Υγεία: Αλλεργίες

Η αλλεργία είναι μία υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε μία ουσία που είναι αβλαβής για τους περισσότερους ανθρώπους. Αλλά σε κάποιο άτομο με αλλεργία, το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος αντιμετωπίζει την ουσία (που ονομάζεται αλλεργιογόνο) ως εισβολέα και αντιδρά υπερβολικά, προκαλώντας τα συμπτώματα που μπορεί να κυμαίνονται από ενοχλητικά σε σοβαρά ή και απειλητικά για τη ζωή.

Σε μία προσπάθεια για την προστασία του σώματος, το ανοσοποιητικό σύστημα του αλλεργικού προσώπου παράγει αντισώματα που ονομάζονται Ε(IgE). Αυτά τα αντισώματα στη συνέχεια, προκαλούν τα μαστοκύτταρα και τα βασεόφιλα να απελευθερώσουν χημικές ουσίες (συμπεριλαμβανομένης της ισταμίνης) στην κυκλοφορία του αίματος για την προστασία έναντι του αλλεργιογόνου «εισβολέα».

Είναι η απελευθέρωση αυτών των χημικών ουσιών που προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις, που επηρεάζουν τα μάτια ενός ατόμου, τη μύτη, το λαιμό, τους πνεύμονες, το δέρμα, ή τη γαστρεντερική οδό, όπως το σώμα προσπαθεί να απαλλαγεί από τον αλλεργιογόνο εισβολέα. Μελλοντική έκθεση σε αυτό το ίδιο αλλεργιογόνο θα ενεργοποιήσει ξανά την αντίδραση αυτή. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που το άτομο καταναλώνει το ίδιο τρόφιμο ή εκτίθεται σε συγκεκριμένο αλλεργιογόνο, θα έχει μία αλλεργική αντίδραση.

Οι αλλεργίες μπορεί να είναι εποχιακές (συμβαίνουν μόνο σε ορισμένες περιόδους του έτους, όπως όταν τα επίπεδα γύρης είναι υψηλά), ή οποιαδήποτε στιγμή όταν το άτομο έρχεται σε επαφή με ένα αλλεργιογόνο.

Ποιος παθαίνει αλλεργίες;

Η τάση αυτή είναι συχνά κληρονομική, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να περάσει μέσα από τα γονίδια σας. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι αν ο σύντροφός σας ή εσείς ή ένα από τα παιδιά σας έχουν αλλεργία, θα το κληρονομήσουν και τα άλλα. Συνήθως, κάποιος δεν κληρονομεί μία αλλεργία, μόνο την πιθανότητα να έχει αλλεργία.

Όμως μερικά παιδιά έχουν αλλεργία, ακόμη και αν κανένα άλλο μέλος της οικογένειας δεν έχει. Και το παιδί που έχει αλλεργία σε μία ουσία, είναι πολύ πιθανό να είναι αλλεργικό και σε άλλες ουσίες.

Κοινά αλλεργιογόνα που μεταφέρονται μέσω του αέρα είναι:

Ακάρεα σκόνης. Είναι μικροσκοπικά έντομα που ζουν γύρω μας και τρέφονται με τα εκατομμύρια των νεκρών κυττάρων του δέρματος που πέφτουν από το σώμα μας κάθε μέρα. Αυτά είναι το κύριο συστατικό της οικιακής σκόνης, που αποτελείται από πολλά σωματίδια και περιέχει ίνες από ύφασμα και βακτήρια καθώς και μικροσκοπικά αλλεργιογόνα των ζώων. Τα ακάρεα είναι παρόντα όλο το χρόνο, (λιγότερα στα μεγάλα υψόμετρα) και ζουν στο κρεβάτι, στις ταπετσαρίες στα χαλιά.

Η γύρη είναι άλλη μία σημαντική αιτία των αλλεργιών. Τα δένδρα, τα ζιζάνια και το χορτάρι απελευθερώνουν αυτά τα μικροσκοπικά σωματίδια στον αέρα για να γονιμοποιήσουν άλλα φυτά. Η αλλεργία από τη γύρη είναι εποχιακή, έτσι τα άτομα που υποφέρουν ξέρουν την εποχή που θα εμφανιστεί.  Επίσης η μέτρηση της γύρης στον αέρα μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με αλλεργίες να καθορίσουν πόσο άσχημα θα είναι τα συμπτώματα σε κάποια δεδομένη ημέρα. Η γύρη είναι συνήθως υψηλότερη το πρωί και σε ζεστό, ξηρό και με αέρα μέρος, και χαμηλότερη όταν ο καιρός είναι ψυχρός και υγρός.

Μούχλα. Άλλο ένα κοινό αλλεργιογόνο. Είναι μύκητες που αναπτύσσονται τόσο σε εσωτερικούς χώρους, όσο και έξω σε ζεστό υγρό περιβάλλον. Στους εξωτερικούς χώρους μπορεί να βρεθεί σε φτωχές περιοχές αποστράγγισης, όπως σε σωρούς από φύλλα ή κοπριά.

Στους εσωτερικούς χώρους η μούχλα ευδοκιμεί σε σκοτεινούς ανεπαρκώς αεριζόμενους χώρους, όπως μπάνια, υγρά υπόγεια και κάτω από το νεροχύτη της κουζίνας. Η οσμή της μούχλας προδίδει και την παρουσία της. Αν και είναι εποχιακή, μπορεί να αναπτυχθεί όλο το χρόνο, ιδιαίτερα στους εσωτερικούς χώρους.

