Ψυχογενής Βουλιμία

Στο γιορτινό τραπέζι των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς μπορεί να πάρει κάνεις πάνω από 4.000 θερμίδες σε ένα μόνο γεύμα, όταν την ημέρα δεν πρέπει να ξεπερνάμε τις 2.000 οι γυναίκες και τις 2.500 θερμίδες οι άντρες.

Με αφορμή λοιπόν αυτή την υπερφαγία και καθώς ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός γυναικών κυρίως αναφέρει έντονα προβλήματα στη συμπεριφορά τους σχετικά με το φαγητό, αποφάσισα να μιλήσω για ένα φαινόμενο, το οποίο έχει συγκεντρώσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, την Ψυχογενή Βουλιμία.

Αν και η διαταραχή αυτή περιγράφεται σαν πρωτογενής - δηλαδή ότι δεν είναι το αποτέλεσμα κάποιας σωματικής νόσου - πρέπει να σημειώσουμε ότι πολλοί ασθενείς με βουλιμία, συνήθως έχουν και άλλες ψυχικές διαταραχές, ψυχώσεις, «νευρώσεις» και κυρίως διαταραχές προσωπικότητας.

ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ

Ο όρος βουλιμία, προέρχεται από τις λέξεις «βους» (βόδι) και «λιμός» (πείνα) και με την έννοια αυτή μπορεί να περιγράψει δυο πράγματα: αυτόν που μπορεί να φάει «σα βόδι», αλλά και κάποιον που από την πείνα μπορεί να φάει και ένα ολόκληρο βόδι. Αν και η βουλιμία όπως θα δούμε, πρόκειται για κάτι διαφορετικό, ωστόσο η περιγραφή αυτή παραμένει αρκετά γλαφυρή.

Με τον όρο λοιπόν βουλιμία, εννοούμε επαναλαμβανόμενα επεισόδια έντονης επιθυμίας για τροφή. Ένα επεισόδιο βουλιμίας, συνεπάγεται ταχεία κατανάλωση δυσανάλογα μεγάλης ποσότητας τροφής, σε μικρό χρονικό διάστημα και συνοδεύεται από ένα αίσθημα απώλειας του ελέγχου εκείνη τη στιγμή, αλλά και από καταθλιπτική διάθεση και ενοχικές σκέψεις μετά. Τα βουλιμικά επεισόδια εμφανίζονται κατά μέσο όρο, τουλάχιστον δυο φορές την εβδομάδα και το άτομο συχνά αναγκάζεται να καταφύγει σε επανοθωτικές συμπεριφορές για ν’ αποφύγει να πάρει βάρος. Παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών είναι οι αυτοπροκαλούμενοι εμετοί, η κατάχρηση καθαρτικών ή διουρητικών, οι επίπονες δίαιτες ή νηστείες και η υπερβολική σωματική άσκηση.

Υπάρχουν δύο τύποι βουλιμίας: Ο καθαρτικός τύπος: όπου το άτομο καταφεύγει σε αυτοπροκαλούμενους εμετούς, χρήση καθαρτικών ή διουρητικών και ο μη καθαρτικός τύπος: όπου το άτομο χρησιμοποιεί άλλες αντισταθμιστικές συμπεριφορές, όπως υπερβολική άσκηση ή νηστεία. Όσον αφορά στην εκγύμναση, αυτή γίνεται με ψυχαναγκαστικό τρόπο, περιλαμβάνει επίπονες ασκήσεις και δημιουργεί τραύματα καταπόνησης στον οργανισμό.

Τα άτομα με Ψυχογενή Βουλιμία ανησυχούν και ασχολούνται ιδιαίτερα με το σχήμα και το βάρος του σώματός τους, σε τέτοιο σημείο ώστε αυτό να παίζει κυρίαρχο ρόλο στον προσδιορισμό της αυτοεκτίμησής τους. Το βάρος τους είναι κατά κανόνα φυσιολογικό, κάτι που κάνει το πρόβλημα να μη φαίνεται και να μην ανησυχεί κανέναν από τον περίγυρο.

Η κατάσταση αυτή ξεκινάει στα τέλη εφηβείας, με μια εμμονή για την εμφάνιση του σώματος (ακόμα κι αν αυτό είναι φυσιολογικό) και κατ’ επέκταση με μια αυστηρή δίαιτα. Η στέρηση είναι μεγάλη, το άτομο λιμοκτονεί, με αποτέλεσμα όταν βρεθεί η ευκαιρία, να πέφτει χωρίς έλεγχο, με λαιμαργία, κυρίως στις απαγορευμένες τροφές. Ακολουθούν πολλές ενοχές, οι οποίες ωθούν το άτομο σε επανορθωτικές συμπεριφορές, σε φόβο μήπως παχύνει και άρα οδηγείται ξανά σε μια αυστηρή δίαιτα.

