Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας για το κάπνισμα
Από πολύ νωρίς τα παιδιά παίρνουν το μήνυμα ότι το κάπνισμα είναι επικίνδυνο. Το κάπνισμα απαγορεύεται στους περισσότερους δημόσιους χώρους, πολλοί άνθρωποι δεν επιτρέπουν το κάπνισμα στο σπίτι τους και γενικά τώρα πλέον είναι λιγότερο δημοφιλές από παλιά. Τα μικρά παιδιά που δεν είναι συνηθισμένα να καπνίζουν οι γονείς τους λένε ότι το τσιγάρο μυρίζει πολύ άσχημα. Τα παιδιά όμως παρατηρούν τους μεγάλους που καπνίζουν, ακόμη και τους άγνωστους στον δρόμο. Και αν ο καπνιστής είναι μέλος της οικογένειας, το παιδί θα προβληματιστεί γιατί αυτό το πρόσωπο κάνει κάτι «κακό». Επίσης είναι πολύ πιθανό να σχολιάσουν φωνακτά : «κοίτα αυτός καπνίζει».
Πώς να μιλήσουμε για το κάπνισμα
Με έμφαση στην υγεία. Σε αυτή την ηλικία, είναι σημαντικό να επαινείτε το παιδί σας για τη φροντίδα του σώματος και την καλή υγεία. Βεβαιωθείτε ότι ξέρει πολύ καλά πως τίποτε που δεν είναι τρόφιμο, είτε πρόκειται για λουλούδι, ή απορρυπαντικό ή ο καπνός του τσιγάρου, είναι πολύ επικίνδυνο για φαγητό, ποτό ή να παίξει με αυτό. Εξηγείστε τους ότι το κάπνισμα είναι πολύ κακό για τα μικρά παιδιά γιατί το σώμα και το μυαλό τους αναπτύσσονται.
Πείτε του με σαφήνεια τις απόψεις σας για το κάπνισμα
Αν δεν καπνίζει κανείς στην οικογένεια, είναι εύκολο να εκφράσετε την αποδοκιμασία σας. «Θεέ μου πόσο άσχημα μυρίζει»! Μπορείτε να επισημάνετε ότι δεν επιτρέπεται το κάπνισμα σε εστιατόρια ή σε καταστήματα δείχνοντάς του την ταμπέλα με το τσιγάρο και την κόκκινη γραμμή. Στην ηλικία αυτή, όταν οι γονείς πουν ότι αυτό είναι κακό, τα παιδιά θεωρούν επίσης ότι είναι κακό.
Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας καπνίζετε, είναι σαφώς πιο δύσκολο να μιλήσετε στο παιδί. Πείτε απλά: «Ναι καπνίζω ένα τσιγάρο μερικές φορές. Μακάρι να μην είχα αρχίσει να καπνίζω γιατί είναι δύσκολο να σταματήσω τώρα. Όμως καπνίζω μόνο έξω από το σπίτι όταν δεν είστε μαζί μου. Δεν θέλω να αναπνέεται τον καπνό, είναι πολύ κακό για τα μικρά παιδιά».
Διδάξτε στα παιδιά σας να κάνουν καλές επιλογές.
Βοηθήστε τα να παίρνουν καλές αποφάσεις τώρα που είναι ακόμη μικρά. Φυσικά δεν είναι καιρός για να σκεφθούν αν θα καπνίζουν ή όχι, αλλά μπορούν να μάθουν να κάνουν πρακτικές επιλογές στη δική τους καθημερινή ζωή: ποια ρούχα να φορέσουν το πρωί και τι παπούτσια, ανάλογα με τον καιρό, τι είναι καλύτερο να φάνε το απόγευμα. Μην τα μαλώσετε αν διαλέξουν κάτι που δεν συμφωνείτε. Ήρεμα εξηγείστε γιατί. Και βέβαια πείτε μπράβο για κάθε θετική απόφαση.
Μάθετε στα παιδιά σας να λένε όχι.