Τα αλλεργιογόνα από τα κατοικίδια ζώα μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα στους γονείς και τα παιδιά. Η πιτυρίδα των ζώων, που προκαλεί αλλεργίες, δεν σχετίζεται με το μήκος της γούνας του ζώου, άλλωστε δεν υπάρχει μη αλλεργιογόνος σκύλος ή γάτα.

Επίσης το σάλιο του ζώου μπορεί να προκαλέσει αλλεργία. Όταν το κατοικίδιο γλύφει το σώμα του, το σάλιο πηγαίνει στη γούνα ή τα φτερά του. Όταν το σάλιο στεγνώσει, τα σωματίδια πρωτεΐνης γίνονται αερομεταφερόμενα και βρίσκουν το δρόμο τους στα υφάσματα στο σπίτι.

Οι γάτες είναι οι χειρότεροι παραβάτες, επειδή γλύφουν τον εαυτό τους περισσότερο από τα άλλα ζώα ως μέρος του καλλωπισμού.

Τα ούρα των κατοικίδιων επίσης μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες, όταν στεγνώσουν στη γούνα ή στο δέρμα, όπως επίσης όταν το ζώο ουρεί σε σημείο που δεν καθαρίζεται.

Οι κατσαρίδες είναι επίσης ένα σημαντικό αλλεργιογόνο στα νοικοκυριά, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα. Η έκθεση σε μολυσμένα από κατσαρίδες κτήρια, μπορεί να είναι μία σημαντική αιτία των υψηλών ποσοστών άσθματος στα παιδιά που ζουν στις πόλεις.

Κοινά αλλεργιογόνα τρόφιμα

Τα πιο αντιπροσωπευτικά από αυτά είναι: το αγελαδινό γάλα, τα αυγά, τα ψάρια, τα οστρακοειδή, τα φιστίκια, τα καρύδια, η σόγια και το σιτάρι.

Το αγελαδινό γάλα (ή η πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος). Ένα 2% με 3% των βρεφών είναι αλλεργικά στο γάλα αυτό. Τα περισσότερα βρεφικά γάλατα στην αγορά είναι με βάση το αγελαδινό γάλα. Η αλλεργία αυτή σημαίνει, ότι το άτομο αυτό έχει μία ανώμαλη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος σε πρωτεΐνες που βρίσκονται στο γάλο της αγελάδας. Οι πρωτεΐνες αυτές βρίσκονται και σε πολλά έτοιμα φαγητά. Όμως πολλά παιδιά μεγαλώνοντας ξεπερνούν την αλλεργία στο γάλα.

Αυγά. Μία από τις πιο κοινές αλλεργίες τροφίμων σε βρέφη και μικρά παιδιά. Χρησιμοποιούνται σε πολλά από τα τρόφιμα που καταναλώνουν τα παιδιά και σε πολλές περιπτώσεις είναι «κρυμμένα» συστατικά. Τα παιδιά τείνουν να ξεπεράσουν τις αλλεργίες των αυγών όπως μεγαλώνουν.

Τα ψάρια και τα οστρακοειδή. Είναι από τις πιο κοινές αιτίες αλλεργίας στους ενήλικες και συνήθως δεν μπορούν να ξεπεραστούν. Τα ψάρια και τα οστρακοειδή προέρχονται από διαφορετικές οικογένειες τροφίμων, έχοντας έτσι μία αλλεργία σε ένα, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι το άτομο αυτό θα είναι αλλεργικό και σε ένα άλλο.

Φιστίκια και ξηροί καρποί. Το φιστίκι προκαλεί αλλεργία σε ένα αρκετά μεγάλο αριθμό ατόμων (αυξάνει συνεχώς). Τα φιστίκια ανήκουν στην οικογένεια των οσπρίων, όπως η φακή και τα μπιζέλια. Και ενώ κανείς δεν έχει αλλεργία στα μπιζέλια ή στη φακή, έχουν στα φιστίκια. Άλλοι αλλεργιογόνοι ξηροί καρποί είναι τα αμύγδαλα, τα καρύδια, τα φουντούκια και τα κάσιους. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ξεπερνούν την αλλεργία από τους ξηρούς καρπούς.

Σόγια. Όπως και τα φιστίκια η σόγια ανήκει στα όσπρια. Συνήθως προκαλεί αλλεργία στα βρέφη, όπως και το γάλα της αγελάδας. Οι πρωτείες της σόγιας είναι συχνά ένα κρυφό συστατικό σε έτοιμα φαγητά.

Σιτάρι. Οι πρωτεΐνες του σιταριού βρίσκονται σε πολλά τρόφιμα. Αν και η αλλεργία σίτου συχνά συγχέεται με κοιλιοκάκη, υπάρχει μια διαφορά. Η κοιλιοκάκη προκαλείται από ευαισθησία στη γλουτένη που βρίσκεται στο σιτάρι στη σίκαλη και στο κριθάρι. Κάνει το άτομο να αισθάνεται άρρωστο και μπορεί να βλάψει το λεπτό έντερο. Η αλλεργία στο σιτάρι μπορεί να προκαλέσει ακόμη και αντίδραση απειλητική για τη ζωή.