Kακές συνήθειες που κάθε γονέας πρέπει να «διώξει»

Ο Κωσταντίνος, 8 ετών, πηγαίνει με τους γονείς του για να λάβει μέρος στο πρωτάθλημα κολύμβησης του συλλόγου του. Όμως, επειδή συνέβη κάποιο ατύχημα, ο δρόμος έχει κλείσει και φυσικά υπάρχει καθυστέρηση.
Ο μικρός εκνευρισμένος και επειδή πιστεύει ότι δεν θα φτάσει εγκαίρως τα βάζει με τους γονείς του, και ενώ εκείνοι τον διαβεβαιώνουν ότι έχουν ξεκινήσει εγκαίρως και δεν θα υπάρξει πρόβλημα, ο Κωσταντίνος συνεχίζει να φωνάζει. Τότε ο πατέρας του λέει χαμογελώντας στη σύζυγό του : «Κάνει ακριβώς σαν και σένα. Πρέπει να ακούσεις τον εαυτό σου μερικές φορές»!

Ωχ η αλήθεια πονάει! Η υπερβολή στη συμπεριφορά μας γίνεται μπούμερανγκ. Αυτό που «πετάμε» στα παιδιά μας θα έρθει πίσω σε μας, λένε οι ειδικοί.
Το κλειδί είναι να μπορούν οι γονείς να δίνουν ένα καλό παράδειγμα στα παιδιά τους. Όμως μία συνήθεια, εξ ορισμού, είναι κάτι που κάνουμε χωρίς να σκεφτόμαστε. Αν μπορέσουν οι γονείς να σπάσουν αυτή την κακή συνήθεια, θα είναι στο σωστό δρόμο για μία νέα βελτιωμένη οικογενειακή ζωή.

• Βλέπετε τη ζωή σαν μία μικρή κρίση, έτσι το να φρικάρετε είναι η πιο λογική απάντηση.
Όταν ο γιος σας 7 ετών ξεχνά να πάρει μαζί του τα αθλητικά του παπούτσια, ενώ πάει στην προπόνηση του μπάσκετ, αναστενάζετε λέγοντας, πάλι κάτι ξέχασε. Και όταν το κουτάβι σας λερώσει στην κουζίνα ξεσπάτε σε δάκρυα.

Πώς επηρεάζει αυτό το παιδί σας: Ορισμένες φορές ο εκνευρισμός ή τα δάκρια είναι φυσιολογική αντίδραση. Αλλά αν γεμίζεται άγχος για κάθε μικρό πράγμα που έτσι και αλλιώς δεν εξαρτάται από εσάς και δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία, το παιδί δεν θα ξέρει πώς να αντιδράσει στα πάνω και κάτω της ζωής, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Είναι δύσκολο γι’ αυτό να καταλάβει τι γίνεται, όταν συνεχώς φωνάζετε και υπερβάλλεται χρησιμοποιώντας φράσεις όπως «ποτέ δεν ή πάντα». Έτσι το παιδί μπορεί να πει «είσαι άδικη και η χειρότερη μαμά στον κόσμο», γιατί δεν το αφήσατε να φάει το βράδι παγωτό. Και κάτι άλλο αρνητικό, είναι ότι όταν κάτι είναι πράγματι κακό, το παιδί μπορεί να σας αφήσει έξω, γιατί φαίνεται σαν την καθημερινή επικοινωνία σας. Όπως για παράδειγμα, αν πρέπει να φύγετε από το σπίτι σας αμέσως λόγω ανεμοστρόβιλου, θα ακούγεται σαν να λέτε «μάζεψε τα παιχνίδια σου». Έτσι δεν θα αντιδράσουν όπως πρέπει.

Τι πρέπει να γίνει. Όταν κάτι πάει στραβά, δώστε του ένα αριθμό σε μία κλίμακα από το ένα έως το δέκα, το ένα είναι κάτι που δεν έχει σχέση με την ποιότητα της ζωής ή την ασφάλεια (έβαλε λάθος μπλούζα) και δέκα μία έκτακτη ανάγκη (μάγκωσε το δάκτυλό του στην πόρτα του αυτοκινήτου). Προσπαθήστε τώρα να μην υπερβάλετε. Στην αρχή θα πιστεύετε ότι τα πάντα αξιολογούνται με 20 στη κλίμακα του 10, αλλά σιγά – σιγά θα μπορέσετε να δείτε τις διαφορές σε αυτά τα γεγονότα.