Εάν το παιδί σας μπορεί να μάθει από μικρή ηλικία να υποστηρίζει τις θέσεις του με αυτοπεποίθηση, οπωσδήποτε θα μπορέσει να αντέξει την πίεση των συνομηλίκων του στα εφηβικά χρόνια, που το κάπνισμα γίνεται όλο και πιο δημοφιλές. 70% των παιδιών δοκιμάζουν τσιγάρο, 40% πριν πάνε στο γυμνάσιο, σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ. Ακούτε πάντα τις απόψεις τους και όταν διαφωνείτε κάντε το ήρεμα και με σεβασμό. Τα παιδιά που συνέχεια ακούν: «Αυτό είναι μία ανόητη ιδέα, γιατί κάποιος να το σκεφτεί» ή «μην διαφωνείς μαζί μου», θα είναι στην εφηβική ηλικία, λιγότερο σίγουρα και πιο επαναστατημένα.
Καθησυχάστε το παιδί σας λέγοντας ότι εγκρίνετε τις απόψεις του.
Τα παιδιά είναι πιθανόν να πειραματιστούν με τον καπνό, αν η αυτοεκτίμηση τους είναι χαμηλή ή αν χρειάζονται περισσότερη αγάπη και προσοχή.
Τι ρωτούν τα παιδιά… Τι απαντούν οι γονείς.
Τι είναι τα τσιγάρα; Πείτε απλά, τα τσιγάρα γίνονται από καπνό, ο οποίος είναι μία κακή ουσία που βλάπτει το σώμα.
Γιατί τα τσιγάρα είναι τόσο βλαβερά; Γιατί ο καπνός κάνει κακό στην καρδιά και στους πνεύμονες. Ακόμη και αν δεν καπνίζεις αλλά είσαι στο ίδιο δωμάτιο με ένα καπνιστή, είναι πολύ κακό, γιατί αναπνέεις τον ίδιο αέρα. Όταν ένα άτομο αρχίζει να καπνίζει, είναι δύσκολο να σταματήσει, έτσι είναι πολύ καλύτερα να μην ξεκινήσει ποτέ.
Γιατί η θεία μου καπνίζει; Τα παιδιά δικαιολογημένα μπερδεύονται όταν τους λένε ότι το κάπνισμα είναι επικίνδυνο και συγχρόνως βλέπουν ένα δικό τους πρόσωπο να καπνίζει. Εξηγείστε τους λοιπόν ότι η θεία άρχισε να καπνίζει πολύ νέα, τότε δεν ήξερε πόσο κακό είναι το κάπνισμα. Τώρα που το ξέρει θέλει να σταματήσει αλλά είναι δύσκολο.
Αυτός καπνίζει. Θα πεθάνει; Τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας ερμηνεύουν τα πάντα κατά γράμμα. Έτσι αν ξέρουν ότι οι καπνιστές πεθαίνουν από καρκίνο των πνευμόνων, μπορεί να σκεφτούν ότι όποιος καπνίζει θα πέσει νεκρός τώρα. Μπορείτε να απαντήσετε : «όχι βέβαια, δεν θα πεθάνει τώρα, ούτε κανείς ξέρει πότε. Όμως τα τσιγάρα κάνουν πολύ κακό και κάποια στιγμή, έστω και πολύ αργότερα θα σε σκοτώσουν».
Εάν ο καπνιστής είστε εσείς, είναι πιο δύσκολη η απάντηση. Βεβαιώστε το ότι προσπαθείτε να σταματήσετε το κάπνισμα και αν το καταφέρετε το σώμα σας θα είναι πιο υγιές. Προσπαθήστε πραγματικά.
Μπορώ να δοκιμάσω το τσιγάρο σου; Οι απόψεις των οικογενειών διαφέρουν στο ερώτημα αυτό. Άλλοι αφήνουν πραγματικά να δοκιμάσει το παιδί για να το αποτρέψουν να αρχίσει να καπνίζει. Άλλοι όμως δεν θέλουν καθόλου. Σε αυτή την περίπτωση μπορείτε να πείτε ότι: «όχι, ο καπνός είναι πολύ κακός ακόμα και για μένα, ειδικά δε για σένα που το σώμα σου εξακολουθεί να αναπτύσσεται».
