρέζους σε ένα ζευγάρι δημιουργείται όταν ο άνδρας ή η γυναίκα έχουν διαφορετικό ρέζους. Ο παράγοντας ρέζους στους ανθρώπους, διακρίνεται σε θετικό και αρνητικό. Ρέζους θετικό σημαίνει ότι τα ερυθρά αιμοσφαίρια διαθέτουν ένα κοινό αντιγόνο που επικρατεί και λέγεται Rhesus (Rh). Ρέζους αρνητικό, σημαίνει απουσία αυτού του αντιγόνου. Υπολογίζεται ότι το 85% των ατόμων της λευκής φυλής έχουν ρέζους θετικό.
Το ρέζους αρνητικό στη γυναίκα μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα μόνο όταν είναι έγκυος. Αν η μητέρα έχει ρέζους αρνητικό και ο πατέρας ρέζους θετικό, τότε θα δημιουργηθούν ενδεχομένως επιπλοκές στο έμβρυο.
Αν είναι η πρώτη εγκυμοσύνη δεν δημιουργείται καμία επιπλοκή. Αν όμως είναι η δεύτερη εγκυμοσύνη και στην πρώτη το παιδί που γεννηθεί, έχει ρέζους θετικό, μπορεί να προκύψουν σοβαρά προβλήματα. Το αίμα του πρώτου παιδιού κατά την ώρα του τοκετού, μπορεί να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος της μητέρας. Η μητέρα θα αναπτύξει αντισώματα κατά του αίματος του παιδιού, που είναι ρέζους θετικό. Αυτά τα αντισώματα παραμένουν καθ όλη τη διάρκεια της ζωής της μητέρας και στην επόμενη εγκυμοσύνη τα αντισώματα της μητέρας θα καταστρέψουν το αίμα στο νέο έμβρυο, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει από αιμολυτική νόσο των νεογνών, έως και εμβρυακό θάνατο. Άλλη περίπτωση για να περάσει αίμα του πρώτου παιδιού στο αίμα της μητέρας, είναι μέσω της αμνιοπαρακέντησης στη μητέρα.
Η αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, αν και απλή, απαιτεί προσεκτικούς χειρισμούς. Αν υπάρχει υποψία για μεταφορά αίματος από το παιδί (ρέζους θετικό) στη μητέρα, τότε είναι άμεσα αναγκαία μια ένεση ανοσοσφαιρίνης Rh, που μπλοκάρει αυτά τα αντισώματα.
ΠΟΤΕ ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΥΤΟ;
Μετά από κάθε διακοπή κύησης διότι δεν γνωρίζουμε το ρέζους του παιδιού.
Μετά από κάθε αποβολή.
Μετά από κάθε τραυματισμό στην κοιλιακή χώρα.
Μετά από κάθε αμνιοπαρακέντηση.
Μετά από κάθε τοκετό σε ρέζους αρνητική μητέρα, όταν το παιδί που γεννιέται είναι ρέζους θετικό.
Μετά από τη γέννηση ρέζους θετικού παιδιού και κατά τη διάρκεια της δεύτερης εγκυμοσύνης, σε χρόνο κατάλληλο που θα επιλέξει ο γυναικολόγος (συνήθως στην 28η εβδομάδα της κύησης).
Μετά από κολπική αιμορραγία στη διάρκεια της κύησης.
Μετά από μετάγγιση αίματος στη μητέρα.
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου αν και έχει γίνει η ένεση μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού, μπορεί να μην δεσμευτούν όλα τα αντισώματα. Για τον λόγο αυτό απαιτείται στη δεύτερη εγκυμοσύνη, να ελέγχουμε τακτικά, με μια εξέταση που ονομάζεται έμμεσο coombs, τον τίτλο των αντισωμάτων. Αν αυτή η εξέταση είναι αρνητική, τότε είμαστε ασφαλείς, αλλά πρέπει να την επαναλαμβάνουμε κάθε μήνα.
Αν αρχίσει να θετικοποιείται, τότε σημαίνει ότι κυκλοφορούν αντισώματα. Σε αυτή την περίπτωση είναι αναγκαία η στενή εργαστηριακή παρακολούθηση πάντα στο ίδιο εργαστήριο και με την ίδια μέθοδο για τιτλοποίηση αντισωμάτων.
Εκτός από την εξέταση έμμεση coombs, υπάρχουν και άλλες εξετάσεις όπως η μέτρηση doppler της ροής της μέσης εγκεφαλικής αρτηρίας, η παρακολούθηση υπερηχογραφικά για ηπατοσπληνομεγάλια, ή σε βαριές περιπτώσεις εμβρυϊκού ύδρωπα, προκειμένου να γεννηθεί ένα υγιές παιδί.
Σε περίπτωση που το έμβρυο νοσήσει κατά τη διάρκεια της κύησης και βρίσκεται σε επιτρεπτή εβδομάδα κύησης, για να πραγματοποιηθεί τοκετός βιώσιμου εμβρύου, τότε απαιτούνται μεταγγίσεις αίματος αφού γεννηθεί. Αν όμως βρίσκεται σε εβδομάδα εγκυμοσύνης, μη συμβατή με τη ζωή σε περίπτωση πρόωρου τοκετού, ενδείκνυνται οι ενδομήτριες μεταγγίσεις αίματος στο έμβρυο.