• Δείξτε τα συναισθήματά σας.
Η ζωή είναι γεμάτη αλλαγές. Μόλις μάθατε ότι το σέρβις του αυτοκινήτου σας κοστίζει 1.000 ευρώ και η καλύτερη φίλη σας μετακομίζει στη Θεσσαλονίκη. Δεν είναι περίεργο να αισθάνεστε χάλια. Όμως όταν η πεντάχρονη κορούλα σας ρωτήσει τι συμβαίνει, θα της απαντήσετε με χαμόγελο «τίποτε γλυκιά μου όλα είναι καλά»!

Πώς επηρεάζει αυτό το παιδί σας. Είναι λάθος να κρύβεται τα πραγματικά σας συναισθήματα. Το παιδί πρέπει να μάθει ότι είναι εντάξει να αισθάνεται λυπημένο, θυμωμένο ή απογοητευμένο. Και η αλήθεια είναι ότι δεν έχει σημασία αν νομίζετε ότι κρύβεστε. Τα παιδιά έχουν εξαιρετικά ευαίσθητο ραντάρ. Τα παιδιά «πιάνουν» στον αέρα τι δεν έχετε πει. Εάν δεν μοιράζεστε σωστά τα συναισθήματά σας, θα τα διδάξετε να λένε ψέματα για το τι αισθάνονται. Επιπλέον μπορεί να πιστέψουν ότι αυτά είναι η αιτία της λύπης σας και να αισθάνονται άσχημα για τον εαυτό τους.

Τι πρέπει να γίνει. Όλα αρχίζουν από το γεγονός ότι είστε λίγο λυπημένη, ή ενοχλημένη, η φοβισμένη ή μπερδεμένη και αφήνεται αυτό το συναίσθημα να φανεί. Τα παιδιά χρειάζονται ένα «μοντέλο» για να μιλάνε για τα συναισθήματά τους. Βάλτε ένα όνομα στο συναίσθημά σας εξηγήστε το στο παιδί με ένα απλό τρόπο που μπορεί να καταλάβει και αφορά σε κάτι που έχει βιώσει. Όπως «αύριο θα έχω ένα καινούργιο συνάδελφο και δεν ξέρω πως θα είμαστε μαζί. Θυμήσου πως ένιωθες όταν περίμενες την καινούργια σου δασκάλα». Ή «είμαι λυπημένη γιατί η γιαγιά σου είναι άρρωστη. Ξέρεις και η μανούλα μπορεί να είναι λυπημένη. Όμως ξέρω ότι ο γιατρός θα την προσέξει πολύ».

Πείτε περισσότερες λεπτομέρειες στα παιδιά των 7 και 8 ετών, από ότι στα πιο μικρά, επειδή μπορούν να καταλάβουν περισσότερα πράγματα, και ξεχωρίστε τα προβλήματα των άλλων από τα δικά τους. Αφήστε τα παιδιά να κάνουν ερωτήσεις, έτσι ώστε να μπορείτε να καθησυχάσετε τις ανησυχίες τους , να μπορούν να ακούν την αλήθεια για το τι συμβαίνει αντί να φαντάζονται το χειρότερο.

• Θέτετε πάντα αιτήματα, σαν ερώτηση.
Λέτε στο τετράχρονο αγοράκι σας να μαζέψει τα παιχνίδια του «μπορείς να βάλεις τα παιχνίδια σου στο καλάθι σου»; και συνεχίζεται «τώρα, εντάξει»;

Πως αυτό επηρεάζει το παιδί σας. Όταν δώσετε μία οδηγία σαν ερώτηση και στο τέλος βάλετε και το «εντάξει»; Το παιδί ακούει ένα αίτημα και θεωρεί ότι έχει τη δυνατότητα να μην το κάνει. Παραιτείστε από την εξουσία σας και το παρακινείτε να μην κάνει αυτό που χρειάζεται να κάνει. Όταν το παιδί αγνοεί το «αίτημά σας» θα το επαναλάβετε πολλές φορές και θα χάσετε την υπομονή σας. Τότε κανείς δεν θα είναι ευχαριστημένος.

