Ψυχογενής Ανορεξία
ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ
Τα διαγνωστικά κριτήρια της ψυχογενούς ανορεξίας
Οι περισσότεροι από εσάς θα έχουν ακούσει για την ψυχογενή ανορεξία ή νευρική ανορεξία, «την ασθένεια των αδυνάτων», ίσως λόγω των λίγων, αλλά ευρέως γνωστοποιημένων θανάτων, που σχετίζονται με τη διαταραχή αλλά και επειδή οι σωματικές της επιδράσεις είναι ιδιαίτερα εμφανείς. Η Ψυχογενής Ανορεξία χαρακτηρίζεται:
1.Από την άρνηση του ατόμου να διατηρήσει το βάρος του πάνω από το ελάχιστο φυσιολογικό όριο για το ύψος και την ηλικία του
2. Από έναν υπερβολικό φόβο ότι το άτομο είναι ή ότι θα γίνει παχύσαρκο ακόμα κι όταν το βάρος του είναι κάτω από το κανονικό
3. Από τη διαστρέβλωση της εικόνας που έχει για το σώμα του (βλέπει τον εαυτό του παχύ, ακόμα κι αν είναι τελείως λιπόσαρκος) και αρνούνται τη σοβαρότητα που έχει πάρει το υπερβολικά χαμηλό τους βάρος.
4. Σε γυναίκες από αμηνόρροια, δηλαδή απουσία τριών τουλάχιστον διαδοχικών εμμηνορρυσιών.
Η Ψυχογενής ανορεξία εκδηλώνεται με δύο διαφορετικούς τύπους:
Α) Ανορεξία στερητικού τύπου (restricting type): Ο στερητικός τύπος της ανορεξίας χαρακτηρίζεται από μια παρατεταμένη και αυστηρή αποχή από το φαγητό. Οι ασθενείς με ανορεξία στερητικού τύπου συνήθως χαρακτηρίζονται από περισσότερη εσωστρέφεια κι αρνούνται να παραδεχτούν πως νιώθουν πείνα και άγχος.
Β) Ανορεξία υπερκαταναλωτικού τύπου (binge eating/purging type): Ο υπερκαταναλωτικός τύπος της ανορεξίας χαρακτηρίζεται από σποραδικά επεισόδια υπερφαγίας που ακολουθούνται από τεχνητή πρόκληση εμετού. Οι ασθενείς με ανορεξία υπερκαταναλωτικού τύπου χαρακτηρίζονται από εξωστρέφεια, αναφέρουν συχνότερα άγχος, κατάθλιψη κι ενοχές και παραδέχονται πως έχουν έντονη όρεξη.
Ο νοσηρός φόβος των ατόμων με Ψυχογενή Ανορεξία, ότι είναι παχιά ή ότι μπορούν πολύ εύκολα να παχύνουν, τα κάνει να ζουν κάτω από ένα πολύ αυστηρό και περιορισμένο πρόγραμμα διατροφής. Αν και η διαταραχή ονομάζεται «Ανορεξία», τα άτομα αυτά εξακολουθούν να έχουν την ίδια όρεξη για φαγητό όπως όλοι μας, κάτι που, όπως καταλαβαίνουμε, κάνει τις στερήσεις στις οποίες υποβάλλονται ιδιαίτερα βασανιστικές. Είναι ένα είδος αυτοτιμωρίας!
Στην αρχή ο περίγυρος του ανορεκτικού ατόμου δεν αντιλαμβάνεται τίποτα. Βλέπει το ανορεκτικό άτομο αρχίζει ν’ αδυνατίζει λόγω κάποιας δίαιτας, αν και έχει φυσιολογικό βάρος ή λίγο περισσότερο από το φυσιολογικό. Παρόλο που χάνει βάρος, το άτομο υποβάλλεται σε όλο και πιο εξαντλητικές δίαιτες, περνώντας ακόμα και τα όρια του χαμηλότερου ανεκτού βάρους για το σωματότυπό του. Εκείνο πιστεύει ωστόσο, ότι πρέπει να χάσει κι άλλο βάρος. Συνέχεια μετρά τις θερμίδες που καταναλώνει και υπολογίζει τι έχει φάει. Αν και αισθάνεται πείνα δεν τρώει, φοβούμενο μήπως παχύνει. Αυτός ο φόβος είναι και το βασικό χαρακτηριστικό της διαταραχής, καθώς φτάνει σε υπερβολικά επίπεδα, χωρίς μάλιστα το άτομο να μπορεί να καταλάβει την υπερβολή αυτή. Προοδευτικά, λοιπόν, καθώς η απώλεια του βάρους προχωρά και η πρόσληψη τροφής συνεχώς ελαττώνεται, συγγενείς και φίλοι αρχίζουν να τρομάζουν, καθώς το ανορεκτικό άτομο εξακολουθεί να δηλώνει ότι «πρέπει να χάσει βάρος γιατί είναι παχύ». Καταλήγει να παρουσιάζει συχνά ακόμα και παρανοϊκές σκέψεις, σε σχέση με την τροφή, όπως ότι οι άλλοι προσπαθούν να το παχύνουν ακόμα και με ενέσεις όταν κοιμάται! Παράλληλα με τη σκληρή δίαιτα, το άτομο κάνει συχνά και έντονη γυμναστική.