Όπως αντιλαμβανόμαστε, τα άτομα αυτά βρίσκονται σε μια μόνιμη δίαιτα, η οποία διακόπτεται από βουλιμικά επεισόδια. Όταν δε βρίσκονται σε βουλιμική φάση, τρώνε λίγο ή ακόμα και τίποτα. Ο αμετάβλητος αυτός φαύλος κύκλος μπορεί να συνεχίζεται για χρόνια.

Η ψυχογενής βουλιμία πλήττει κυρίως τις νεαρές γυναίκες, ιδιαίτερα στην ηλικία των 20 ετών. Το ποσοστό των πασχόντων αντρών, είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό των γυναικών.

Βέβαια, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει ανά διαστήματα επεισόδια λαιμαργίας, ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες. Πρόκειται όμως για ένα αθώο παράπτωμα που συνήθως δεν έχει αντίκτυπο στη ζωή μας. Για κάποιους άλλους όμως, είναι ένα πραγματικό πρόβλημα, με αρνητικές συνέπειες σε κάθε τομέα της ζωής τους. Το στοιχείο λοιπόν που διαφοροποιεί το πρόβλημα από την απλή απόλαυση μεγάλης ποσότητας φαγητού, είναι η αίσθηση απώλειας ελέγχου (π.χ. ένα αίσθημα ότι το άτομο δε μπορεί να σταματήσει να τρώει ή να ελέγξει τί και πόσο τρώει). Εδώ συναντάμαι μια ταύτιση με τον εθισμό που βιώνουν τα εξαρτημένα από ναρκωτικά άτομα.

Αίτια των βουλιμικών επεισοδίων:

• Άγχος
• Μοναξιά
• Αίσθηση πλήξης
• Επιθυμία για απαγορευμένες τροφές
• Αισθηματικοί λόγοι
• Επιστροφή και κλείσιμο στο σπίτι (όταν δεν έχω τι να κάνω, ανοίγω το ψυγείο)
• Κατανάλωση αλκοόλ
• Γεύμα σε εστιατόριο
• Συμμετοχή σε πάρτι

ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ

• Αυτοβοήθεια (το να ενημερωθώ για το τι ακριβώς μου συμβαίνει)
• Βοήθεια από δικούς μας ανθρώπους 
• Βοήθεια από επαγγελματίες:1.Ψυχοθεραπεία ατομική 2.Ψυχοθεραπεία ομαδική 3.Ειδικούς γιατρούς 4.Διατροφολόγους
• Στην ΑΝΑΣΑ

Η ΑΝΑΣΑ είναι η πρώτη μη κερδοσκοπική εταιρία στην Ελλάδα που δημιουργήθηκε με στόχο την ενημέρωση, πρόληψη και υποστήριξη των ανθρώπων που πάσχουν από Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής. Ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Ζέτας Δούκα -που έχει βιώσει την ασθένεια- και μιας εξειδικευμένης ομάδας επιστημόνων.

Ωράριο Λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00 - 18:00 Διεύθυνση: Λ. Συγγρού 36-38 Αθήνα ΤΚ 11742 Τηλ.: 210-9234904 & 210-9212345

Την επόμενη βδομάδα θα μιλήσουμε για άλλη μια διατροφική διαταραχή, που μπορεί να οδηγήσει το άτομο που πάσχει ακόμα και στο θάνατο, την Ψυχογενή Ανορεξία.

ΠΗΓΗ: Christopher Fairburn «Βουλιμία: Ξανακερδίστε τον Έλεγχο» από τις εκδόσεις Πατάκη.

Για οποιαδήποτε απορία έχετε ή αν θέλετε την συμβουλή μου για κάποιο θέμα που σας απασχολεί, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου χρησιμοποιώντας τη φόρμα σχολίων ακριβώς κάτω από τα άρθρα μου. Θα ήταν χαρά μου να σας βοηθήσω να λύσετε προβλήματα που αντιμετωπίζετε μέσα στην οικογένειά σας.  Σε περίπτωση που θέλετε να έχετε μια προσωπική επικοινωνία μαζί μου, περιμένω τα e-mails σας στη διεύθυνση:  klairhseiradaki@gmail.com