Τι πρέπει να γίνει. Η σαφήνεια είναι το κλειδί όταν περιμένετε άμεση ανταπόκριση. Και αυτό ξεκινά βάζοντας μία τελεία στο τέλος της πρότασής σας. «Ντύσου για να πάμε στο πάρκο σε παρακαλώ». Ή «κλείσε τώρα την τηλεόραση». Και αν δεν σας ακούσει πείτε μόνο μία φορά «δείξε στην μαμά πως ξέρεις να κλείνεις την τηλεόραση, ή η μαμά θα σε βοηθήσει». Περιμένετε ένα δύο λεπτά και μετά πάρτε το τηλεκοντρόλ. Βέβαια μπορεί να χρειαστεί χρόνος και υπομονή, αλλά αν είστε σαφής, θα έχετε τον έλεγχο, θα πάψετε να εκνευρίζεστε και εν τω μεταξύ το παιδί θα μάθει ποιος είναι το αφεντικό και πώς να ακολουθεί τις οδηγίες σας.

• Μείνετε θετική.
Όταν ο έλεγχος του παιδιού είναι γεμάτος Α και Β, μην τονίζετε ένα Γ που μπορεί να έχει πάρει σε κάποιο μάθημα. Όταν στρώσει το κρεβάτι του αλλά το σεντόνι είναι λίγο ζαρωμένο, μην πείτε αμέσως δεν μπορείς ούτε το κρεβάτι σου να στρώσεις σωστά.

Πως αυτό επηρεάζει το παιδί σας. Εάν η κριτική σας είναι μεγαλύτερη από τα καλά σας λόγια, τότε το παιδί μπορεί είτε να σας αγνοεί ή να έχει μία αμυντική θέση. Και στις δύο περιπτώσεις θα χάσει οτιδήποτε εποικοδομητικό έχετε να πείτε. Ακόμη χειρότερα, αυτό μπορεί να διαβρώσει την αυτοπεποίθησή του, σε σημείο που θα μπορούσε να σταματήσει να προσπαθεί να επιτύχει κάτι, γιατί φοβάται ότι θα αποτύχει και θα σας απογοητεύσει. Ή θα προσπαθεί να είναι στα πάντα τελειομανής, νομίζοντας ότι οτιδήποτε λιγότερο θα του κοστίσει την αγάπη σας. Αν είστε συνέχεια αρνητική, ή εστιάζετε μόνο τις αδυναμίες του παιδιού σας αντί για τα δυνατά σημεία του, θα το κάνετε να πιστέψει ότι δεν μπορεί να πετύχει τίποτε απολύτως.

Τι πρέπει να γίνει. Πρέπει πάντα να επαινείτε περισσότερο το παιδί, από το να του κάνετε παρατηρήσεις. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφύγετε να αναφέρετε τα λάθη του. Πρώτα αναγνωρίστε με χαρά ότι έχει επιτύχει. Όπως «Μπράβο έχεις πάρει πολλά Α και Β στα μαθήματά σου». Μετά ήρεμα προσφέρετε τη βοήθειά σας όπου την έχει ανάγκη «η ορθογραφία είναι αρκετά δύσκολη. Μην ανησυχείς θα ήθελα να σε βοηθήσω να μελετήσεις για το επόμενο τεστ».

Σε γενικές γραμμές, αντισταθείτε στον πειρασμό να επισημάνετε κάθε λάθος και αντί αυτού προσπαθήστε να αναφέρετε τα καλά πράγματα που κάνει κάθε ημέρα. «Σε ευχαριστώ που με βοηθάς να μαζέψουμε το τραπέζι μετά το φαγητό».

Ένα άλλο πλεονέκτημα του καλού λόγου σας είναι, ότι το παιδί θα είναι πιο πρόθυμο να ακούσει σοβαρά την κριτική σας, γιατί ξέρει ότι θα δείτε όλα αυτά που κάνει σωστά.