Υπάρχει ευρύ φάσμα ως προς τη σοβαρότητα της διαταραχής: Κάποιοι ασθενείς είναι απλά πολύ αδύνατοι, ενώ άλλοι φτάνουν να δείχνουν σαν "ζωντανοί σκελετοί". Σε τόσο ακραίες περιπτώσεις απαιτείται νοσηλεία σε νοσοκομείο. Τα άτομα αυτά σπάνια αναζητούν από μόνα τους βοήθεια. Κάποιοι από το άμεσο περιβάλλον τους, τους αναγκάζουν να απευθυνθούν σε ειδικευμένες ψυχιατρικές δομές. Ακόμα και εκεί όμως, δείχνουν μεγάλη αντίσταση και δεν είναι συνεργάσιμοι, συχνά γιατί φοβούνται ότι οι άλλοι έχουν ως στόχο να τους παχύνουν. Όταν, τελικά το άτομο πεισθεί να πάει στον γιατρό (συνήθως μετά από μεγάλη πίεση από την οικογένεια του), η απώλεια βάρους είναι πλέον πολύ μεγάλη.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που φτάνουν και ως την απειλή του θανάτου. Γι' αυτό, όπως θα δούμε παρακάτω, συχνά η νοσηλεία και η υποχρεωτική σίτιση με ρινογαστρικό καθετήρα ή παρεντερικά, είναι απαραίτητη για τη σωτηρία του ανορεκτικού ατόμου.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι πέρα από το χώρο της μόδας, όπου η νόσος είναι ευρέως διαδεδομένη, πολλές χορεύτριες και αθλήτριες έχουν Ψυχογενή Ανορεξία, όπως και άντρες αθλητές που το άθλημα τους περιλαμβάνει την υποχρέωση να έχουν ορισμένο βάρος κατά τους αγώνες.
Συνέπειες της Ψυχογεβούς Βουλιμίας και Ανορεξίας:
• Πείνα
• Εμετός
• Διακοπτόμενος ύπνος
• Δυσκολία στη συγκέντρωση ή στην προσοχή
• Κατάθλιψη
• Αίσθημα κρύου - υποθερμία
• Απώλεια οστικής μάζας
• Μυϊκή Αδυναμία
• Το στομαχικό οξύ διαλύει το σμάλτο των δοντιών
• Τραύματα και μόλυνση του φάρυγγα
• Πρησμένο πρόσωπο (εξαιτίας των ερεθισμένων σιελογόνων αδένων)
• Καρδιακή αρρυθμία -βραδυκαρδία - υπόταση
• Βλάβη στα νεφρά
• Επιληπτικές κρίσεις
• Επίμονος στομαχικός πόνος
• Βλάβη στους μυς του εντέρου
• Αιμορραγία των τοιχομάτων του οισοφάγου
• Πρησμένα δάχτυλα - οίδημα των αστραγάλων
• Lanugo (οι τρίχες γίνονται λεπτές και μαλακές όπως του νεογέννητου)
• Σοβαρές μεταβολικές διαταραχές
• Επιπτώσεις στη γονιμότητα
• Κώμα
• Θάνατος
Η διαταραχή μπορεί να εμφανίζεται κατά επεισόδια στη ζωή του ατόμου σε διάφορες φάσεις της ζωής του. Μπορεί όμως να είναι και συνεχής, μέχρι και το τέλος της ζωής του.
Την ερχόμενη εβδομάδα, τίποτα δε θα μπορούσε να κάνει πιο δυνατό τον αντίκτυπο που έχουν η Ψυχογενής Βουλιμία και Ανορεξία στη ζωή του ατόμου και στις διαπροσωπικές του σχέσεις, από αληθινές μαρτυρίες ανθρώπων που πάσχουν…
ΠΗΓΗ: Christopher Fairburn «Βουλιμία: Ξανακερδίστε τον Έλεγχο» από τις εκδόσεις Πατάκη.
Για οποιαδήποτε απορία έχετε ή αν θέλετε την συμβουλή μου για κάποιο θέμα που σας απασχολεί, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου χρησιμοποιώντας τη φόρμα σχολίων ακριβώς κάτω από τα άρθρα μου. Θα ήταν χαρά μου να σας βοηθήσω να λύσετε προβλήματα που αντιμετωπίζετε μέσα στην οικογένειά σας. Σε περίπτωση που θέλετε να έχετε μια προσωπική επικοινωνία μαζί μου, περιμένω τα e-mails σας στη διεύθυνση: klairhseiradaki@gmail.com
